Schriftelijke vragen : Banken die op grond van de FATCA-wetgeving financiële dienstverlening weigeren aan Nederlanders met (ook) de Amerikaanse nationaliteit

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de bijzondere procedure in de Tweede Kamer op 22 januari
2020 inzake Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA)?1

Vraag 2

Bent u ermee bekend dat verschillende banken betaalrekeningen van Nederlanders met
de Amerikaanse nationaliteit blokkeren? Is dit toegestaan? Zo ja, is dit ook toegestaan
zonder ook maar enige berichtgeving vooraf?

Vraag 3

Wilt u de AFM vragen een oordeel te geven over het sluiten of blokkeren van bankrekeningen
van Nederlanders met de Amerikaanse nationaliteit?

Vraag 4

Wilt u DNB vragen een oordeel te geven over het sluiten of blokkeren van bankrekeningen
van Nederlanders met de Amerikaanse nationaliteit?

Vraag 5

Op welke wijze kunnen Nederlanders met de Amerikaanse nationaliteit hun (nationale
en Europese) recht op een (basis)betaalrekening effectueren?2

Vraag 6

Herinnert u zich dat uw ambtsvoorganger aan de Kamer schreef: «In het verlengde van
bovenstaande redenatie liggen de verplichtingen die financiële instellingen hebben
op het gebied van basisbetaalrekeningen (op grond van een geïmplementeerde Europese
richtlijn). Op grond hiervan zijn banken in Nederland – kort samengevat – verplicht
om een basisbetaalrekening aan te bieden, tenzij er een weigeringsgrond van toepassing
is. Een basisbetaalrekening is – kort gezegd – een betaalrekening waarbij geen debetstand
mogelijk is. Het enkel ontbreken van een US TIN/SSN vormt voor de toepassing van deze
wetgeving geen weigeringsgrond en kan daarmee geen aanleiding zijn om een basisbetaalrekening
te weigeren of op te zeggen»?3

Vraag 7

Op welke manier kan een persoon, bij wie de bank dreigt een bankrekening te sluiten
vanwege het ontbreken van een US Taxpayer Identification Number (TIN) of Social Security
Number (SSN) op een eenvoudige wijze afdwingen dat zijn rekening niet gesloten wordt?
Welke toezichthouder kan ingrijpen indien het toch dreigt te gebeuren?

Vraag 8

Hoe verhoudt het sluiten of blokkeren van bankrekeningen zich tot artikel 4, tweede
lid, van de Intergovernmental Agreement (IGA) waarin expliciet benoemd staat dat een
Nederlandse bank niet verplicht is de rekening te sluiten van een rekeninghouder die
weigert een «US TIN» te geven?

Vraag 9

Kan de overheid banken verbieden om bankrekeningen te blokkeren op basis van nationaliteit
en het ontbreken van een TIN? Zo ja, bent u hiertoe bereid?

Vraag 10

Bent u bereid om in overleg met banken te treden omdat zij gebruik maken van de drempel
van 50.000 dollar, zodat bankrekeningen die op 31 december van het jaar een lager
saldo dan 50.000 dollar hebben, niet gerapporteerd gaan worden en er geen TIN hoeft
te worden gevraagd aan de rekeninghouder?

Vraag 11

Bent bekend met het feit dat in de FATCA-IGA wel uitzonderingen zijn gemaakt voor
een aantal financiële instellingen, maar niet voor Nederlandse Accidental Americans?4

Vraag 12

Bent u bereid om op grond van artikel 8 van de FATCA-IGA in overleg te treden met
de Verenigde Staten om de problemen bij de implementatie voor Accicental Americans
zoveel mogelijk weg te nemen?

Vraag 13

Wisselt Nederland nu al informatie uit met de Verenigde Staten op basis van de IGA?
Zo ja, wanneer is Nederland daarmee begonnen? Zo nee, vanaf wanneer gaat Nederland
daarmee beginnen? Om hoeveel personen gaat het daarbij?

