Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Wörsdörfer over het bericht dat ondernemers schrikken van de Brexit

Antwoord van Staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken en Klimaat), mede namens
de Ministers van Buitenlandse Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
en de Staatssecretaris van Financiën (ontvangen 18 januari 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Ondernemers schrikken van Brexit»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Heeft u vergelijkbare signalen ontvangen van een toename van vragen over de Brexit
van verontruste ondernemers, bijvoorbeeld via het Brexitloket, de Kamer van Koophandel,
de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) of andere informatiepunten?

Antwoord 2

Het lijkt erop dat de blijvende onzekerheid over de vorm en timing van uittreding
van het Verenigd Koninkrijk (VK) uit de Europese Unie steeds meer ondernemers wakker
schudt. Het Brexit-loket, in gezamenlijk beheer door de RVO.nl en de Kamer van Koophandel,
(KvK) laat een toename van het aantal vragen zien de afgelopen maanden. Dit komt overeen
met het beeld dat naar voren komt uit recente peilingen van de KvK, waaruit blijkt
dat steeds meer bedrijven zich aan het voorbereiden zijn2.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoeveel ondernemers de verschillende Brexit-informatiepunten inmiddels hebben geraadpleegd en kunt u een inschatting geven hoeveel ondernemers
nog onvoldoende voorbereid zijn op de Brexit?

Antwoord 3

Het Brexit-loket (www.brexitloket.nl) is direct na het referendum opgericht, en per januari 2018 overgezet naar beheer
door RVO.nl en KvK. In maart jl. is de Brexit Impact Scan gelanceerd. Sinds eind mei
jl. wordt campagne gevoerd om ondernemers op de Brexit Impact Scan en het overige
instrumentarium, zoals Brexit vouchers, te wijzen. Dit heeft geleid tot bijna 65.000
bezoeken aan het Brexit-loket en 36.000 ingevulde Brexit Impact Scans. De verschillende
door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) mede-georganiseerde stakeholdersbijeenkomsten
sinds het referendum hebben meer dan 7500 bezoekers getrokken, waaronder vele vertegenwoordigers
van brancheorganisaties en andere koepels.

Onderzoek uitgevoerd door Kantar Public afgelopen zomer laat zien dat de helft van
de ondernemers met een economische relatie met het VK zich in meer of mindere mate
voorbereidt op de Brexit; 18% doet dat goed, 32% in mindere mate3. In het eerste kwartaal van 2019 wordt een vervolgonderzoek gedaan.

Vraag 4

Kunt u gezien uw uitspraak dat slechts 20% van de ondernemers zich daadwerkelijk voorbereidt
op de Brexit4 aangeven welk percentage van de circa 35.000 ondernemers, die nog geen ervaring hebben
met het zakendoen met een derde land en wél zakendoen met het Verenigd Koninkrijk,
een EORI-nummer hebben aangevraagd? Wat is het oordeel van de u over dit percentage?

Antwoord 4

De Douane constateert dat de laatste maanden door deze groep ondernemers relatief
weinig aanvragen voor een EORI-nummer (Economic Operators Registration and Identification,
het verplichte identificatienummer) zijn gedaan. Daarbij heeft het aantal aanvragen
niet alleen betrekking op de voor de Douane onbekende ondernemingen die nu wel zaken
doen met het VK, maar ook op ondernemingen die nu een VK EORI-nummer hebben. Nummers
afgegeven in het VK komen bij een no deal Brexit per 30 maart 2019 te vervallen. Logistieke
dienstverleners gaan er vanuit dat de groep van 35.000 vooralsnog de weg van de douane-expediteur
zal kiezen en bij eerste aangifte automatisch een EORI-nummer verkrijgt. Een EORI-nummer
is niet alleen nodig als de ondernemer douaneaangifte doet of laat doen, maar ook
wanneer de ondernemer een vergunning bij de Douane aanvraagt. Het voorbereiden op
de Brexit is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van de ondernemer zelf; het niet
tijdig starten met de voorbereidingen is zorgelijk. Vandaar dat vanuit de overheid
zeer sterk wordt ingezet op het verstrekken van informatie en voorlichting.

Vraag 5

Kunt u aangeven welke extra inspanningen worden ondernomen om de ondernemers die nog
geen EORI-nummer hebben aangevraagd, maar na 29 maart 2019 wel zaken doen met het
Verenigd Koninkrijk, actief te benaderen via bijvoorbeeld de Kamer van Koophandel,
de douane of de Belastingdienst?

Antwoord 5

Vanuit de overheid start eind januari een brede publiekscampagne, onder meer gericht
op ondernemers. Voor ondernemers is de kernboodschap om bijtijds voor te bereiden
op alle mogelijke uitkomsten van Brexit, waaronder een no deal scenario, bijvoorbeeld
door de Brexit Impact Scan te doen. De uitkomsten van de Brexit Impact Scan wijzen
op de benodigde stappen die een ondernemer kan nemen om zich voor te bereiden op Brexit,
waaronder het aanvragen van een EORI-nummer en mogelijk relevante vergunningen. Ook
wordt in de scan gewezen op de website van de Douane, waar wordt benadrukt dat een
goede voorbereiding tijd kost en waar een stappenplan voor ondernemers beschikbaar
is, met als eerste stap de noodzaak tot het verkrijgen van een EORI-nummer.

Daarnaast loopt van oktober 2018 tot april 2019 een campagne vanuit de Douane die
zich specifiek richt op MKB-ondernemers in een aantal branches waarvan bekend is dat
er veel met het VK wordt gehandeld. De campagne maakt gebruik van de branche-kanalen
en media van deze branches én kent een toolkit voor ondernemers. Tevens worden de
zakelijke social media kanalen van de Douane ingezet om deze ondernemers te bereiken.
Dit alles stuurt onder meer op het tijdig aanvragen van een EORI-nummer als belangrijke
stap om voorbereid te zijn op Brexit.

Vraag 6

Ziet u nog ruimte om extra inspanningen te leveren, bijvoorbeeld via de RVO, om gericht
ondernemers te wijzen op de noodzaak zich voor te bereiden op de gevolgen van Brexit?
Zo ja, bent u bereid hier nog eens een impuls aan te geven?

Antwoord 6

Er bestaat momenteel een breed instrumentarium (Brexit-loket, Brexit Impact Scan,
Brexit Vouchers) om bedrijven voor te lichten over de gevolgen van Brexit en de benodigde
voorbereidingen hierop. Om zo veel mogelijk ondernemers te bereiken wordt hierin nadrukkelijk
de samenwerking met het georganiseerd bedrijfsleven gezocht. Zo wordt met VNO-NCW
samengewerkt ten behoeve van de hulpbijbrexit-website, en met MKB-Nederland voor de
«Brexit Buddies» (ondernemers die ondernemers informeren). Juist de samenwerking via
de koepels en brancheorganisaties wordt ook geïntensiveerd om steeds meer ondernemers
te bereiken.

De afgelopen maanden zijn in samenwerking met de Minister voor Buitenlandse Handel
en Ontwikkelingssamenwerking meerdere studies verricht naar de ervaringen van ondernemers
om te leren over hun beweegredenen om zich wel of niet voor te bereiden op Brexit.
De uitkomsten hiervan hebben geleid tot een intensivering van de huidige inzet. Zo
wordt voor het eerste kwartaal van 2019 een publiekscampagne voorzien om het bedrijfsleven
extra te stimuleren zich voor te bereiden in de laatste maanden voor Brexit. Ook wordt
de capaciteit van het Brexit-loket uitgebreid om de verwachte stijging van het aantal
vragen in aanloop van 29 maart 2019 te kunnen bedienen.