Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over het bericht ‘Regeling die moet zorgen voor meer banen, houdt lonen laag’

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 29 april
2019).

Vraag 1

Kent u de uitzending van EenVandaag: «Regeling die moet zorgen voor meer banen, houdt
lonen laag»?1 Wat is uw reactie daarop?

Antwoord 1

Ja. Ik ga het effect van de regeling op de werkgelegenheid laten onderzoeken en zal
uw Kamer daarover voor het eind van dit jaar informeren.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat mensen niet aan het minimumloon kunnen ontsnappen en geen loonsverhoging
krijgen, vanwege de regeling lage-inkomensvoordeel (het LIV), ook bekend als «de Primarkpremie»?
Erkent u de perverse prikkel om de lonen laag te houden?

Antwoord 2

Ik heb geen signalen ontvangen die de stelling onderschrijven dat het LIV een loonsverhoging
in de weg zou staan. In het eerste kwartaal van 2019 zijn de cao-lonen (per uur inclusief
bijzondere beloningen) met 2,2 procent toegenomen. Dat is gelijk aan de loonontwikkeling
over het laatste halfjaar van 2018.2. Bovendien stijgen de uurloongrenzen van het LIV elk jaar mee met de gemiddelde contractloonstijging
van het minimumloon. Dus bij een dergelijke loonstijging blijft het recht op LIV bestaan.
Aan de andere kant is de regeling pas recent ingevoerd en er zijn daarom nog geen
harde cijfers bekend over de effecten op de loonvorming.

Vraag 3

Kunt u onderbouwen dat het LIV heeft gezorgd voor meer banen? Om hoeveel extra banen
gaat het? Waren deze banen er niet gekomen als het LIV er niet was geweest?

Antwoord 3

Het CPB verwacht ex ante, naast het behoud van banen, een positief werkgelegenheidseffect
van circa 7000 extra voltijdsbanen. Er zijn ex post nog geen harde cijfers beschikbaar
over het effect van het LIV op de werkgelegenheid. Ik ga het effect van de regeling
op de werkgelegenheid daarom laten onderzoeken en zal uw Kamer daarover voor het eind
van dit jaar informeren.

Vraag 4

Wat is uw reactie op de uitspraak van econoom Alfred Kleinknecht, dat het vooral om
banen gaat die mensen ook zonder subsidie zouden krijgen?

Antwoord 4

Lagere loonkosten leiden, volgens de economische wetten, tot meer arbeidsvraag. Het
LIV leidt daarom tot extra werkgelegenheid. Dit wordt ook bevestigd door het CPB in
de publicatie «Kansrijk Arbeidsmarktbeleid3». Harde cijfers over de werkgelegenheidseffecten zijn er echter nog niet, want het
betreft een nieuwe regeling. Ik ga het effect van de regeling op de werkgelegenheid
daarom laten onderzoeken en zal uw Kamer daarover voor het eind van dit jaar informeren.

Vraag 5

Onderschrijft u de uitspraak van econoom Kleinknecht dat het LIV – ter waarde van
een half miljard euro – een nogal dure vorm van werkverschaffing is? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 5

Het CPB verwacht, naast het behoud van banen, een positief werkgelegenheidseffect
van circa 7000 extra voltijdsbanen. De daarmee gepaard gaande lastenverlichting voor
werkgevers bedraagt € 0,5 miljard. Het LIV past binnen de ambitie die het kabinet
heeft om de lasten op arbeid te verlagen en de economische groei te bevorderen, om
zo meer mensen aan het werk te helpen. Het doel van het LIV is om over de hele linie
de loonkosten van werknemers aan de onderkant van de arbeidsmarkt te verlagen en hierdoor
de werkgelegenheid te stimuleren.

Vraag 6

Klopt het dat de Hema 1,6 miljoen euro aan LIV-subsidie heeft gekregen, de Primark
2,5 miljoen euro en de Bijenkorf 800.000 euro? Kunt u een overzicht geven van de twintig
grootste ontvangers van het LIV en van het jeugd-LIV?

Antwoord 6

De beschikkingen op basis van de Wet tegemoetkomingen loondomein (Wtl) zijn niet openbaar.
Het gaat bij de beschikkingen om bedrijfsvertrouwelijke informatie. Ik kan u daarom
geen informatie geven over individuele bedrijven.

Vraag 7

Hoeveel mensen zijn werkzaam in de sociale werkvoorziening dankzij het LIV?

Antwoord 7

Ook mensen die werkzaam zijn in de sociale werkvoorziening, kunnen profiteren van
het LIV, zolang zij tussen 100% en 125% van het minimumloon verdienen en meer dan
1.224 uur per jaar werken. Om hoeveel personen het gaat is niet bekend.

Vraag 8

Bent u bereid de LIV-regeling af te schaffen, als deze regeling slechts uitpakt als
een «Primarksubsidie», ofwel een prikkel om de lonen laag te houden? Bent u bereid
om dit geld in te zetten voor nuttige zaken, zoals een verhoging van het minimumloon?

Antwoord 8

Er zijn op dit moment geen harde cijfers bekend over de werkgelegenheidseffecten van
het LIV.

Ik ga het effect van de regeling op de werkgelegenheid daarom laten onderzoeken en
zal uw Kamer daarover voor het eind van dit jaar informeren.