Lijst van vragen en antwoorden : Lijst van vragen en antwoorden over een landelijke bewustwordingscampagne over PTSS

Nr. 231
LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 6 maart 2020

De vaste commissie voor Defensie heeft een aantal vragen voorgelegd aan de Minister
van Defensie over de brief van 22 november 2019 inzake de reactie op de gewijzigde
motie van de leden Diks en Stoffer over een landelijke bewustwordingscampagne over
PTSS (Kamerstuk 30 139, nr. 226).

De Minister heeft deze vragen beantwoord bij brief van 2 maart 2020. Vragen en antwoorden
zijn hierna afgedrukt.

De voorzitter van de commissie, A. de Vries

De griffier van de commissie, De Lange

1

Hoe zal PTSS precies worden meegenomen in de lopende «hey, het is oké» campagne? Blijft
dit bij de verhalen die op de website worden geplaatst, zoals u beschrijft in uw brief?

De «Hey, het is oké» campagne is in januari 2017 gestart en heeft tot doel psychische
aandoeningen te normaliseren en bespreekbaar te maken. VWS heeft de opdracht voor
het ontwikkelen van het bewustwordingscampagne-onderdeel over PTSS belegd bij een extern bureau die alle zorgcampagnes van
VWS uitvoert. Daarbij leveren Ministeries als Defensie en JenV expertise om dit onderdeel
van de campagne vorm te kunnen geven. De eindverantwoordelijkheid voor de campagne
ligt echter bij het Ministerie van VWS.

De campagne «Hey, het is oké» heeft zich tot nu toe gericht op depressie en angst-
en stemmingsstoornissen, en zal komende jaren uitgebreid worden naar het bespreekbaar
maken van álle psychische aandoeningen, waaronder PTSS. Tegelijk zal het niet gaan
om «etiketten» of «hokjes». Het doel is het bespreekbaar maken van, en het niet hoeven
schamen voor, psychische aandoeningen zonder mensen in een «hokje» te plaatsen. De
nieuwe campagne bevindt zich nu in de onderzoeks- en conceptfase.

2

Kunt u aangeven wat u bedoelt met de stelling dat een aparte campagne rond PTSS «stigmatiserend»
zou kunnen zijn voor mensen in een geüniformeerd beroep? Vindt u dat slachtoffers
zich moeten generen voor hun PTSS? Zo ja, waarom?

3

Kunt u uw verwachting dat het alternatief, een separate publiekscampagne rondom PTSS,
een onterecht stigmatiserend effect voor bepaalde beroepsgroepen hebben onderbouwen?

Het is goed om te constateren dat uw Kamer niet heeft verzocht om een campagne over
PTSS bij geüniformeerde beroepen maar om een publieksgerichte bewustwordingscampagne
over PTSS. Een bewustwordingscampagne over PTSS enkel bij geüniformeerde beroepen
zou een mogelijk vooroordeel over de relatie tussen «werken in uniform» en PTSS kunnen
versterken. Dit zou – onbedoeld en onterecht – negatieve associaties kunnen oproepen.

Een publiekscampagne is overigens slechts één van de middelen om attitude en gedrag
te beïnvloeden. Om deze redenen is gekozen voor een algemene publiekscampagne. Het is belangrijk dat mensen die kampen met psychische aandoeningen
zich hier niet voor schamen en er open over durven te zijn zodat zij ook hulp en steun
vanuit hun omgeving kunnen krijgen.

4

Ontkent u dat mensen in geüniformeerde beroepen vaker dan anderen geconfronteerd worden
met heftige situaties, die soms tot PTSS kunnen leiden? Zo ja, op welke cijfers of
onderzoeken baseert u die ontkenning?

Er is geen sprake van ontkennen of bevestigen. Heftige situaties kunnen immers overal
voorkomen. Het is echter wel een gegeven dat naar schatting 7,5% van de gehele bevolking
last heeft van PTSS. Bij veteranen is dat bijvoorbeeld zo’n 5%.

5

Welke concrete doelen gaat u stellen voor de bewustwording rond de symptomen van PTSS
in de samenleving, en de mate waarin mensen hier (beter) mee om weten te gaan, voor
eind 2020? Hoe gaat u meten of die doelen al dan niet worden behaald?

