Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Helvert en Sjoerdsma over het akkoord met Venezuela

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 27 november 2018).

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van Zembla van 10 oktober 2018?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wanneer zijn de voorbereidingen voor het akkoord met de Venezolaanse vicepresident
Tareck El Aissami gestart op het ministerie?

Antwoord 2

De onderhandelingen over het akkoord vonden plaats in januari jl. op Aruba. De delegatieleider
aan Venezolaanse zijde was destijds vicepresident Wilmar Castro Soteldo. Sinds de
onderhandelingen in januari zijn er voortdurend inspanningen gepleegd om ervoor te
zorgen dat Venezuela definitieve goedkeuring zou geven aan het akkoord teneinde daarmee
de grens weer open te krijgen mede gelet op de concrete gevolgen die de grenssluiting
met zich meebracht. Ook de delegaties van de Staten uitten grote zorgen over de gevolgen
van de grenssluiting tijdens het Interparlementair Koninkrijksoverleg van januari
jl.

Op 29 maart sprak ik telefonisch met mijn collega Arreaza waarbij ik heb aangegeven
dat als duidelijk was dat Venezuela met het in januari onderhandelde akkoord kon instemmen
en dat dat ook heropening van de grens zou betekenen, ik voor een ontmoeting open
zou staan. Tijdens mijn bezoek aan de Koninkrijkslanden en Colombia van 3-7 april
2018 deed zich de mogelijkheid voor een tussenstop te maken in Caracas en het akkoord
te ondertekenen. Die mogelijkheid had ik ook met de premiers van Aruba, Curaçao en
Sint-Maarten besproken (zie ook beantwoording van de Kamervragen gesteld door het
Lid Ploumen, d.d. 23 november 2018, Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019,
nr. 767). Op 4 april werd door een vertegenwoordiger van het Venezolaanse Ministerie van
Buitenlandse zaken aangegeven dat er gewerkt werd aan een mogelijke ontmoeting waarbij
vicepresident Soteldo aanwezig zou zijn. Op dat moment kon het bezoek echter nog niet
worden bevestigd. Wel werd gesproken over de mogelijke aanwezigheid van vicepresident
El Aissami. Mijn collega de heer Arreaza was op dat moment niet in het land.

Op 6 april werd het bezoek bevestigd en konden de voorbereidingen voor een kort bezoek
worden getroffen. Op dat moment was ook duidelijk dat vicepresident El Aissami aanwezig
zou zijn. Het akkoord heb ik na overleg met de Caribische landen van het Koninkrijk
ondertekend. Aan Venezolaanse zijde tekende de Venezolaanse vicepresident Soteldo.
De tekst van het getekende akkoord is geactualiseerd vergeleken met de tekst in januari
maar inhoudelijk hetzelfde gebleven.

Vraag 3

Wanneer werd het voornemen tot sancties tegen El Aissami vanuit de Europese Unie (EU)
bekend bij het ministerie?

Antwoord 3

In het algemeen geldt dat individuele sancties die door de EU worden aangenomen het
resultaat zijn van een intensief proces van vele maanden waarbij het resultaat niet
van tevoren vaststaat. Op technisch niveau worden vaak vele namen ingebracht. Hierbij
worden sanctielijsten van bondgenoten betrokken. De bewijsvoering vraagt om een grote
mate van zorgvuldigheid. Dit gold ook voor de uitbreiding van de individuele sanctielijst
voor Venezuela.

In mei werd de lijst van mogelijk te sanctioneren personen voor het eerst in de EU-verband
besproken. Op 25 juni besloot de Raad definitief over de lijst van personen tegen
wie individuele sancties zouden worden getroffen. De individuele maatregelen tegen
de personen in het sanctieregime Venezuela betreffen een bevriezing van tegoeden en
een inreisverbod. Dergelijke maatregelen staan een ontmoeting met personen die op
de sanctielijst voorkomen niet in de weg.

Vraag 4

Welke rol heeft het voornemen tot sancties tegen El Aissami gespeeld in de afweging
om tot een akkoord te komen met hem?

Antwoord 4

De onderhandelingen zijn gevoerd met vicepresident Soteldo. Het akkoord was in het
belang van het Koninkrijk. De samenstelling van de Venezolaanse delegatie, die kort
voor de ondertekening bekend werd, heeft daar geen verandering in gebracht.

Vraag 5

Op welke momenten is dit afwegingskader op het ministerie besproken in de beslissing
om tot een akkoord te komen met El Aissami?

