Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over de ‘Ontmanteling van sw-bedrijf Soweco’

Antwoord van Staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen
25 november 2019).

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het bericht «Twentse gemeenten stoppen met sociale werkplaats
Soweco»?1

Antwoord 1

Het is aan gemeenten, die de eigenaren zijn van de sociale ontwikkelbedrijven, waaronder
Soweco, om te bepalen welke rol deze bedrijven in de toekomst kunnen spelen. Gemeenten
hebben beleidsvrijheid bij de wijze waarop zij het aan de slag helpen van mensen met
een arbeidsbeperking organiseren. Er bestaat niet één model om succesvol te kunnen
zijn. Soms zijn keuzes gericht op een verbetering van de bedrijfsvoering en daarmee
op het verbeteren van de financiële prestaties, waarbij het gewenste ondersteuningsaanbod
beschikbaar blijft. Uiteraard zijn de omstandigheden waaronder de mensen hun werk
kunnen verrichten het belangrijkst. Het is belangrijk dat gemeenten zich daar rekenschap
van geven.

Meer in het algemeen constateer ik dat sociale ontwikkelbedrijven veel kennis en expertise
hebben die goed bruikbaar is om onder andere nieuwe beschut werkplekken te organiseren,
of om mensen uit de brede doelgroep van de Participatiewet toe te leiden naar een
plek bij een reguliere werkgever.

Vraag 2

Begrijpt u dat dit een enorme klap is voor de meer dan 2.000 mensen die in volle tevredenheid
via Soweco aan het werk zijn?

Antwoord 2

Elke verandering zorgt voor onzekerheid. Daarom bereiden de gemeenten de transitie
zorgvuldig door. De gemeenten hebben aangegeven dat voor de werkenden geldt dat de
baan zelf, het salaris en de begeleiding gecontinueerd zullen worden.

Vraag 3

Wat vindt u van het feit dat de ondernemingsraad tot op heden op geen enkele wijze
betrokken is geweest bij dit besluit en zoals het nu lijkt pas na een definitief besluit
om input wordt gevraagd?

Antwoord 3

De gemeenteraden moeten zich nog uitspreken over het voornemen van de colleges van
de zes betrokken gemeenten. In een vervolg, waarbij de organisatie-inrichting besproken
wordt, zullen alle partijen, dus ook de ondernemingsraad, binnen hun formele positie
betrokken worden, zo blijkt uit navraag bij de betrokken gemeenten.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de wethouders van de zes gemeenten veel onrust veroorzaken bij
het personeel, aangezien Soweco een goedlopend sociale werkvoorziening (SW)-bedrijf
is?

Antwoord 4

Ik heb geen oordeel over het functioneren van wethouders in gemeenten, het is aan
de gemeenteraad om het college van burgemeester en Wethouders te controleren.

Vraag 5

Erkent u dat het besluit indruist tegen de aangenomen motie van het lid Jasper van
Dijk die u verzoekt om in gesprek te gaan over het behoud van de infrastructuur van
Soweco?2

Antwoord 5

Het voorgenomen besluit van de gemeenten om de uitvoering op een andere wijze vorm
te geven betekent niet dat de infrastructuur van Soweco niet behouden kan blijven.

Vraag 6

Wanneer gaat u in gesprek met betrokken gemeentes conform de motie van het lid Jasper
van Dijk? Hoe houdt u ons op de hoogte van de vorderingen?

Antwoord 6

Op 5 december staat een gesprek gepland tussen het ministerie en de betrokken gemeenten.

Vraag 7

Is het waar dat de zes afzonderlijke gemeenten een vetorecht hebben over een eventuele
ontbinding van Soweco?3

Antwoord 7

Soweco voert diensten uit voor de Gemeenschappelijke Regeling als geheel (de Wsw)
en voor de individuele gemeenten (onder meer Participatiewet, Wmo). In de statuten
is vastgelegd dat unaniem moet worden besloten tot eventuele opheffing van de Gemeenschappelijke
Regeling. Elke gemeente kan zelfstandig besluiten of en in welke mate de individuele
dienstverlening voortgezet wordt.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de regering, conform de aangenomen motie van het lid Buma, de
plicht heeft om de bestaande kennis en infrastructuur van SW-bedrijven in stand te
houden?4

Antwoord 8

Ik deel de mening dat het verstandig is om de bestaande kennis en infrastructuur van
de sw-bedrijven in te blijven zetten voor de brede doelgroep van de Participatiewet.
Ik ben een verkenning gestart om te bezien op welke wijze op dit moment al dan niet
invulling wordt gegeven aan het beschikbaar stellen van detacheringsfaciliteiten in
de arbeidsmarktregio’s. De uitkomsten van deze verkenning komen in het voorjaar beschikbaar
en bespreek ik met alle betrokken organisaties.

Vraag 9

Hoe voorkomt u dat Soweco wordt ontmanteld, wat volledig in strijd is met de beide
aangenomen moties?

Antwoord 9

Zie mijn antwoord op vraag 1 en het antwoord op vraag 5.