Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Staaij over de sluiting van de Hoenderloo Groep

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 20 januari
2020) Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 1213.

Vraag 1

Deelt u de grote zorgen over de gevolgen van het sluiten van de Hoenderloo Groep voor
de betrokken kinderen, hun ouders en de medewerkers van de instelling?

Antwoord 1

Uiteraard roept dit besluit grote emoties op bij jeugdigen die bij De Hoenderloo Groep
verblijven en hun ouders. Ik vind dat zij zo snel mogelijk moeten weten waar zij aan
toe zijn. Het is daarom essentieel dat Pluryn zorg draagt voor een heldere en directe
communicatie over wat er gaat gebeuren.

Pluryn heeft aangegeven op dit moment alles in gereedheid te brengen om zo snel mogelijk
te starten met de gesprekken met jongeren, hun ouders, de voogd, de behandelaar en
de gemeente waar de jongeren vandaan komen. In februari moet met alle jongeren individueel
dat gesprek zijn gevoerd. Ook met alle medewerkers zal op korte termijn het gesprek
worden gevoerd. Vanuit mijn rol als stelselverantwoordelijke volg ik de situatie nauwgezet
om te zorgen dat betrokken partijen, zoals Pluryn en gemeenten, hun verantwoordelijkheid
nemen. Ik laat mij door Pluryn en de gemeenten en jeugdhulpregio’s met regelmaat op
de hoogte stellen, zoals ik onlangs heb gedaan tijdens mijn bezoek aan De Hoenderloo
Groep waar ik sprak met enkele jeugdigen, ouders, professionals, een vertegenwoordigend
wethouder namens gemeenten en de bestuurder van Pluryn.

Vraag 2

Kunt u aangeven wat de oorzaken zijn van de sluiting van de Hoenderloo Groep?

Antwoord 2

Pluryn heeft op 2 december 2019 aangekondigd dat ze De Hoenderloo Groep gaat sluiten.
Als redenen voor de sluiting heeft Pluryn genoemd zorgen over de kwaliteit van de
hulpverlening, de financiële resultaten van de Hoenderloo Groep en de wens om ook
complexe zorg meer in de regio te organiseren.1

Vraag 3

Op welke wijze bent u betrokken bij de herplaatsing van de kinderen die getroffen
worden door de sluiting van de Hoenderloo Groep, dan wel een overname en doorstart
van de instelling?

Antwoord 3

Ik volg de situatie nauwgezet om te zorgen dat Pluryn en gemeenten hun verantwoordelijkheid
nemen. Ik laat mij door de IGJ, Pluryn en de gemeenten met regelmaat op de hoogte
stellen, niet alleen uit oogpunt van de continuïteit van zorg, maar ook vanwege de
invloed op het zorglandschap. In het antwoord op vraag 4 ga ik op de verantwoordelijkheden
van Pluryn en de gemeenten.

Vraag 4

Welke partijen zijn er op dit moment betrokken bij het proces van herplaatsing, dan
wel overname en wie heeft daarin de regie?

Antwoord 4

Pluryn is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van de organisatie, de borging
van de kwaliteit van jeugdhulp en – indien nodig – een zorgvuldige zorgoverdracht
voor alle jeugdigen die nu verblijven bij De Hoenderloo Groep.

Gemeenten zijn wettelijk verantwoordelijk voor een toereikend aanbod van jeugdhulp.
De gemeenten dienen daarom in nauwe samenwerking met Pluryn de continuïteit van zorg
te borgen. Ook moeten zij ervoor zorgen dat jeugdigen met een complexe problematiek
ook na de sluiting van De Hoenderloo Groep passende jeugdhulp krijgen. Jeugdigen uit
vele regio’s, lang niet altijd in de omgeving van de locaties in Hoenderloo en Deelen,
verblijven momenteel in deze twee locaties. Daarom kunnen gemeenten hun wettelijke
verantwoordelijkheid alleen nakomen als zij bovenregionaal samenwerken. Onder regie
van de gemeente Utrecht is deze samenwerking gestart. Ik heb met gemeenten afgesproken
dat VWS de gemeente Utrecht bij haar coördinerende rol zal ondersteunen, bijvoorbeeld
in het achterhalen van de benodigde informatie. Ook de Jeugdautoriteit is betrokken.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is reeds betrokken en zal het afbouwplan
beoordelen en actief toezien op de zorgvuldigheid van de zorgoverdracht van de jeugdigen
die nu bij De Hoenderloo Groep verblijven.

Vraag 5

Overweegt u de Hoenderloo Groep financieel te ondersteunen om de continuïteit van
de zorg te garanderen, indien de afbouw of overname van de instelling op enigerlei
wijze spaak dreigt te lopen, zoals u ook gedaan heeft met jeugdhulpaanbieder Juzt?

