Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Buitenweg over de inzet van private beveiligers bij de arrestantenzorg in Oost-Nederland

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 23 mei 2019).

Vraag 1

Kent u het bericht dat de Nederlandse Politiebond (NPB) er bij de eenheidsleiding
op heeft aangedrongen dat de onderbezetting in de arrestantenzorg in Oost-Nederland
snel en structureel moet worden opgelost?1 Zo ja, wat vindt u van dit bericht?

Antwoord 1

Ja. Het inhuren van ondersteunend personeel voor de flexibele opvang van tijdelijke
hiaten in de bezetting of onverwachte piekmomenten is binnen de politie op zichzelf
geen bijzonderheid en een mogelijkheid om flexibel in te kunnen spelen op veranderende
omstandigheden. De kwaliteit van de arrestantenzorg door de Nederlandse politie is
van hoge kwaliteit, wat onder meer blijkt uit de rapportages van de externe (internationale)
toezichthouders. Om deze kwaliteit te waarborgen is een dergelijke maatregel soms
noodzakelijk. De verzorging van arrestanten dient immers 24/7 gewaarborgd te zijn.
De inhuur van externe medewerkers in de politie-eenheid Oost-Nederland betreft een
tijdelijke maatregel en deze medewerkers worden alleen ingezet voor ondersteunende
taken.

De veiligheid van alle medewerkers en van de ingesloten personen staat daarbij voorop.
De leiding van de politie-eenheid neemt de zorgen bij de arrestantenverzorgers serieus
en werkt momenteel tezamen met de medewerkers aan een bestendige en structurele oplossing.

Vraag 2

Klopt het dat in plaats van getraind en gekwalificeerd personeel gekozen wordt private
beveiligers voor de arrestantenzorg in te zetten? Zo ja, waarom? Klopt het dat het
private beveiligers aan bevoegdheden en mogelijkheden ontbreekt om adequaat in te
staan voor de veiligheid en de beveiliging van arrestanten, arrestantenverzorgers
en zichzelf? Zo ja, wat vindt u dan van de signalen van de werkvloer dat de beperkte
inzet van taken die private beveiligers op zich kunnen nemen niet gaat helpen bij
het aanpakken van de geconstateerde onderbezetting? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

De externe inhuur voor de arrestantenzorg in de politie-eenheid Oost-Nederland wordt
alleen ingezet voor ondersteunende taken en is een tijdelijke maatregel waarvan gebruik
wordt gemaakt indien er sprake is van een operationele noodzaak (zie ook mijn antwoord
bij vraag 1). In die zin is de constatering correct dat de inzet van beveiligingsmedewerkers
in ondersteunende taken niet bijdraagt aan een structurele oplossing van de onderbezetting.
Dit geldt ook voor de eventuele inzet van medewerkers uit de basisteams.

De medewerkers van het externe beveiligingsbedrijf mogen geen ambtshandelingen verrichten
en hebben hiervoor een duidelijke werkinstructie. Zij werken onder leiding van gekwalificeerde
arrestantenverzorgers van de politie. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling van de
eenheid Oost-Nederland om structureel beveiligingsmedewerkers in te zetten in de arrestantenzorg.

Vraag 3

Kunt u precies aangeven of en zo ja, in welke mate andere regio’s kampen met onderbezetting
in de arrestantenzorg? Hebben zich inmiddels incidenten voorgedaan die kunnen worden
herleid tot het tekort aan voldoende getraind en gekwalificeerd personeel? Deelt u
de mening dat het risico op incidenten aanzienlijk toeneemt als wordt doorgegaan met
het niet toekennen van verlofverzoeken, het inzetten van personeel buiten het eigen
arrestantencomplex en het morrelen aan de mogelijkheden om werk te combineren met
het privéleven? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Gezien het korte tijdsbestek waarop uw Kamer heeft verzocht om deze vragen te beantwoorden
kan ik op deze termijn hierop geen sluitend antwoord geven. Wel kan ik stellen dat
de politie in een aantal politie-eenheden gebruik maakt van de inhuur van externe
beveiligingsbedrijven. Het gaat in ieder geval om de eenheden Limburg, Oost-Nederland,
Den Haag, Noord-Holland en Rotterdam. In mijn brief van 12 november 2018 heb ik u
overigens geïnformeerd over de € 91 miljoen die ik beschikbaar heb gesteld om met
tijdelijke maatregelen de inzetbaarheid te vergroten.2 Dit zou bijvoorbeeld via de inhuur van externe medewerkers kunnen. Het beeld is dat
de inhuur voor deze functies in de eenheid Oost-Nederland eind 2019 verminderd zal
zijn door onder meer het invullen van vacatures.

Vraag 4

Waardoor wordt de huidige onderbezetting in de arrestantenzorg veroorzaakt? Wat vindt
u van het verwijt van de NPB dat eerder te weinig is geïnvesteerd in het opleiden
en inzetten van voldoende politiecapaciteit?

Antwoord 4

Oorzaken van de onderbezetting zijn onder meer de uitstroom, lopende vacaturevervulling
en vacatures die deels vooralsnog niet worden ingevuld door de aantrekkende arbeidsmarkt.
Soms is er sprake van een intensivering van een bepaalde taak, zoals bij de afname
van celmateriaal ten behoeve van DNA-onderzoek (deze taak mag alleen door politiemedewerkers
worden uitgevoerd) of zijn er incidentele oorzaken van een (veelal tijdelijke) toename
van het werkaanbod binnen de arrestantenzorg, waardoor extra ondersteuning nodig is.
Het op peil houden van de personele bezetting door gekwalificeerde medewerkers op
de negen locaties binnen de eenheid Oost-Nederland resulteert momenteel in een hoge
werkdruk en extra reisbewegingen. De eenheid Oost-Nederland zet ook bij haar structurele
oplossing voor de huidige onderbezetting in op het blijvend investeren in het opleiden
en inzetten van voldoende politiecapaciteit.

Vraag 5

Welke maatregelen stelt u voor om het aantal getrainde en gekwalificeerde arrestantenverzorgers
op niveau te krijgen? Welke meetbare doelstellingen stelt u daarbij voor?

Antwoord 5

Voor mij is van belang dat de taakuitvoering in de arrestantenzorg op het gewenste
niveau geschiedt. Ik heb geen aanleiding hieraan te twijfelen. Er zijn overigens verschillende
toezichthouders die toezien op de kwaliteit van de arrestantenzorg. De politie heeft
oog voor de continuïteit in de bedrijfsvoering en voor de positie van de medewerkers.
Gezien de aard van de taakuitvoering (zie ook mijn antwoord bij vraag 1) zullen er
soms momenten ontstaan waarbij inhuur noodzakelijk is, en dat zal ook in de toekomst
niet kunnen worden uitgesloten.

De politie hanteert als uitgangspunt het op orde hebben van de personele formatie
en bezetting. Dit geldt ook binnen de arrestantenzorg met eigen medewerkers. Elke
politie-eenheid spant zich ten volle in om te komen tot het invullen van bestaande
vacatures, het opleiden van (nieuwe) medewerkers en het behouden van bestaande medewerkers.
De politie beschouwt het werken binnen de afdelingen Arrestantentaken als een vak,
waarvoor gericht moet worden opgeleid.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen nog voor het algemeen overleg politie van 21 mei 2019 te
beantwoorden?

Antwoord 6

Ja.