Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Kooten-Arissen over de samenwerking van het ministerie van Financiën met kinderopvangbranchevereniging BOinK

Antwoord van Minister Hoekstra (Financiën) en van Staatssecretaris Van Huffelen (Financiën)
(ontvangen 4 februari 2020).

Vraag 1

Kent u het bericht «Eindelijk vinden de gedupeerden in toeslagaffaire gehoor»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Waarom is er besloten tot een overeenkomst tussen het Ministerie van Financiën en
de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang (BOinK) Kunt u een reconstructie
geven hoe, en onder welke voorwaarden, deze overeenkomst tot stand is gekomen?

Antwoord 2

Er is geen overeenkomst met BOinK. De Minister van Financiën heeft de afgelopen weken
veel gesprekken gevoerd, met medewerkers, met leidinggevenden – zowel binnen het departement
als binnen de Belastingdienst – en met betrokken ouders. Voor het uitnodigen van de
ouders is ouderbelangenorganisatie BOinK benaderd, zij vertegenwoordigen ruim 5.000
oudercommissies. Bovendien is BOinK een bekende partner en zijn ze betrokken bij het
Verbeterprogramma kinderopvangtoeslag van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
en Belastingdienst/Toeslagen. Veel ouders hebben persoonlijk contact met BOinK over
hun situatie met de kinderopvangtoeslag. Ouders voelen zich gehoord door de organisatie,
mede omdat ze het Meldpunt Stopgezette Kinderopvangtoeslag zijn gestart (met de SP
en Bond van Belastingbetalers) en medeopsteller zijn van het zwartboek. Veel ouders
hebben zich ook aangemeld bij het Meldpunt. Het was om deze reden mijn inschatting
dat BOinK voor de ouders een betrouwbare partner is. Dit helpt het gesprek makkelijker
in een open setting op gang te brengen en biedt de ouders comfort. De ouders zijn
geselecteerd en telefonisch uitgenodigd door BOinK tussen kerst en vrijdag 3 januari.
Voor de twee gesprekken in kleine setting op woensdag 10 januari hebben zich in totaal
14 ouders aangemeld.

Vraag 3

Klopt het dat de selectie van ouders die aanwezig mochten zijn bij dit gesprek via
BOinK is verlopen? Waarom is voor deze aanpak gekozen?

Antwoord 3

Ja dat klopt. Zie voor de toelichting antwoord 2.

Vraag 4

Wat heeft BOinK in het verleden en in het bijzonder de afgelopen twee jaar concreet
gedaan om de gedupeerde ouders in de toeslagaffaire, waaronder de ouders die onder
Combiteam Aanpak Facilitators 11 (CAF 11) vallen, bij te staan?

Antwoord 4

Voor deze vraag verwijs ik u graag naar BOink zelf, het ministerie houdt geen activiteitenlijst
bij van contacten met maatschappelijk organisaties. Het Meldpunt Stopgezette Kinderopvangtoeslag
startte op 9 juli 2019 op initiatief van BOinK, de Bond van Belastingbetalers en de
SP. Bij het meldpunt meldden zich zo’n 280 ouders, geteld tot en met de publicatiedatum
van het zwartboek d.d. 28 augustus 2019. Zie ook het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Bent u bekend met de inhoud van de brief die voorzitter Gjalt Jellesma van BOinK heeft
geschreven aan de ouders aan de vooravond het gesprek?2

Antwoord 5

Ja.

Vraag 6

Wat vindt u ervan dat de gedupeerde ouders die zo lang niet gehoord zijn, een persverbod
opgelegd krijgen door de organisatie die zegt hun belangen te behartigen en zich opwerpt
als woordvoerder?

Antwoord 6

Het staat burgers altijd vrij om de pers te spreken. Het ministerie heeft hierbij
geen rol gehad. De e-mail is op initiatief van BOinK opgesteld en verstuurd nadat
zij de ouders telefonisch hebben uitgenodigd. Hierin is een verzoek opgenomen om niet
voorafgaand aan de gesprekken met de pers te spreken.

Vraag 7

Klopt het dat de gedupeerde ouders eveneens door BOinK gevraagd zijn om de «achterdeur»
te nemen in plaats van de hoofdingang van het ministerie? Zo ja, kunt u zich voorstellen
dat dit pijnlijk is, zeker als mensen zich jarenlang niet gehoord of gezien hebben
gevoeld?

Antwoord 7

In de e-mail van BOinK is hierover niets opgenomen. Ik heb slechts achteraf begrepen
dat BOinK gevraagd heeft of ouders liever media niet te woord willen staan en hoe
hierin te kunnen handelen.

Vraag 8

Hoeveel meldingen van gedupeerde ouders in de toeslagaffaire heeft het meldpunt van
BOinK inmiddels ontvangen? Hoe heeft dit meegewogen in de besluiten omtrent de totstandkoming
van een samenwerkingsovereenkomst tussen het Ministerie van Financiën en BOinK?