Vraag 14

Klopt het dat door de wetgeving in diverse staten, zoals Nevada en Delaware, en het
feit dat het Amerikaanse Congres geen reciprociteit heeft goedgekeurd, de Verenigde
Staten zelf geen volledige financiële informatie met Nederland uitwisselt? Kunt u
aangeven over hoeveel Nederlanders de Nederlandse Belastingdienst financiële informatie
uit de Verenigde Staten ontvangt?

Vraag 15

Kan Nederland de uitwisseling van informatie beperken tot belastingplichtigen die
geen accidental American zijn of tot belastingplichtigen die meer vermogen bezitten
dan de grens die de Verenigde Staten zelf hanteert (2 miljoen dollar)?5

Vraag 16

Klopt het dat Nederlanders met de Amerikaanse nationaliteit op basis van de Nederlandse
wet niet verplicht zijn een TIN aan te vragen, maar dat deze verplichting voortkomt
uit Amerikaanse wetgeving? Zo ja, kunt u aangeven welk artikel in de Amerikaanse wetgeving
hier voor inwoners van Nederland toe verplicht?

Vraag 17

Indien de Amerikaanse wetgeving Accidental Americans verplicht om een TIN aan te vragen
dan wel een procedure te starten om de nationaliteit op te geven, maar een Accidental
American is hier niet toe in staat of bereid, rechtvaardigt dit administratieve verzuim
dan het enorme gevolg van het blokkeren van de betaalrekening en het dus niet kunnen
ontvangen van inkomen, doen van betalingen of het kunnen voorzien in eerste levensbehoeften?

Vraag 18

Wat kunt u doen om het recht van Nederlandse Accidental Americans op een basisbetaalrekening
te waarborgen? Bent u bereid een proef te beginnen met een directe rekening bij DNB
voor deze groep mensen, zoals bepleit door de WRR in haar rapport «geld en schuld»6 en door economen bij het «Dutch Sustainable Finance Lab»?7

Vraag 19

Op welke Nederlandse juridische bepaling is de Belastingdienst verplicht om het TIN
op te vragen bij banken of Nederlanders met de Amerikaanse nationaliteit?

Vraag 20

Is artikel 2a van de Wet op de internationale bijstandsverlening van toepassing op
Accidental Americans? Zo ja, klopt het dat dan dat op basis van de Common Reporting
Standard geen informatie uitgewisseld wordt over Accidental Americans aangezien zij
conform artikel 2a, eerste lid, sub p jo. artikel 2a, eerste lid, sub q geen ingezetene
zijn van de Verenigde Staten en dus niet van een deelnemend rechtsgebied?

Vraag 21

Deelt u de mening dat de Wet op de internationale bijstandsverlening bij de heffing
van belastingen, en dus ook het Uitvoeringsbesluit internationale bijstandsverlening
bij de heffing van belastingen, daarmee niet van toepassing zijn op Accidental Americans?

Vraag 22

Zo nee, als de Wet op de internationale bijstandsverlening bij de heffing van belastingen
van toepassing is op Accidental Americans, deelt u dan de mening dat artikel 14, tweede
lid, sub a, van deze wet zich verzet tegen het verstrekken van het TIN, aangezien
dit strijd oplevert met de het internationale recht, namelijk het recht op een basisbetaalrekening
op grond van artikel 16 van Richtlijn 2014/92/EU?

Vraag 23

Klopt het dat inmiddels ook Spanje, Duitsland en België worstelen met de uitwisselingsverplichtingen
van banken over Accidental Americans en bent u bereid om samen met deze landen aandacht
te blijven vragen voor een oplossing van dit probleem aan de kant van de Verenigde
Staten?

Vraag 24

Wat gebeurt er als een Accidental American een Certificate of Loss of Nationality
heeft? Waar wordt dat geadministreerd en wat betekent dat voor de gegevensuitwisseling?

Vraag 25

Bent u bereid Nederlandse Accidental Americans die van de Amerikaase nationaliteit
af willen, te helpen door het verstrekken van expertise bij het doen van de benodigde
belastingaangiften in de Verenigde Staten en het aftrekbaar maken van de kosten van
de procedure dan wel de eventueel in de Verenigde Staten verschuldigde dubbele belasting?