Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ploumen, Van Ojik en Karabulut over het bericht 'It Wasn’t Just Khashoggi: A Saudi Prince’s Brutal Drive to Crush Dissent'

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 4 april 2019).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «It Wasn't Just Khashoggi: A Saudi Prince's
Brutal Drive to Crush Dissent»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie over de (mogelijke) betrokkenheid van Mohammed bin Salman bij het
inzetten van een interventieteam dat dissidenten zou surveilleren, arresteren, ontvoeren,
gevangen houden en zelfs martelen?

Antwoord 2

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken kan de berichtgeving over het bestaan van het
genoemde interventieteam niet bevestigen. Over het algemeen kan wel gesteld worden
dat de positie van critici en andersdenkenden in Saoedi-Arabië moeilijk is. Hierover
is ook geschreven in de Kamerbrieven van 18 oktober (Kamerstuk 32 735, nr. 211) en 30 oktober (Kamerstuk 32 735, nr. 212).

Vraag 3, 4, 5

Hoe betrouwbaar acht u de berichtgeving van de Amerikaanse bronnen hierover? Heeft
u hierover contact gehad met de Verenigde Staten?

Op welke wijze laat u zich nader informeren over deze zorgwekkende berichtgeving?
Bent u hierover in overleg met uw Europese collega’s? Zo nee, waarom niet?

Wat is naar uw mening een passende reactie mocht het bestaan van dit interventieteam
bewezen worden?

Antwoord 3, 4, 5

Nederland volgt de mensenrechtensituatie in Saoedi-Arabië nauwlettend. Hierover wordt
ook regelmatig met EU-lidstaten en andere gelijkgezinde landen gesproken. Het is bekend
dat de positie van critici en andersdenkenden in Saoedi-Arabië lastig is. Het Ministerie
van Buitenlandse Zaken kan de berichtgeving over het bestaan van het genoemde interventieteam
niet bevestigen. Ik zal daarom niet vooruit lopen op een mogelijke reactie hierop.

Vraag 6

Wat vindt u van de uitspraak van de Amerikaanse deskundige op het gebied van internationale
veiligheid Bruce Riedel over de schaal waarop Saoedi Arabië zou optreden tegen «dissidenten»?
Hoe denkt u over de wijze waarop Saoedi Arabië omgaat met dissidenten of kritische
Saoedi’s, inclusief bloggers?

Antwoord 6

Zoals bekend is Nederland bezorgd over de mensenrechtensituatie in Saoedi-Arabië.
Deze zorgen worden door veel gelijkgezinde landen gedeeld. Arrestaties van mensenrechtenverdedigers
en andere andersdenkenden staan op gespannen voet met de door het land zelf geïnitieerde
hervormingen. Tegenover de Saoedische autoriteiten blijft het kabinet het belang benadrukken
van vrijheid van meningsuiting, een breed maatschappelijk middenveld en open publiek
debat, evenals het belang van eerlijke en transparante rechtsgang met proportionele
strafbepalingen. Dit is onder andere gedaan door Minister-President Rutte tijdens
gesprekken met Koning Salman op 24 februari 2019, door Minister Kaag tijdens haar
bezoek aan Riyad (18–19 februari 2018) en door mijzelf in gesprekken met mijn Saoedische ambtsgenoot
tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York (25 september
2018) en de ministeriële G20-bijeenkomst in Argentinië (22 mei 2018).

Vraag 7

Bent u gerust over de wijze waarop mensen in voorarrest in Saoedi Arabië worden vastgehouden?
Zo ja, kunt u dat toelichten?

Antwoord 7

Nederland heeft zorgen over de mensenrechtensituatie in Saoedi-Arabië, waaronder ook
het willekeurig arresteren of vasthouden van mensen in voorarrest. Mede daarom heeft
Nederland samen met 34 andere landen op 7 maart jl. een stevige Gezamenlijke Verklaring
afgegeven in de mensenrechtenraad. Hierin worden arrestaties van mensenrechtenverdedigers,
in het bijzonder vrouwenrechtenactivisten, aangekaart. Het is een positieve stap dat
drie van de vrouwenrechtenactivisten voorlopig op vrije voeten zijn gesteld, maar
het is niet voldoende. Zie ook het antwoord op vraag 6. In de Verklaring van 7 maart
wordt Saoedi-Arabië ook opgeroepen om mee te werken met het onderzoek van de VN-rapporteur
voor buitengerechtelijke, parate of willekeurige executies naar de moord op de journalist
Khashoggi.

Vraag 8

Heeft u eigenstandige informatie die kan bevestigen dat verdachten in Saoedi Arabië
ook vastgehouden kunnen worden op geheime locaties? Zo ja, wat is uw oordeel hierover?

Antwoord 8

Nee, hierover bezit Nederland geen eigenstandige informatie.