Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Graaf over de gevolgen van de invoering van de ja/ja-sticker voor huis-aan-huiskranten

Antwoord van Minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) (ontvangen 10 maart
2020).

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat steeds meer gemeenten de eis stellen dat hun inwoners
een ja/ja-sticker op hun brievenbus plakken als ze nog reclamefolders en huis-aan-huiskranten
willen ontvangen?1

Antwoord 1

Ja, ik ben hiervan op de hoogte. Ik hecht aan het voortbestaan van huis-aan-huiskranten
voor de lokale nieuwsvoorziening en deel dan ook de zorgen die geuit worden door de
uitgevers van deze kranten.

Vraag 2

Deelt u de mening dat huis-aan-huiskranten een belangrijke rol spelen in de lokale
nieuwsvoorziening, een belangrijk communicatiemiddel zijn binnen lokale gemeenschappen
en dat zij tevens een belangrijke functie vervullen als waakhond van de lokale democratie?

Antwoord 2

Ja. Onafhankelijke nieuwsvoorziening door journalisten is een essentieel onderdeel
van een vitale lokale democratie. Burgers moeten in staat zijn zichzelf op de hoogte
te stellen van wat er zich afspeelt in hun directe woon- en leefomgeving. Binnen het
brede journalistieke aanbod spelen huis-aan-huiskranten een belangrijke rol in het
geven van informatie of een kritische blik op bijvoorbeeld raadsvergaderingen en initiatieven
uit de buurt.2

Vraag 3, 4

Deelt u de constatering dat het ja/ja-beleid een bedreiging vormt voor het voortbestaan
van huis-aan-huiskranten, doordat hun oplage en advertentie-inkomsten drastisch zullen
dalen? Deelt u de mening dat het zeer onwenselijk zou zijn als huis-aan-huiskranten
verdwijnen c.q. een minder groot bereik krijgen?

Welke rol ziet u voor uzelf weggelegd om bij te dragen aan oplossingen die de belangrijke
functie van huis-aan-huiskranten erkennen en ondersteunen? Bent u bereid om hierover
in gesprek te gaan met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en andere betrokken
partijen?

Antwoord 3, 4

Een vitale lokale democratie is van groot belang en lokale journalistiek draagt daar
aan bij. Zonder de lokale journalistiek bereikt nieuws over lokale aangelegenheden
de burger niet of nauwelijks, omdat hier op regionaal en landelijk niveau (bijna)
geen aandacht voor is. Als Minister voor Media maak ik mij hard voor alle vormen van
journalistiek, en dus ook voor journalistiek op lokaal niveau.

In deze specifieke kwestie gaat het om de keuzes van gemeenten over het gemeentelijke
stickerbeleid. Deze afwegingen zijn gebaseerd op de wens om afvalbergen tegen te gaan.
Laat ik voorop stellen dat ik de wens om afvalbergen te verminderen begrijp; de vraag
is echter of de ja-ja sticker dan datgene is waar op moet worden ingezet. Een dergelijke
keuze van gemeenten kan directe gevolgen hebben voor het voortbestaan van huis-aan-huiskranten.
Het belang van huis-aan-huiskranten voor de informatievoorziening van burgers en voor
de lokale democratie zou naar mijn mening niet in het gedrang mogen komen in de afwegingen
rondom het tegengaan van afvalbergen. Dit wordt ook aangehaald in de recente uitspraak
van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden over het stickerbeleid in de gemeente Utrecht.3

Ik ga met een aantal wethouders en met de VNG in gesprek om vanuit mijn zijde de belangrijke
rol van huis-aan-huiskranten te benadrukken en aan te geven dat het niet wenselijk
is als mensen verstookt raken van lokale informatie. Ik moet daarbij wel de kanttekening
maken dat het niet aan mij is om in te grijpen in de gemeentelijke autonomie.

Daarnaast moedig ik het graag aan dat de verschillende betrokken partijen zelf (nogmaals)
met elkaar in gesprek gaan om te kijken wat de gevolgen zijn van het stickerbeleid
dat de gemeenten kiezen.