Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Westerveld en Kwint over de hoge ouderbijdrage van ouders met hoogbegaafde kinderen

Antwoord van Minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) (ontvangen 8 juli
2019).

Vraag 1

Kent u het artikel «Ouders hoogbegaafde kinderen zijn hoge ouderbijdrage school beu»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u het met deze ouders eens dat een ouderbijdrage van 500 euro te hoog en in strijd
met de richtlijn van de PO-Raad is?

Antwoord 2

Het onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen moet net als voor andere leerlingen vrij
toegankelijk en kosteloos zijn. Scholen en samenwerkingsverbanden passend onderwijs
moeten gezamenlijk voorzien in een passend aanbod voor elke leerling, ook voor (hoog)begaafde
leerlingen. Indien aparte voorzieningen nodig zijn om in de ondersteuningsbehoefte
van een leerling te voorzien, dan dient daarin te worden voorzien door de eigen school
of samenwerkingsverband. De toelating hiertoe mag niet afhankelijk worden gesteld
van een geldelijke bijdrage van de ouders.

Zolang de bijdrage expliciet vrijwillig is mag een school de hoogte van de bijdrage
in overleg met de medezeggenschapsraad zélf bepalen. Tegelijkertijd ben ik het met
de PO-Raad eens als zij in haar richtlijn opneemt dat impliciete drempels ontoelaatbaar
zijn. Een hoge vrijwillige ouderbijdrage kan in mijn ogen een impliciete drempel opwerpen,
omdat het ouders tegenhoudt om hun kind aan te melden.

Vraag 3

Waar kunnen ouders terecht als zij vinden dat het schoolbestuur en het samenwerkingsverband
passend onderwijs onvoldoende oor hebben voor hun argumenten?

Antwoord 3

Een gesprek met de medezeggenschapsraad, de directeur van een school of het samenwerkingsverband
kan vaak al veel oplossen. Mocht dit niet het gewenste resultaat hebben dan bestaat
de mogelijkheid om een klacht in te dienen bij de school. De klachtenprocedure is
te vinden in de schoolgids van de betreffende school.

Vraag 4

Hoe staat het met de extra subsidieregeling voor hoogbegaafdenonderwijs? Zijn er veel
aanvragen? Zou een aanvraag die tot doel heeft de ouderbijdrage te normaliseren kansrijk
zijn? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

De beoordelingscommissie is bezig met het beoordeling van de aanvragen. Er is sprake
van een grote diversiteit aan keuzes voor doelgroepen en doelstellingen bij de activiteiten
waarvoor subsidie is aangevraagd. Het belang van expertiseontwikkeling, kennisdeling
en samenwerken op regionaal niveau komt daarbij in veel varianten terug in de plannen.
Waar dit aansluit op de huidige stand van zaken in een regio, houden samenwerkingsverbanden
er rekening mee dat ook de basisondersteuning op hun scholen nog beter moet worden
ingericht.

Van de 152 samenwerkingsverbanden hebben 147 een (gezamenlijke) subsidieaanvraag ingediend
om het onderwijs- en ondersteuningsaanbod in hun regio verder vorm te geven. Of een
aanvraag die zich (mede) richt op beperking van vrijwillige bijdragen voor ouders
succesvol is, hangt af van de kwaliteit van de aanvraag en in hoeverre deze aan de
subsidievoorwaarden voldoet. De subsidieregeling heeft tot doel het aanbod voor leerlingen
met kenmerken van (hoog)begaafdheid te ontwikkelen, bestendigen of uit te bouwen.
Van subsidieaanvragers (samenwerkingsverbanden) wordt co-financiering verwacht. In
de regeling is bepaald dat de co-financiering niet mag worden betaald door ouders.

Vraag 5

Bent u bereid contact op te nemen met het samenwerkingsverband passend onderwijs in
de regio Nijmegen en het betreffende schoolbestuur en hen te adviseren over de mogelijkheden
om dit type onderwijs te financieren zonder hoge ouderbijdrage?

