Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Wassenberg en Van Esch over bladblazerterreur

Antwoord van Minister van Veldhoven-van der Meer (Mileu en Wonen), mede namens de
Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (ontvangen 22 januari 2020).

Vraag 1

Heeft u de uitzending gezien van EenVandaag over de schadelijke gevolgen van bladblazers?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wist u dat het Duitse federale milieuministerie (Bundesumweltministerium) heeft geadviseerd
om bladblazers niet langer te gebruiken, omdat ze te luid, te vies, en een bedreiging
voor insecten en het milieu zijn?2

Antwoord 2

Ik ken het artikel. De Duitse regering heeft op bondsniveau wetgeving die regelt dat
op bepaalde plekken en op bepaalde tijden bladblazers niet gebruikt mogen worden.
Dit heeft betrekking op geluidoverlast. Op Länder niveau en lokaal niveau bestaat
de mogelijkheid om het gebruik verder te beperken. Daarbij moet opgemerkt worden dat
een categorisch verbod op bladblazers niet mogelijk is vanwege Europese regelgeving.

Vraag 3

Wist u dat Vlaanderen ruim 300 gemeenten verbiedt om nog langer bladblazers te gebruiken,
omdat de apparaten te vervuilend zijn?3

Antwoord 3

De Vlaamse regering heeft in oktober van dit jaar laten weten dat ze bladblazers willen
uitfaseren voor onderhoud van openbaar groen. Groen onderhoud in eigen beheer zal
enkel nog met elektrisch aangedreven materiaal gebeuren. Die voorwaarde neemt Vlaanderen
ook op in de aanbesteding van onderhoudsdiensten. Op dit moment onderzoekt de Vlaamse
overheid de mogelijkheden om het gebruik bij steden en gemeenten zo snel mogelijk
uit te faseren. Aangezien een categorisch verbod niet mogelijk is, wil de Vlaamse
overheid aanmoedigen dat gemeenten via aanbestedingsvoorwaarden regelen dat tweetaktmotoren
niet langer worden gebruikt.

Vraag 4

Wist u dat bladblazers giftige en kankerverwekkende stoffen zoals stikstofdioxiden,
koolstofdioxiden, en fijnstof de lucht in blazen en daarmee schadelijk zijn voor de
gezondheid en het klimaat?4

Antwoord 4

Ja, de Nederlandse emissieregistratie schat het aantal bladblazers met tweetaktmotor
en de bijbehorende emissies in 2017 als volgt in (emissies in ton):

Model

Techniek

Aantal

CO

CO2

NOx

PM

>. 20 cc en < 50 cc

1991-STAGE I

23.214

164

581

<1

1

>. 20 cc en < 50 cc

STAGE I

80.029

464

1.962

1

3

>. 20 cc en < 50 cc

STAGE II

46.757

271

796

0,7

2

De emissies van de toxische stoffen door bladblazers zijn zeer gering ten opzichte
van de totale emissies van deze stoffen in Nederland. Ditzelfde geldt voor de emissies
van het broeikasgas CO2. Het is bekend dat emissies van verbrandingsmotoren schadelijke emissies bevatten,
zoals ook het aangehaalde Amerikaanse onderzoek aangeeft.

Vraag 5

Wist u dat bladblazers herrie maken tot wel 120 Db en dat hierdoor gehoorbeschadiging
kan optreden?

Antwoord 5

Bladblazers vallen onder de Europese richtlijn 2000/14, Geluidsemissies in milieu voor materieel voor gebruik buitenshuis. Dit betekent dat gegevens over het geluidsvermogensniveau van deze apparaten moeten
worden gemeten en geregistreerd, en aan afnemers bekend moeten worden gemaakt. De
Europese Commissie beheert een database met het gemeten geluid van (onder meer) bladblazers.
Het hoogste gemeten niveau volgens deze database is 119 dB. Er is op dit moment geen
Europese norm voor het maximale geluidsvermogensniveau. De richtlijn wordt momenteel
wel geëvalueerd en het opnemen van een geluidnorm voor bladblazers wordt overwogen.

Te veel geluid kan het gehoor beschadigen. Hierbij gaat het zowel om het geluidniveau
als de duur van de blootstelling. Bij geregelde blootstelling aan een grote dosis
kan een blijvende gehoorschade ontstaan. In arbeidssituaties geldt dat bij blootstelling
aan een dagelijkse dosis boven de 80 dB(A) de werkgever gehoorbeschermers beschikbaar
moet stellen. Bij dagelijkse blootstelling aan een dosis boven de 85 dB(A) zijn werknemers
verplicht om gehoorbeschermers te dragen.