De campagne van VWS heeft tot doel: bewustwording, bespreekbaarheid en taboe doorbreken
op psychische aandoeningen. De resultaten van deze campagne worden met een campagne-effectonderzoek
gemeten door een extern onderzoeksbureau en jaarlijks aan uw Kamer gestuurd. De resultaten
worden ook op rijksoverheid.nl gepubliceerd.

6

Zal PTSS en de (omgang met) symptomen ervan ook worden meegenomen in andere uitingen
dan op een website in 2020? Zo ja, welke?

Dit is nog onbekend en zal onderdeel zijn van de vormgeving van de campagne. De publiekscampagne
is momenteel in ontwikkeling en zal naar verwachting dit najaar gereed zijn.

7

Hoe gaat uw inzet ervoor zorgen dat werkgevers, familieleden en vrienden van slachtoffers
van PTSS beter bekend raken met de symptomen van de ziekte en hoe hier het best mee
om kan worden gegaan?

Door aan te sluiten bij de campagne «Hey, het is oké» beogen we ook relaties van de
PTSS-slachtoffers te bereiken. Daarnaast is er ook veel aandacht voor in het zorgaanbod
bij de geüniformeerde diensten. Een campagne is niet het ultieme middel om deze doelen
te bereiken zoals ook toegelicht bij mijn antwoorden op de vragen 2 en 3.

8

Hoeveel mensen met PTSS denkt u te kunnen bereiken met het uitbreiden van de reeds
lopende publiekscampagne met het onderwerp PTSS?

Het aantal bereikte personen met radio en tv in de huidige «Hey, het is oké» campagne
is ruim 12 miljoen. Hoeveel mensen hiervan met PTSS bereikt zullen worden via radio
en tv kan niet worden aangegeven. Omdat het een publiekscampagne is, is de doelgroep
veel breder dan alleen mensen met PTSS. De campagne richt zich immers ook op de omgeving
van mensen met een psychische aandoening.

9

Hoe lang gaat u campagne voeren voor bredere bewustwording en eerdere herkenning in
de samenleving van de symptomen en kenmerken van de PTSS en hoe hiermee om te gaan?

10

Hoe ziet de uitbreiding van de reeds lopende publiekscampagne met het onderwerp PTSS
eruit?

«Hey, het is oké» is een campagne die zich op verschillende psychische aandoeningen
richt en nu al vier jaar loopt. De intentie is om te zorgen voor een meerjarige campagne.
De uitbreiding zal zich richten op alle psychische aandoeningen. De vormgeving en
invulling van de wens om PTSS goed in te bedden wordt concreet zodra de campagne verder
ontwikkeld wordt.

11

Kunt u de kwalitatieve en kwantitatieve resultaten van de huidige, reeds lopende,
campagne uiteenzetten over de verschillende jaren?

De effecten van campagnes worden jaarlijks met de Kamer gedeeld door het Ministerie
van Algemene Zaken. Dat is ook over 2018 (Kamerstuk 35 000 III, nr. 10) gedaan en zal dit voorjaar weer gebeuren voor 2019. Daarnaast heeft de Staatssecretaris
van VWS uw Kamer geïnformeerd over de voortgang van depressiepreventie en daarin ook
de resultaten van de campagne toegelicht (Kamerstuk 32 793, nr. 387).

Voor de resultaten van de «Hey-campagne Omgaan met depressie 2017/2018» verwijs ik
u naar het rapport met campagneresultaten «omgaan met depressie» dat te vinden is
op de website van de rijksoverheid: Externe link:https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/campagnes/campagneresultaten-2….

Voor de effecten van de campagne «Hey, het is oké 2019» verwijs ik u naar het gelijknamige
eindrapport dat is te vinden op: Externe link:https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/campagnes/documenten/rapporten…

Zodra de resultaten van de najaarscampagne 2019 bekend zijn, zal de staatsecretaris
van VWS die met uw Kamer delen.

12

Kunt u uiteenzetten wat u verwacht van het uitbreiden van de reeds lopende publiekscampagne
met het onderwerp PTSS?

Ik verwacht een toename van de bewustwording en bespreekbaarheid van PTSS, en het
doorbreken van het taboe op psychische aandoeningen zoals ook PTSS.