Antwoord 5

Per 1 januari 2020 is de eerder aangekondigde subsidieregeling voor het verstrekken
van liquiditeitssteun voor continuïteit van cruciale jeugdhulp gepubliceerd. Met deze
regeling kan worden gewaarborgd dat cruciale jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering
gecontinueerd kan worden in gevallen waarin acute liquiditeitsproblemen zijn ontstaan.
Subsidie wordt slechts verstrekt in uitzonderlijke, acute situaties, waarin de desbetreffende
organisatie en de (veelheid van) samenwerkende gemeenten onvoldoende slagen in het
garanderen van de continuïteit van cruciale jeugdzorg. Op basis van een continuïteitsplan
dient aangetoond te worden dat met de subsidie, in de vorm van liquiditeitssteun,
de continuïteit gegarandeerd is. En ook moet worden aangetoond hoe uiterlijk na een
jaar de liquiditeitssteun terugbetaald kan worden. De Jeugdautoriteit adviseert mij,
de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, en daar waar het een gecertificeerde
instelling betreft, eveneens de Minister voor Rechtsbescherming over het toekennen
van subsidie. Als Pluryn tijdens of door de afbouw van De Hoenderloo Groep in acute
liquiditeitsproblemen komt, dan kan zij een aanvraag doen voor liquiditeitssteun op
basis van deze regeling. De Jeugdautoriteit zal deze aanvraag beoordelen en mij adviseren
over het wel of niet toekennen van een subsidie.

Vraag 6

Om hoeveel kinderen uit hoeveel gemeenten gaat het precies?

Antwoord 6

Het gaat om ongeveer 200 kinderen uit 100 gemeenten (32 jeugdzorgregio’s).

Vraag 7

Erkent u dat het geen optie is om de kinderen naar huis te sturen, bij gebrek aan
opvangplekken?

Antwoord 7

Kinderen naar huis sturen bij gebrek aan geschikte opvangplekken is inderdaad geen
optie. Ook niet voor Pluryn. Pluryn neemt in principe een jaar de tijd om De Hoenderloo
Groep af te bouwen. Het is de verantwoordelijkheid van Pluryn om hiervoor een zorgvuldige
aanpak in te richten met maatwerkoplossingen voor elk kind, uiteraard in samenwerking
met de jongeren, hun ouders, behandelaren, gemeenten en andere jeugdhulpaanbieders.
Dit vraagt een zorgvuldige communicatie van Pluryn met alle betrokkenen. Pluryn heeft
een conceptplan klaarliggen voor de voorgenomen afbouw van de locaties Hoenderloo
en Deelen. Dit conceptplan wordt op dit moment voorgelegd aan de interne medezeggenschap-
en adviesorganen van Pluryn, waaronder de cliëntenraad en de ondernemingsraad, en
afgestemd met externe stakeholders. In hoofdlijnen kent de aanpak drie bestanddelen:

Jeugdigen die nu wonen op de locaties van de Hoenderloo Groep en binnen de genoemde
periode hun behandeling afronden, kunnen de behandeling daar afmaken.

Een ander deel van de jeugdigen kan thuis verder worden behandeld of een plaats krijgen
bij een andere locatie van Pluryn.

Voor de jeugdigen voor wie deze twee mogelijkheden niet passend zijn, gaat Pluryn
overlegtafels met andere zorgaanbieders en gemeenten organiseren en bespreken welke
hulp en daarbij horende locatie passend zijn voor deze jeugdigen.

Zoals hierboven al genoemd, zal de IGJ dit afbouwplan beoordelen en actief toezien
op de zorgvuldigheid van de zorgoverdracht van de jeugdigen die nu bij De Hoenderloo
Groep verblijven.

Vraag 8

Gezien het tekort aan personeel in de jeugdzorg, hoe wordt gewaarborgd dat de medewerkers
van de Hoenderloo Groep in de sector werkzaam blijven?

Antwoord 8

Ik vind het belangrijk dat de circa 500 medewerkers voor de sector behouden blijven.
Want de arbeidsmarktproblematiek en het hoge personeelsverloop in de jeugdsector zijn
hardnekkig. Daarom is het goed dat Pluryn inzet op het behouden van personeel voor
andere locaties en/of voor de jeugdzorg. Om te voorkomen dat personeel versneld vertrekt
bij De Hoenderloo Groep, onderzoekt Pluryn de mogelijkheden om het personeel zo veel
mogelijk zekerheden te geven. Daarom zijn medewerkers reeds geïnformeerd tijdens een
bijeenkomst en zal Pluryn per medewerker op korte termijn het gesprek voeren. Daarnaast
is de bestuurder in gesprek met de vakbonden van Zorg en Welzijn en Onderwijs om medewerkers
te begeleiden van werk naar werk. Hierover heeft de Raad van Bestuur een intentieverklaring
afgesloten met de vakbonden. In januari 2020 wordt deze intentieverklaring verder
geoperationaliseerd.