Vraag 6

Wist u dat afgevallen bladeren voedingsstoffen in de bodem brengen en in de winter
een isolerende deken tegen de vorst vormen, en daarmee belangrijk zijn voor de biodiversiteit
en voor insecten en kleine zoogdieren als egels?

Antwoord 6

Ja, het nut van afgevallen bladeren voor de bodem en het bodemleven is mij bekend.

Vraag 7

Wist u dat bladblazers een bedreiging vormen voor onder meer overwinterende insecten
en kleine zoogdieren, die gebruik maken van de isolerende werking en de voedingsstoffen
in de bladeren?

Antwoord 7

Met het verwijderen van de bladlaag verdwijnt de schuilplaats van de insecten en andere
kleine dieren, zoals egels, padden, kikkers en salamanders, die in deze bladlaag overwinteren.
Daarmee verdwijnt ook een belangrijke bron van voedsel voor kleine vogels die in de
winter zoeken naar insecten tussen de afgevallen bladeren. Het maakt hiervoor niet
uit of het blad verwijderd wordt met behulp van een bladblazer of mechanisch, met
bijvoorbeeld een hark.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de voordelen van bladblazers niet opwegen tegen de nadelen voor
het klimaat, de luchtkwaliteit, de gezondheid van mensen, de biodiversiteit en wilde
dieren?

Antwoord 8

Zoals aangegeven is het niet mogelijk om bladblazers te verbieden. De afweging tussen
de voor- en nadelen van bladblazers zal in verschillende situaties anders uitvallen.
Gemeenten zullen zelf zorgvuldig de voor- en nadelen moeten afwegen in welke situaties
bladblazers ingezet zullen worden. Gemeenten kunnen kiezen voor bladblazers die zo
schoon en stil mogelijk zijn, en kunnen de effecten voor de gezondheid en de natuur
afwegen tegen nut en noodzaak van het gebruik ervan.

Vraag 9

Vindt u het verantwoord dat mensen in dienst van de gemeente werken met dergelijke
ongezonde, luidruchtige en schadelijke apparaten?

Antwoord 9

Of dat verantwoord is hangt af van hoeveel tijd deze mensen met de apparaten werken
en de mate van blootstelling aan het lawaai. Voor wat betreft de blootstelling van
werkenden aan lawaai dienen ze zich te houden aan de Arbeidsomstandighedenwet (zie
hoofdstuk 6 van het Arbobesluit). De werkgever moet de plaatsen en werkzaamheden waar
het gevaar van blootstelling aan lawaai voorkomen, inventariseren en maatregelen treffen,
die het risico van blootstelling aan lawaai wegneemt aan de bron of de blootstelling
tot een minimum beperkt. Als technische of organisatorische maatregelen (b.v. stillere
machines en goed onderhouden materieel) niet mogelijk zijn of te weinig effect sorteren,
moet gebruik worden gemaakt van gehoorbeschermingsmiddelen.

Vraag 10

Bent u bereid in gesprek te gaan met gemeenten om te onderzoeken hoe de bladblazer
zo snel mogelijk uitgefaseerd kan worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

Zoals hierboven is aangegeven is het aan gemeenten om te beslissen of zij bladblazers
willen inzetten en onder welke voorwaarden dat gebeurt. Zij kunnen daar via de aanbestedingsvoorwaarden
voor zover het gebruik door gemeentelijke instellingen betreft op sturen. Ook hebben
gemeenten de mogelijkheid om voor burgers beperkingen op te nemen in de eigen APV
ten aanzien van de tijden dat bladblazers gebruikt mogen worden en/of ten aanzien
van de plekken waar bladblazers gebruikt mogen worden. Ik vind het niet de taak van
de nationale overheid om hier in te treden, maar ik wil wel dit onderwerp bij de gemeenten
via de VNG onder de aandacht brengen.

Vraag 11

Bent u bereid te onderzoeken of een (deel)verbod op (de verkoop van) bladblazers voor
particulier gebruik mogelijk is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 11

Europese regelgeving staat niet toe dat lidstaten een verbod instellen op de aanschaf
of verkoop van producten met een CE-markering. Een nader onderzoek hiernaar is derhalve
niet noodzakelijk.