Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Moorlag en Kuiken over het bericht ‘Notarissen staken jarenlang kadastergeld in eigen zak’

Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 21 maart 2019). Zie ook
Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 1891.

Vraag 1

Kent u het bericht «Notarissen staken jarenlang geld in eigen zak»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 3

Hoe beoordeelt u het gegeven dat leden van de beroepsgroep van notarissen, belast
met een openbaar ambt dat dient tot waarborging van de rechtszekerheid, ten onrechte
niet gemaakte kosten in rekening heeft gebracht bij cliënten?

Deelt u de opvatting van het Koninklijk Notarieel Broederschap dat het in rekening
brengen van niet gemaakte kadasterkosten en leges «ethisch gezien onjuist» en «niet
alleen verkeerd, maar zelfs fout» is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2, 3

Ja. Het is essentieel dat men kan vertrouwen op het integer handelen van een notaris.
Het notariaat kent tuchtrechtspraak ter beoordeling of een (kandidaat-)notaris zijn
plichten heeft verwaarloosd of zich heeft schuldig gemaakt aan handelen of nalaten
in strijd met de zorg die hij behoort te betrachten. Het is aan de tuchtrechter om
te oordelen over het handelen van een (kandidaat-)notaris en eventueel maatregelen
op te leggen.

Vraag 4

Begrijpt u de mening van de notarieel deskundige in Notariaat Magazine dat het feit
dat er tegen de overtredende notarissen geen maatregel is opgelegd omdat «iedereen
door rood reed» dat dit door alle kantoren die het wel goed deden als «een klap in
het gezicht» kan worden ervaren? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

De vergelijking dat figuurlijk gezien iedere notaris door rood reed kan ik niet navolgen.
De tuchtrechter heeft de professionele norm van transparant en integer declareren
duidelijk gemarkeerd en de betrokken notaris heeft zijn werkwijze aangepast. De (tucht)rechter
heeft de betreffende klacht (gedeeltelijk) gegrond verklaard en besloten om in dit
dossier geen maatregel op te leggen. Het is niet aan mij om het vonnis inhoudelijk
te beoordelen. Voor de beoordeling van de tuchtrechter geldt dat er hoger beroep mogelijk
is om de uitspraak van de (tucht)rechter te laten heroverwegen.

Vraag 5

Hoe wijdverbreid is of was de praktijk van het in rekening brengen van niet gemaakte
kadasterkosten? Hoeveel notarissen hebben zich hier naar schatting aan bezondigd?
Hoeveel is er naar schatting in totaal teveel in rekening gebracht?

Antwoord 5

Desgevraagd hebben de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) en het Bureau
Financieel Toezicht (BFT) mij gemeld dat er geen feiten of cijfers bekend zijn die
aanleiding geven om te veronderstellen dat het hier om een structureel probleem gaat.
Een schatting zoals gevraagd laat zich dan ook niet maken. De KNB en het BFT sluiten
overigens niet uit dat er meer notarissen zijn die deze handelwijze volgden.

Vraag 6, 7, 8

Deelt u de opvatting dat, nu de Kamer voor het Notariaat in het ressort Den Haag op
18 november 2018 de praktijk van het in rekening brengen van niet gemaakte kadasterkosten
en leges als ongegrond heeft betiteld, er is sprake is geweest van onverschuldigde
betaling? Zo nee, waarom niet?

Acht u het voor het herstel van het aanzien en van het vertrouwen wenselijk en gepast
dat alle onverschuldigde kosten die in het verleden in rekening zijn gebracht bij
cliënten door de notarissen worden terugbetaald? Zo nee, waarom niet?

Bent u bereid uw invloed aan te wenden om ervoor te zorgen dat notarissen die deze
kosten in rekening hebben gebracht te bewegen die terug te laten betalen aan de desbetreffende
cliënten? Zo ja, op welke wijze gaat u dat doen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6, 7, 8

De notaris oefent een vertrouwensberoep uit en daarbij past niet dat hij aan cliënten
declaraties verzendt die niet transparant zijn en dat hij ten onrechte te hoge kosten
in rekening brengt. Dit heeft de tuchtrechter ook vastgesteld. In een markt die op
prijs en op kwaliteit concurreert zal zich dit ook kunnen keren tegen de beroepsbeoefenaar
die aldus de belangen van zijn cliënten schaadt. Het is aan de tuchtrechter om te
beoordelen of de professionele normen in acht zijn genomen, maar niet om een beslissing
te nemen omtrent de civielrechtelijke verhoudingen zoals onverschuldigde betaling.
Een dergelijk oordeel is voorbehouden aan de civiele rechter.

De KNB heeft medio vorig jaar en recentelijk opnieuw notarissen erop gewezen dat deze
handelwijze niet is toegestaan. Ik heb geconstateerd dat de voorzitter van de KNB
het notariaat heeft opgeroepen om daar waar mogelijk hun cliënten te compenseren voor
onjuist in rekening gebrachte kosten. Een dergelijke oproep vanuit de beroepsgroep
zelf ondersteun ik van harte. Dat het onderwerp binnen de beroepsgroep en de KNB indringend
is besproken, getuigt van kritische zelfreflectie die hoort bij een professionele
ambtsopvatting. Daarnaast heeft ook het BFT aangeven in het kader van hun toezichthoudende
rol aan dit onderwerp extra aandacht te besteden.