Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Dik-Faber over het recht op huurtoeslag van cliënten in een beschermde woonvorm

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), mede
namens de Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 14 oktober 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat artikel 11, eerste lid, onderdeel b, van de Wet op
de huurtoeslag bewoners van beschermde woonvormen belet om huurtoeslag aan te vragen
wanneer het gebouw waarin zij wonen eigendom is van en verhuurd wordt door een rechtspersoon
die niet zonder winstoogmerk opereert?

Antwoord 1

Ja. In het algemeen bestaat geen recht op huurtoeslag bij onzelfstandige woonruimten.
Bewoners van beschermde woonvormen hebben wel recht op huurtoeslag, ook als sprake
is van onzelfstandige woonruimte. Deze woonruimte moet dan wel in bezit zijn van en
verhuurd worden door een rechtspersoon zonder winstoogmerk.

Vraag 2, 3, 4

Is het u bekend dat organisaties tegen deze specifieke regeling aanlopen omdat er
onvoldoende woningen bij woningcorporaties beschikbaar zijn voor begeleid wonen?

Deelt u de mening dat, zeker gezien het tekort aan dit soort woningen, het goed is
dat ook commerciële partijen woningen aanbieden die worden verhuurd aan instellingen
voor begeleid/beschermd wonen? Zo nee, waarom niet?

Deelt u de mening dat cliënten, door een gebrek aan woningen bij woningcorporaties,
niet altijd de keuze hebben voor een woning in een woongebouw dat eigendom is van
een rechtspersoon zonder winstoogmerk en daardoor gedwongen worden om een woning te
huren in een woongebouw dat eigendom is van een commerciële partij?

Antwoord 2, 3, 4

Er is mij een enkel signaal bekend waarbij een organisatie tegen deze specifieke bepaling
in de Wet op de huurtoeslag aanloopt dat aanwijzing niet mogelijk is. In zijn algemeenheid
bereiken mij signalen dat het lokaal lastig kan zijn om voldoende betaalbare woningen
met passende begeleiding te vinden. In sommige regio’s is de druk op de woningmarkt
hoog. In alle segmenten van de woningmarkt zijn momenteel tekorten, op lokaal niveau
verschillen die sterk.

Invulling van de woningbehoefte is in de eerste plaats een lokale aangelegenheid.
Gemeenten en woningcorporaties kunnen op diverse wijzen huurders die begeleid wonen
voorrang op (vervolg)huisvesting geven. Zo kunnen gemeenten urgentiecategorieën opnemen
in de huisvestingsverordeningen, of aan de hand van woon(zorg)visies met corporaties
en huurdersorganisaties prestatieafspraken maken over onder andere de bouw en de toewijzing
van woningen en woonvormen voor huurders die begeleid wonen. Corporaties moeten naar
redelijkheid bijdragen aan het gemeentelijke volkshuisvestingsbeleid.

Uiteraard behoort het huren van woonruimte in eigendom van andere partijen dan corporaties
tot de mogelijkheden. Er zijn in de wet- en regelgeving geen beletsels dat ook commerciële
partijen woningen aanbieden die worden verhuurd aan instellingen voor begeleid/beschermd
wonen. Wanneer het gaat om zelfstandige wooneenheden is daarbij ook recht op huurtoeslag.

Vraag 5

Kunt u toelichten waarom bewoners van beschermde woonvormen, die eigendom zijn van
en verhuurd worden door een commerciële partij, geen mogelijkheden hebben om huurtoeslag
aan te vragen, zeker wanneer de huren die gevraagd worden marktconform of zelfs lager
zijn?

Antwoord 5

Huurtoeslag wordt in beginsel alleen voor zelfstandige woonruimten verstrekt. Slechts
in een aantal in de wet genoemde uitzonderingen, zoals bij het huren van onzelfstandige
woonruimte die deel uitmaakt van een woongebouw of woning die in eigendom is van en
aan de huurder is verhuurd door een rechtspersoon zonder winstoogmerk, bijvoorbeeld
begeleid wonen, kan na aanwijzing door de Belastingdienst ook voor onzelfstandige
eenheden huurtoeslag worden toegekend.

Deze uitzondering is beperkt tot eenheden in eigendom van rechtspersonen zonder winstoogmerk
om redenen van uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en beperken van oneigenlijk gebruik.
De rechtspersonen zonder winstoogmerk die verhuurder/eigenaar zijn van aangewezen
onzelfstandige woonruimte zijn voornamelijk woningcorporaties (toegelaten instellingen
volkshuisvesting) en daarnaast (andere) stichtingen. Op deze verhuurders wordt door
de Belastingdienst minder toezicht uitgeoefend omdat vanwege de structuren meer interne
controle aanwezig is en door anderen (waaronder Autoriteit Woningcorporaties) controle
wordt uitgevoerd.

Met deze beperking is de relatie tussen huurprijs en kwaliteit van de woonruimte beter
geborgd. Toegelaten instellingen zijn gebonden aan het passend toewijzen waardoor
aan tenminste 95% van de woningzoekende huurders met (potentieel) recht op huurtoeslag
een woonruimte moet worden verhuurd met een huurprijs die niet hoger is dan de aftoppingsgrens.
Het risico van weglekken van publieke middelen blijft daarmee beperkt.

Vraag 6

Bent u bereid te zoeken naar een alternatieve bepaling zodat beschermde woonvormen
in gebouwen die eigendom zijn van en verhuurd worden door een commerciële partij,
alsnog aangewezen kunnen worden als bijzondere woonvorm, waardoor de bewoners huurtoeslag
kunnen aanvragen wanneer de huur marktconform of lager is? Zo nee, ziet u andere mogelijkheden
om deze bewoners de mogelijkheid te geven in aanmerking te komen voor huurtoeslag?

Antwoord 6

Ik deel uw zorg om voldoende betaalbare huisvesting met passende ondersteuning te
realiseren voor deze groep kwetsbare burgers. In de 17 september jongstleden aan uw
Kamer gezonden brieven «Maatregelen Woningmarkt» en «Plan terugdringen dakloosheid»
is aangegeven wat het kabinet daarvoor extra gaat doen. Uw voorstel zou een uitbreiding
betekenen van de bestaande uitzondering over huurtoeslag voor onzelfstandige woonruimten.