Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Raak over de betrokkenheid van Nederland bij spionageoperatie ‘Rubicon’ en afluistergenootschap ‘Maximator’

Antwoord van Minister Bijleveld-Schouten (Defensie), mede namens de Minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties (ontvangen 29 april 2020).

Vraag 1, 2, 3 en 6

Sinds wanneer bent u op de hoogte van de betrokkenheid van ons land bij spionageoperatie
«Rubicon»? Wanneer was uw ministerie hiervan op de hoogte? Wie heeft wanneer besloten
tot deelname aan deze spionageoperatie? Is deze operatie nog steeds aan de gang?1

Sinds wanneer bent u op de hoogte van onze betrokkenheid bij het afluistergenootschap
«Maximator»? Wanneer was uw ministerie hiervan op de hoogte? Wie heeft wanneer besloten
tot deelname aan dit afluistergenootschap? Is het waar dat dit verbond bestaat uit
Nederland, Duitsland, Frankrijk, Zweden en Denemarken? Is dit afluistergenootschap
nog altijd actief?

Waarom is het actief afluisteren van buurlanden en bondgenoten zoals België en Italië
volgens u gewenst? Waarom is het volgens u geoorloofd? Waarom mogen Nederlandse geheime
diensten hier aan meewerken? Gebeurt dit nog altijd?

Welke geheime diensten in ons land waren betrokken bij afluistergenootschap «Maximator»?
Welke geheime diensten in ons land waren betrokken bij spionageoperatie «Rubicon»?
Hebben bepaalde diensten wél en andere niet bepaalde gegevens gekregen? Wist bijvoorbeeld
de Militaire Inlichtingendienst hoe de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) was betrokken?
Kreeg het Technisch Informatie Verwerkingscentrum (TIVC), de afluisterdienst van de
Marine, informatie over de afgezwakte Aroflex die, op verzoek van de National Security
Agency (NSA) en met medewerking van het Nationaal Bureau Verbindingsbeveiliging (NBV),
een afdeling van de BVD, aan Turkije werd geleverd?

Antwoord 1, 2, 3 en 6

In het openbaar worden geen uitspraken gedaan over het kennisniveau en de werkwijze
van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

In algemene zin kunnen we zeggen dat samenwerking met buitenlandse diensten een belangrijk
onderdeel is van het werk van de AIVD en de MIVD en noodzakelijk is voor de goede
taakuitvoering. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
(CTIVD) ziet toe op de rechtmatige uitvoering van deze bevoegdheid.

Vraag 4 en 5

Welke Nederlandse bedrijven zijn nu of in het verleden direct of indirect betrokken
geweest bij «Operatie Rubicon»? Is het waar dat Philips bij deze operatie betrokken
is geweest? Wisten deze bedrijven bij wat voor soort operatie zij betrokken waren?
Wisten de bedrijven dat in deze operatie agenten en andere betrokkenen om het leven
zijn gekomen? Hebben vertegenwoordigers van deze bedrijven zélf ooit gevaar gelopen?

Is het geoorloofd dat vertegenwoordigers van bedrijven, zonder dat ze dit weten, door
geheime diensten worden ingezet als agenten? Is het waar dat Crypto AG, maar ook Philips,
mensen naar landen als Iran, Saoedi-Arabië, China en Turkije stuurde met afgezwakte
apparaten, zonder dat die mensen wisten dat ze betrokken waren bij een operatie in
het kader van «Rubicon»? Wanneer wist u dat vertegenwoordigers van bedrijven die,
zonder het te weten, actief waren in het kader van «Rubicon», gevangen hebben gezeten
en zelfs zijn vermoord in Iran, Pakistan en Saoedi-Arabië?

Antwoord 4 en 5

In het openbaar worden geen uitspraken gedaan over het kennisniveau en de werkwijze
van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

In algemene zin geldt dat op grond van artikel 41 van de Wet op de inlichtingen- en
veiligheidsdiensten 2017 de diensten bevoegd zijn tot de inzet van agenten. De CTIVD
ziet toe op de rechtmatige uitvoering van deze bijzondere bevoegdheid.