Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Alkaya , van den Hul, Ouwehand en Diks over de bosbranden in het Amazonewoud en het Mercosur-verdrag

Antwoord van Minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) (ontvangen
30 oktober 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraken van de voorzitter van de Europese Raad tijdens de
G7-bijeenkomst in Biarritz (Frankrijk) over de «moeilijk voor te stellen ratificatie
van het Mercosur-akkoord zolang de vernietiging van het Amazonewoud voortduurt»? Ondersteunt
u deze uitspraak?1

Antwoord 1

Ja, ik ben bekend met de uitspraken van de voorzitter van de Europese Raad.

De door de Europese Commissie gepubliceerde geconsolideerde teksten van het EU-Mercosur-Associatieverdrag
worden momenteel juridisch «opgeschoond» en vertaald in de talen van de Europese Unie.
De Europese Commissie verwacht dat dit in de zomer van 2020 gereed zal zijn en verwacht
de hieruit resulterende formele tekst ter goedkeuring aan de Raad voor te leggen in
november 2020. De Europese Commissie voert momenteel een Sustainability Impact Assessment
uit die naar verwachting eind dit jaar wordt gepubliceerd. Eerder heb ik aangegeven
dat het kabinet de balans zal opmaken van de voor- en nadelen van het nog goed te
keuren EU-Mercosur Associatieakkoord als alle daartoe noodzakelijke stukken beschikbaar
zijn. De Kamer zal over het standpunt van het Kabinet worden geïnformeerd voordat
de Raad besluit over het akkoord. In de aanloop naar de besluitvorming over het EU-Mercosur-Associatieverdrag
zijn er mogelijkheden om, bilateraal en samen met EU-partners, druk uit te oefenen
op Brazilië, gericht op beter beleid, en sterkere implementatie en naleving van wetgeving
ten behoeve van duurzaam bosbeheer en landbouw.

Vraag 2 en 4

Wat betekent dit concreet voor de toekomst van het handelsverdrag tussen de Europese
Unie en Mercosur, wetende dat het beleid van de Braziliaanse president Bolsonaro gericht
is op commerciële exploitatie van het Amazonegebied en direct heeft geleid tot de
huidige catastrofe?2

Bent u het eens met de stellingname dat het beleid van president Bolsonaro noopt tot
heroverweging van het afsluiten van een handelsakkoord dat verdere ontbossing ten
gunste van landbouw stimuleert? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 2 en 4

Het kabinet zal een standpunt innemen als alle daarvoor noodzakelijke teksten over
het EU-Mercosur-Associatieverdrag beschikbaar zijn. Daartoe rekent het kabinet ook
de Sustainability Impact Assessment, die de Europese Commissie naar verwachting eind
dit jaar zal publiceren.

Het EU-Mercosur-Associatieverdrag zelf biedt, als het van kracht is, handvatten om
Brazilië aan te spreken die er anders niet zouden zijn. In dit akkoord bevestigen
de EU en Mercosur hun verplichtingen, zoals de Overeenkomst van Parijs en het Verdrag
inzake Biologische Diversiteit (CBD), effectief te implementeren en waar mogelijk
samen te werken binnen deze internationale fora.

Vraag 3

Vindt u dat de toenemende commerciële exploitatie, met als gevolg zware ontbossing,
van het Amazonegebied bijdraagt aan de vernietiging van het Amazonegebied? Kunt u
uw antwoord toelichten?

Antwoord 3

Toenemende handel in agrarische producten gaat niet onvermijdelijk gepaard aan ontbossing.
Veel hangt af van goed beleid, het effectief implementeren daarvan en voldoende politieke
wil en capaciteit voor het terugdringen van illegale praktijken. Het is in het belang
van zowel de EU als Brazilië zelf om de doelen van economische ontwikkeling, verduurzaming
van de landbouwproductie en behoud van extreem waardevolle bossen en biodiversiteit
in de Amazone (en daarbuiten) te bereiken. Nederland en de EU hebben Brazilië op dit
terrein veel te bieden, bijvoorbeeld op het gebied van kennis en technologie, maar
ook als belangrijke handelspartner. Het akkoord tussen de EU en Mercosur biedt kansen
om deze samenwerking verder vorm te geven.

Vraag 5

Bent u bereid u aan te sluiten bij uw Franse en Ierse collega’s in hun stellingname
dat het Mercosur-verdrag niet mogelijk is zolang de bosbranden in de Amazone voortduren?
Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 5

De besluitvorming over het EU-Mercosur-Associatieverdrag zal op zijn vroegst november
2020 plaatsvinden. In aanloop naar de besluitvorming over het EU-Mercosur-Associatieverdrag
dringt Nederland zowel bilateraal als in EU-verband bij Brazilië aan op het belang
van duurzaam bosbeheer en duurzame ontwikkeling zoals aangegeven in de beantwoording
op uw vragen 2 en 4.

Vraag 6

Zijn Nederland en de Europese Unie ook bereid bij te dragen aan de internationale
hulp die op de G7-bijeenkomst in Biarritz is overeengekomen, mocht president Bolsonaro
het toch willen accepteren?3 Zo ja, hoe dan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Mede naar aanleiding van de motie Bouali/De Groot4 onderzoekt het kabinet al langer op welke wijze Nederland een extra bijdrage kan
leveren om de ontbossing in de Amazone weer terug te dringen. Hiervoor is een structurele
aanpak voor de langere termijn nodig. Hierover zal de Kamer separaat per brief geïnformeerd
worden. Sinds de aankondiging van diverse internationale initiatieven voor hulpverlening
aan de Amazone staat Nederland o.a. in contact met de Franse overheid over de uitvoering
van het G7-initiatief en wordt bekeken of een Nederlandse bijdrage in dat kader nuttig
zou zijn. De EU heeft geen bijdrage aangekondigd specifiek voor het G7-initiatief.
De Europese Commissie is echter wel voornemens de inzet tegen ontbossing te intensiveren
en heeft dit uiteengezet in de mededeling «Stepping up EU Action to Protect and Restore
the World’s Forests».5 Het BNC-fiche met het Nederlandse standpunt ten aanzien van de mededeling gaat de
Kamer binnenkort toe.