Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Baudet over het fysiek bijwonen van Provinciale Statenvergaderingen gedurende de coronacrisis

Antwoord van Minister Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
25 maart 2020).

Vraag 1, 2

Kent u de oproep van de commissaris van de Koning (CdK) van Flevoland aan de Flevolandse
Statenleden (met kenmerk 2575627) om op woensdag 25 maart alsnog fysiek de Provinciale
Statenvergadering bij te wonen, nadat deze vergadering eerst was geannuleerd?

Bent u bekend met het feit dat onder andere de herbenoeming van de CdK dan op de agenda
staat?

Antwoord 1, 2

Ik heb begrepen dat de vergadering aanvankelijk doorgang zou hebben vanwege onderwerpen
met een groot economisch belang. Daarnaast stonden er enkele hamerstukken op de agenda
zoals voorgesteld door de procedurecommissie, waaronder het vaststellen van de verordening
op de vertrouwenscommissie ten behoeve van de herbenoeming van de commissaris van
de Koning.

Inmiddels heb ik het signaal ontvangen dat provinciale staten van Flevoland hebben
besloten alle fysieke vergaderingen tot nader order uit te stellen, dit in verband
met het corona-virus.

Vraag 3

Hebt u signalen ontvangen dat er binnenkort nog meer Provinciale Statenvergaderingen
doorgang zullen vinden? Zo ja, in welke provincie(s)?

Antwoord 3

Ik heb geen signalen in die richting ontvangen.

Vraag 4, 5, 6, 7

Deelt u de opvatting dat overheden in deze tijd het goede voorbeeld moeten geven,
aangezien alle Nederlanders is gevraagd hun activiteiten de komende weken drastisch
in te perken ten behoeve van de volksgezondheid?

Hoe verhouden de risico’s voor de volksgezondheid zich tot het verzoek van een CdK
om de Statenleden fysiek bijeen te laten komen?

Bent u bereid om de CdK’s te instrueren alle Provinciale Statenvergaderingen die niet
met de coronacrisis te maken hebben uit te stellen, inclusief eventuele herbenoemingen
van CdK’s?

Bent u bereid contact op te nemen met een CdK met wie u van mening verschilt over
het doorgang laten vinden van een Provinciale Statenvergadering? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4, 5, 6, 7

Indachtig de richtlijnen van het RIVM en de maatregelen van het kabinet, heeft het
Ministerie van BZK decentrale overheden opgeroepen slechts indien strikt noodzakelijk
ter besluitvorming in fysieke vergadering bijeen te komen. Het beeld is dat aan die
oproep breed gehoor wordt gegeven. Maar er zijn uitzonderingen denkbaar, zoals de
bestrijding van het corona-virus maar ook aangelegenheden die van een groot economisch
belang zijn.

Uiteindelijk is de beslissing om al dan niet te vergaderen aan provinciale staten,
als democratisch gekozen orgaan, en niet aan de commissaris van de Koning of de Minister
van BZK. Ik heb er alle vertrouwen in dat provinciale staten hier in de huidige situatie
verantwoorde keuzes in maken. Daarbij wijs ik erop dat zij ook voor een digitale beraadslaging
kunnen kiezen. In een digitale beraadslaging kan echter niet gestemd worden. Wel is
het zo dat als over een voorstel geen stemming wordt gevraagd, het voorstel is aangenomen
(artikel 32 lid 3 Provinciewet). Indien ten minste één lid om stemming vraagt, dient
alsnog een fysieke vergadering te worden gehouden om over het voorstel te kunnen stemmen.

Vraag 8

Bent u bereid om te werken aan de wettelijke mogelijkheid voor provincies om de besluitvorming
digitaal plaats te laten vinden, in het geval dat de huidige crisismaatregelen worden
verlengd? Zo ja, wanneer wordt dit voorstel verwacht? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

De Provinciewet gaat uit van fysieke openbare statenvergaderingen; dit is en blijft
een belangrijk uitgangspunt in ons staatsrecht. Provinciale staten staan als rechtstreeks
gekozen volksvertegenwoordiging aan het hoofd van de provincie. Zij stellen de algemeen
verbindende voorschriften en de begroting vast, benoemen de gedeputeerden en bepalen
de hoofdlijnen van het beleid. De openbaarheid van hun vergaderingen en het stemmen
zonder last zijn in de Grondwet vastgelegd; beide komen in een fysieke vergadering
het best tot hun recht.

Digitale besluitvorming door provinciale staten is thans juridisch niet mogelijk.
Ik ben echter van mening dat daar in deze uitzonderlijke omstandigheden een tijdelijke
uitzondering op moet komen, mits de openbaarheid van statenvergaderingen behouden
blijft en voor zolang een openbare fysieke vergadering niet of niet goed mogelijk
is, teneinde de continuïteit van het bestuur en de rechtmatigheid van besluitvorming
te waarborgen. Met het oog op de vele gewichtige maatschappelijke opgaven is het van
groot belang dat het openbaar bestuur zoveel mogelijk blijft functioneren. Afgaande
op de eerste signalen vorige week, heb ik de voorbereidingen voor een tijdelijke voorziening
direct ter hand genomen. Een daartoe strekkend wetsvoorstel zal Uw Kamer zo spoedig
mogelijk bereiken.

Vergaderingen van gedeputeerde staten zijn besloten. De besluiten die gedeputeerde
staten (of de afzonderlijke leden in mandaat) nemen, hebben een overwegend voorbereidend
en uitvoerend karakter. Dat maakt dat voor gedeputeerde staten digitale besluitvorming
op grond van de Provinciewet thans al mogelijk is. Mijn ministerie heeft vorige week
overigens direct in voorlichting over de bestaande mogelijkheden voorzien.

Zie ook mijn antwoord op de vragen van het lid Kuiken (PvdA) over digitale besluitvorming
in gemeenten en provincies (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 2223).