Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen het lid Buitenweg over de berichtgeving ‘Ook in Nederland gezichtsherkenning met omstreden programma Clearview‘

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister
voor Rechtsbescherming (ontvangen 20 april 2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2019–2020, nr. 2237.

Vraag 1

Kent u de berichtgeving over de gelekte klantenlijst van het Amerikaanse bedrijf Clearview
AI waaruit blijkt dat Nederland gebruik heeft gemaakt van omstreden gezichtsherkenningssoftware?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u ervan op de hoogte dat de software van Clearview het mogelijk maakt om gezichten
op camerabeelden van personen te herkennen en identificeren aan de hand van online
foto’s en video’s? Vindt u het gebruik van deze technologie wenselijk in een democratische
rechtsstaat en in Nederland in het bijzonder?

Antwoord 2

Ja, daar ben ik van op de hoogte. De berichtgeving over Clearview beschrijft het grootschalig
verzamelen van foto’s en bijbehorende identificerende gegevens van het internet door
een private partij, alsmede het beschikbaar maken van die gegevens aan betalende partijen.
De focus van Clearview lijkt daarbij op opsporingsinstanties te liggen, die dan middels
automatische gezichtsherkenning onbekende personen kunnen identificeren. In de Nederlandse
verhoudingen vind ik het niet wenselijk om ongericht een dergelijke verzameling van
online foto’s aan te leggen om vervolgens te dienen als vergelijkingsmateriaal voor
opsporingsfoto’s.

Vraag 3

Welke Nederlandse publieke en/of semipublieke organisaties hebben gebruik gemaakt
van de omstreden gezichtsherkenningssoftware? Was u hiervan op de hoogte, ook voorafgaand
aan dit besluit? Zo ja, waarom voelde u zich niet genoodzaakt hierover de Kamer te
informeren? Zijn ook andere bewindspersonen betrokken geweest bij de besluitvorming
rondom Clearview?

Antwoord 3

Het is mij op dit moment niet bekend of er overheidsdiensten zijn die een product
van Clearview in gebruik hebben of hiervan gebruik hebben gemaakt. De Minister van
BZK heeft tijdens het AO Digitalisering van 11 maart jl. op vragen van het lid Verhoeven
toegezegd breder bij de overheid te bezien of er gebruik wordt of is gemaakt van Clearview
en uw Kamer hierover te informeren.

Ik heb mij reeds enkele weken geleden, toen op het internet de eerste melding werd
gemaakt van Clearview in relatie tot de Nederlandse politie, laten informeren door
de politie. Zij zijn niet centraal benaderd door Clearview, zijn niet op de hoogte
van contacten met dat bedrijf, en hebben geen producten afgenomen.

Vraag 4

Welke afspraken, inclusief financiële afspraken, zijn er gemaakt tussen Nederlandse
publieke en/of semipublieke organisaties en het bedrijf Clearview AI? Met welke doeleinden
hebben Nederlandse publieke en/of semipublieke organisaties de gezichtsherkenningssoftware
van Clearview toegepast? Op welke locaties en in welke periode vond dit plaats?

Antwoord 4

Zoals vermeld in mijn antwoord op vraag 3 ben ik op dit moment niet bekend met enige
afspraak tussen een Nederlandse overheidsdienst en Clearview en zal de Minister van
BZK hierover uw Kamer informeren.

Vraag 5

Is het toepassen van gezichtsherkenningssoftware conform de Algemene verordening gegevensbescherming
(AVG)? Welke mensenrechten kunnen hiermee in het geding zijn, denkt u?

Antwoord 5

Het gebruiken van gezichtsherkenningssoftware is niet uitgesloten door de AVG. Wel
zijn er strenge regels voor het gebruiken van biometrische gegevens, waar sprake van
is bij het gebruiken van automatische gezichtsherkenning. Het hangt van de concrete
toepassing af of dit in lijn is met de AVG.

Welke mensenrechten in het geding zijn bij het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie
is sterk afhankelijk van de wijze en context van toepassing. In elk geval kan het
van invloed zijn op vrijheidsrechten en het recht op bescherming van de persoonlijke
levenssfeer. De Minister voor Rechtsbescherming heeft een brief in voorbereiding over
de feitelijke toepassing van gezichtsherkenningstechnologie in Nederland, alsmede
het juridisch kader dat daarop van toepassing is. Tevens verschijnt er binnenkort
een WODC-rapport over privacyaspecten rondom gezichtsherkenningstechnologie.

Vraag 6

Bent u ervan op de hoogte dat Twitter, Facebook en Google de praktijken van Clearview
onwenselijk vinden en dat zij sommeren dat Clearview geen gebruik meer maakt van hun
data voor de gezichtsherkenningssoftware?

Antwoord 6

Ja.

Vraag 7

Bent u bereid om bovenstaande vragen één voor één te beantwoorden?

Antwoord 7

Ja.