Antwoord 5

Graag verwijs ik het schoolbestuur en het samenwerkingsverband voor advies door naar
het Informatiepunt Onderwijs en Talentontwikkeling van de SLO. Wel zal ik dit voorbeeld
meenemen bij een eerstkomend bestuurlijk overleg met de PO-Raad.

Vraag 6

Weet u voor hoeveel andere hoogbegaafdenklassen in Nederland er nog steeds (hele)
hoge ouderbijdragen gevraagd worden? Zo nee, bent u bereid dit uit te laten zoeken
en ons een overzicht te sturen?

Antwoord 6

Er is geen compleet beeld bij hoeveel hoogbegaafdenklassen vrijwillige ouderbijdragen
worden gevraagd. Ik ben bereid om voor de volgende Schoolkostenmonitor in gesprek
te gaan met de onderzoekers om te bezien of zij een representatief beeld kunnen geven
over de ouderbijdrage voor het onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen. Daarbij moet
wel opgemerkt worden dat de laatste Schoolkostenmonitor in maart 2019 is verschenen
en dat de volgende pas weer over twee jaar zal verschijnen.

Vraag 7

Weet u waarom de vrijwillige ouderbijdragen voor «extra ondersteuning» in de Schoolkostenmonitor
niet verder zijn uitgesplitst, waardoor er geen zicht is op het verschil in ouderbijdrage
tussen bijvoorbeeld ondersteuning bij dyslexie en hoogbegaafdheid? Bent u bereid het
verschil hiertussen bij de volgende Schoolkostenmonitor mee te nemen?

Antwoord 7

De onderzoekers hebben deze splitsing niet gemaakt omdat de Schoolkostenmonitor slechts
een klein aantal ouders van leerlingen dat dit soort onderwijs volgt wist te bereiken.
Bij de volgende Schoolkostenmonitor zal ik van te voren met de onderzoekers in gesprek
gaan om te onderzoeken of zij hier extra aandacht aan kunnen besteden om zo een meer
representatief beeld te schetsen van de ouderbijdrage voor extra ondersteuning.

Vraag 8

Wat vindt u ervan dat de gemiddelde ouderbijdrage voor extra ondersteuning 336 euro
bedraagt?

Antwoord 8

Zie antwoord op vraag 2.

Vraag 9

Heeft u er zicht op of ouders die om een hogere ouderbijdrage voor extra ondersteuning
gevraagd worden, zich vaker verplicht voelen om deze te betalen, en of deze ouders
vaker dan gemiddeld hun schoolkeuze af laten hangen van de vrijwillige ouderbijdrage?
Zo nee, kunt u dit bij de volgende Schoolmonitor laten onderzoeken?

Antwoord 9

Uit de Schoolkostenmonitor po, vo, mbo 2018–2019 blijkt dat bij bijna alle ouders
de hoogte van de kosten niet van invloed is geweest op de schoolkeuze voor hun kind.
Hieronder vallen ook ouders die een hoge(re) geldelijke bijdrage betalen voor extra
ondersteuning.

Vraag 10

Bent u er ook van geschrokken dat de hoogste vrijwillige ouderbijdrage voor extra
ondersteuning het afgelopen schooljaar 1.625 euro bedroeg? Vindt u dat er een plafond
moet komen aan het bedrag dat als vrijwillige ouderbijdrage gevraagd mag worden?

Antwoord 10

Ik ben hiervan geschrokken, maar ik wil benadrukken dat het hier om uitzonderingen
gaat. Zoals eerder aangegeven in mijn brief van 7 maart 2018 kent het instellen van
een maximum aan de vrijwillige ouderbijdrage ook nadelen. Daarom wil ik vooralsnog
geen maximum bedrag invoeren.

Vraag 11

Deelt u de mening dat speciaal onderwijs onderdeel is van het basisaanbod en geen
extra bijdrage rechtvaardigt?

Antwoord 11

Elke leerling in Nederland kan kosteloos naar school. De wet is daarover heel duidelijk.
Scholen mogen aan ouders wel een bijdrage vragen. Die bijdrage is altijd vrijwillig.
De keuze om deze bijdrage wel of niet te betalen mag geen consequenties hebben voor
deelname aan het onderwijsprogramma. Ook daarover is de wet duidelijk.