Antwoord 8

Het Meldpunt Stopgezette Kinderopvangtoeslag startte op 9 juli 2019 op initiatief
van BOinK, de Bond van Belastingbetalers en de SP. Bij het meldpunt meldden zich zo’n
280 ouders, geteld tot en met de publicatiedatum van het zwartboek d.d. 28 augustus
2019.3 Inmiddels heeft de Belastingdienst/Toeslagen via BOinK 740 meldingen van ouders binnengekregen.

De samenwerking tussen de Belastingdienst/Toeslagen en BOinK is al van voor de oudergesprekken
op 8 januari jl. Zij zijn partner in het Verbeterprogramma Kinderopvangtoeslag (KOT).
De samenwerking is constructief. Voor het ministerie is contact met «het veld» van
belang om hier lering en signalen uit te kunnen trekken. Omdat BOinK ouders kent waarvan
de precieze situatie per dossier binnen de kinderopvangtoeslag sterk verschilt en
ik juist ouders in uiteenlopende situaties wilde spreken, acht ik BOinK ook een goede
samenwerkingspartner voor deze gesprekken. Het was mijn inschatting dat BOinK voor
de ouders een betrouwbare partner is. Dit helpt het gesprek makkelijker in een open
setting op gang te brengen en biedt de ouders comfort.

Vraag 9

Zijn de gedupeerde ouders in de toeslagaffaire, in het bijzonder CAF 11, geconsulteerd
door het Ministerie van Financiën over de beslissing om met BOinK samen te gaan werken
en deze als officiële belangenbehartiger en woordvoerder te laten optreden? Zo ja,
hoeveel ouders en op welke wijze?

Antwoord 9

Nee. Ik beschouw BOinK in het algemeen wel als een belangenbehartiger van ouders in
de kinderopvang en daarmee zijn ze voor het ministerie een belangrijke stakeholder
in het dossier. BOinK is overigens niet hun officiële belangenbehartiger en woordvoerder.

Vraag 10

Bent u ermee bekend op welke wijze BOinK haar rol als woordvoerder van gedupeerde
ouders in de toeslagaffaire, nu en in de toekomst, denkt vorm te geven? Zo ja, kunt
u toelichten hoe BOinK dit gaat invullen?

Antwoord 10

Nee. BOinK is belangenbehartiger van ouders in de kinderopvang. Ouders kunnen de organisatie
benaderen voor advies en ondersteuning. Hoe BOinK de belangenbehartiging vormgeeft,
is aan hen zelf.

Vraag 11, 12 en 13

Met welke frequentie zit het Ministerie van Financiën met BOinK om de tafel over de
toeslagaffaire of welke plannen zijn daartoe?

Kunt u aangeven, of bent u bereid uit te zoeken, hoe vaak en op welke wijze tijdens
de gesprekken tussen BOinK, de Belastingdienst en/of het Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid in de afgelopen jaren het hardvochtige beleid van de Belastingdienst
met betrekking tot het stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslag is besproken?

Kunt u verklaren, of bent u bereid te reconstrueren, waarom er naar aanleiding van
ingebrachte signalen van BOinK over de stopzettingen geen actie ondernomen is?

Antwoord 11, 12 en 13

De Belastingdienst/Toeslagen onderhoudt contacten met BOinK. De contacten gaan breder
dan alleen over de toeslagenkwestie, maar betreffen de kinderopvangtoeslag in zijn
algemeenheid. Ik beschik niet over aantallen hoe vaak er met BOinK gesproken is over
het stopzetten en terugvorderen van de kinderopvangtoeslag. Vanuit het Ministerie
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), beleidsmatig verantwoordelijk voor kinderopvang,
zijn er reguliere contacten met het kinderopvangveld. BOinK is een van die partijen
in dat veld. De Belastingdienst/Toeslagen participeert, samen met het Ministerie van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid, sinds 2018 In het Verbeterprogramma kinderopvangtoeslag.
In het kader van dat traject zijn er overleggen (eens in de 2 à 3 maanden) waaraan
ouderorganisaties, BOinK en Voor Werkende Ouders, en brancheorganisaties uit de kinderopvang
deelnemen. In deelprojecten binnen het verbeterprogramma, zijn er ook nog contacten
tussen de Belastingdienst/Toeslagen, het Ministerie van SZW en BOinK. Daarnaast zullen
er, periodiek, gesprekken gaan plaatsvinden tussen de directeur Belastingdienst/Toeslagen
en de voorzitter van BOinK.

Vraag 14

Kunt u uitleggen, indachtig voorgaande vragen, welke meerwaarde u ziet in een samenwerking
met BOinK bij de inspanningen van het Ministerie van Financiën om de gedupeerde ouders
uit de ellende te helpen?

Antwoord 14

Ik beschouw BOinK in het algemeen wel als een belangenbehartiger van ouders in de
kinderopvang en daarmee zijn ze voor het ministerie een belangrijke stakeholder in
het dossier.