Antwoord 5

Zie het antwoord op vraag 2, 3 en 4.

Vraag 6

Wat waren de resultaten of uitkomsten van de afzonderlijks gesprekken op het ministerie
om ondanks de voorgenomen sancties toch tot een akkoord te komen met El Aissami?

Antwoord 6

Zie antwoord op vraag 2, 3 en 4.

Vraag 7

Is er bij de EU nagevraagd op wie de toekomstige sancties betrekking zouden hebben
alvorens het akkoord te tekenen met El Aissami?

Antwoord 7

Zie het antwoord op vraag 2 en 3. Het akkoord werd aan Venezolaanse zijde ondertekend
door vicepresident Soteldo.

Vraag 8

Is intern advies gevraagd of het akkoord met El Aissami in strijd is met de internationale
mensenrechten?

Antwoord 8

Nee. Zie het antwoord op vraag 2 en 3.

Vraag 9

Welke documenten hebben ten grondslag gelegen aan de beslissing om tot een akkoord
te komen met El Aissami?

Antwoord 9

Zie het antwoord op vraag 2 en 3.

Vraag 10

Bent u het eens met de constatering van de EU dat El Aissami verantwoordelijk is voor
martelingen en folteringen? Zo ja, is gerechtvaardigd om een grensakkoord met een
buurland te sluiten met een mensenrechtenschender?

Antwoord 10

Nederland heeft ingestemd met het uitbreiden van het sanctieregime tegen o.a. vicepresident
El Aissami op basis van de daarvoor aangedragen gronden. Zie ook antwoord op vraag
2, 3 en 4.

Vraag 11

Welke impact heeft het akkoord tussen u en El Aissami op de uitkomst van het congres
over persoonlijke sancties tegen schenders van mensenrechten op 20 november 2018?

Antwoord 11

Zoals u bekend pleit Nederland in EU verband voor «EU global human rights sanctions
regime». In dit verband werd op 20 november een hoogambtelijke bijeenkomst voor EU-lidstaten
en enkele gelijkgezinde landen georganiseerd om het concept van een mensenrechtensanctieregime
verder te ontwikkelen en de

steun hiervoor binnen de EU verder uit te bouwen. Dit staat geheel los van het akkoord.
Zie ook antwoord op vraag 2.

Vraag 12

Is er bij de onderhandelingen ook gesproken over het terugsturen van illegale migranten
door Aruba en Curacao? Zijn er door u aan Venezuela voorwaarden verbonden, bijvoorbeeld
over hoe deze mensen moeten worden behandeld?

Antwoord 12

Er is tijdens de onderhandelingen niet gesproken over het terugsturen van illegale
migranten vanuit Aruba en Curaçao naar Venezuela dan wel over voorwaarden over de
behandeling van deze personen. Een van de gevolgen van de grenssluiting was natuurlijk
wel dat het terugsturen van illegale migranten bemoeilijkt was en dit na het openen
van de grenzen weer kon worden genormaliseerd.

Vraag 13

Is tijdens de onderhandelingen rondom 7 april van de zijde van Venezuela geëist dat
de benoeming van Carlos Mata Figueroa als consul van Venezuela op Aruba door de Minister
zou worden goedgekeurd? Zo nee, waarom wordt deze kwestie door El Aissami dan nadrukkelijk
genoemd tijdens de persconferentie?

Antwoord 13

Tijdens de onderhandelingen is de benoeming van de heer Carlos Mata Figueroa als nieuwe
consul-generaal op Aruba ter sprake gebracht door de Venezolaanse delegatie. Op dat
moment heb ik aangegeven dat ik geen koppeling wilde maken tussen de ondertekening
van het akkoord en andere zaken. Dit is ook niet gebeurd. Zie ook de beantwoording
op de Kamervragen gesteld door de leden De Roon en De Graaf (d.d. 17 mei 2018, Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2017–2018, nr. 2294).

Vraag 14

Kunt u een procesbescheid doen toekomen aan de Kamer waarin alle besluiten en relevante
gegevens in volgorde worden gepresenteerd rondom de totstandkoming van het akkoord
met El Aissami in combinatie met het besluit tot sancties van de EU tegen El Aissami?

Antwoord 14

In de beantwoording van deze vragen staan alle besluiten en relevante gegevens omtrent
het sluiten van het akkoord en het EU-sanctieproces beschreven.

Vraag 15

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden?

Antwoord 15

Ja.