Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Veldman en Becker over de collectieve zorgverzekering van Zilveren Kruis met Milli Görüs

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens de
Minister voor Medische Zorg (ontvangen 27 januari 2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2019–2020, nr. 1275.

Vraag 1

Bent u bekend met de collectieve zorgverzekering die Zilveren Kruis aanbiedt samen
met de stichting Milli Görüs?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat Milli Gorus een moskeeorganisatie is waarvan banden met de AK-partij
van president Erdogan zeer waarschijnlijk zijn?

Antwoord 2

De Milli Görüs beweging vindt haar oorsprong in Turkije. In Nederland is Milli Görüs
actief onder de naam Nederlandse Islamitische Federatie (NIF). In 2017 heeft RadarAdvies
in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid als uitvoering
van de motie Karabulut/Potters praktijkonderzoek gedaan naar Turkse organisaties en
stromingen in Nederland (TRSO’s).

Het Radaronderzoek uit 2017 liet geen direct bewijs zien van buitenlandse aansturing
vanuit de Turkse overheid op het handelen van de TRSO’s. Dit betekent overigens niet
dat er geen banden zijn tussen Milli Görus en de AK-partij, maar dat op basis van
dit onderzoek niet zichtbaar wordt dat dit daadwerkelijk effect heeft op de betrokken
organisatie.

Vraag 3

Is het waar dat Milli Gorus een actieve rol speelt in de diasporapolitiek van de Turkse
regering in Nederland, onder andere door studiereizen naar Turkije te organiseren
en een eigen imamopleiding in Nederland te financieren, en nu dus ook een eigen collectieve
zorgverzekering?

Antwoord 3

Het staat maatschappelijke en religieuze organisaties vrij om buitenlandse reizen
te organiseren. Hierop wordt door de overheid geen toezicht gehouden, dit zou schuren
met de terughoudendheid die de overheid betracht als het om de vrijheid van godsdienst
gaat.

Naar aanleiding van de schriftelijke vragen van Kamerleden Becker (VVD) op 20 augustus
2018 en Jasper van Dijk (SP) op 21 augustus 2018 heeft een gesprek plaatsgevonden
met Milli Görüs.1 Milli Görüs heeft aangegeven van 2014 tot 2016 reizen te hebben georganiseerd voor
jongeren van 16 tot 22 jaar naar Turkije. Inmiddels vinden deze studiereizen voor
zover bekend niet meer plaats.

Milli Görüs Noord is de initiatiefnemer van de islamitische theologische faculteit
Amsterdam (IUA). Dit betreft een privaat opleidingsinitiatief. Dit initiatief maakt
geen onderdeel uit van het bestel van erkend hoger onderwijs en ontvangt daarmee geen
bekostiging vanuit het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Het kabinet beschikt niet over informatie die aantoont dat er in deze gevallen sprake
is van een vorm van ongewenste buitenlandse inmenging.

Vraag 4

Vindt u het wenselijk dat zorgverzekeraars afspraken maken met organisaties gelieerd
aan de AK-partij van president Erdogan die een rol spelen in actieve diaspora-politiek?
Zo ja, waarom? Zo nee, wat onderneemt u hier tegen?

Antwoord 4

Verzekeraars hebben acceptatieplicht voor de basisverzekering en mogen niemand weigeren,
niet op basis van leeftijd, inkomen of gezondheid en net zo min op basis van geloof,
ras of welk kenmerk dan ook. Verzekeraars mogen voor een specifieke groep collectieve
afspraken maken en een collectiviteitskorting geven, maar zijn hiertoe niet verplicht.
Hiervoor kunnen groepen geselecteerd worden en het staat verzekeraars vrij welke afspraken
er gemaakt worden, mits de korting het wettelijk maximum maar niet te boven gaat.

Zorgverzekeraar Zilveren Kruis heeft naast werkgeverscollectiviteiten ook collectiviteiten
van patiënten- en thuiszorgorganisaties, ouderenbonden en gemeentecollectiviteiten.
Zilveren Kruis heeft aangegeven bij collectiviteitsafspraken geen onderscheid te maken
naar godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of seksuele
geaardheid. Uiteraard moet elke organisatie voldoen aan wettelijke regels.

Vraag 5

In hoeverre acht u een collectiviteit met een dergelijke organisatie passend bij de
oorspronkelijke doelstelling van de wet, waarin een verzekeraar specifieke brancheafspraken
kan maken met werkgevers voor werknemers met vergelijkbare gezondheidsrisico’s?

Antwoord 5

Het staat verzekeraars vrij om met groepen verzekerden collectieve zorgafspraken te
maken. Dat geldt niet alleen voor werkgevers, maar ook voor bijvoorbeeld bonden, patiëntenverenigingen
en gemeenten.

Wel ben ik kritisch ten aanzien van collectieve verzekeringen die géén specifieke
aanvullende zorgafspraken maken voor de doelgroep, waardoor de korting niet wordt
gelegitimeerd vanuit de zorg. Dan is die verzekering feitelijk een kopie van de basispolis,
waarbij de een wel korting krijgt en de ander niet. Daar zie ik geen meerwaarde in.

Zilveren Kruis heeft aangegeven afscheid te nemen van collectiviteiten waar zorginhoudelijke
afspraken niet mogelijk zijn of geen meerwaarde hebben. In het kader van de afbouw
van collectiviteiten zonder zorginhoudelijke meerwaarde toetst Zilveren Kruis of collectiviteiten
een waardevolle bijdrage leveren aan preventie, gezondheidswinst, zelfredzaamheid
en/of duurzame inzetbaarheid.

Vraag 6

Kunt u aangeven welke zorginhoudelijke winst de collectiviteit van Zilveren Kruis
met Milli Görüs heeft?

Antwoord 6

Zilveren Kruis geeft aan dat er voor verzekerden met een migratieachtergrond meer
dan gemiddeld leefstijlgerelateerde aandoeningen voorkomen, zoals hart- en vaatziekten;
maagklachten en suikerziekte. Betere communicatie, bewustwording en activatie op leefstijl
kan via een collectiviteit versterkt worden via diverse communicatiekanalen.

Ik begrijp dat Zilveren Kruis in gesprek is met Milli Görus om te kijken of verdere
zorginhoudelijke afspraken mogelijk zijn en of er op termijn voldoende zorginhoudelijke
meerwaarde kan worden gecreëerd op het gebied van gezondheidswinst, preventie en zelfredzaamheid
om een korting te rechtvaardigen.

Vraag 7

Kunt u aangeven welke bijzondere vergoedingen er onderdeel zijn van deze collectiviteit
die niet via een andere verzekering verkregen kan worden?

Antwoord 7

Zilveren Kruis geeft aan dat met de collectiviteit wordt ingezet op het realiseren
van gezondheidswinst door het bieden van effectieve communicatie met de doelgroep
en activatie van de doelgroep op leefstijl. Extra aanvullende vergoedingen zijn nu
geen onderdeel van de collectiviteit.

Vraag 8

Bent u bereid in de uitvoering van de motie Becker c.s. voor een contrastrategie tegen
de actieve diasporapolitiek uit Turkije ook specifieke maatregelen te overwegen die
voorkomen dat Nederlanders met een Turkse achtergrond zelfs via de zorgverzekering
beïnvloed worden vanuit Turkije? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?2

Antwoord 8

Het kabinet beschikt niet over informatie die aantoont dat er via de keuze voor deze
collectiviteitskorting van de zorgverzekering sprake is van een vorm van ongewenste
buitenlandse inmenging. Als gevolg hiervan zie ik géen toegevoegde waarde in het nemen
van de door u gevraagde specifieke maatregelen.