Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kwint over het bericht dat de subsidie voor zij-instromers primair onderwijs bijna op is

Antwoord van Minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen
22 oktober 2018).

Vraag 1

Klopt het dat het subsidieplafond voor zij-instroom primair onderwijs bijna bereikt
is, zoals de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) heeft bevestigd aan de Algemene Onderwijsbond
(AOb)? Zo ja, hoeveel geld is er nu nog beschikbaar in de subsidiepot voor zij-instroom
primair onderwijs? Zo nee, waarom beweert DUO dit dan?1

Antwoord 1

Ja, het signaal dat het subsidieplafond bijna is bereikt, is juist, zoals ik ook in
het algemeen overleg over leraren op 11 oktober heb aangegeven. Toen dit signaal kwam,
ben ik op zoek gegaan naar extra middelen. Het is, zoals de werknemersorganisaties
ook hebben aangegeven, immers goed nieuws dat er veel meer aanvragen zijn om zij-instromer
te worden in het po.

Omdat er in 2017 al meer aanvragen waren dan voorzien, is het budget voor het po voor
2018 al meer dan verdubbeld ten opzichte van 2017. Van 1,2 miljoen voor 60 zijinstromers
in 2017 naar 3,2 miljoen in 2018 voor 160 zijinstromers.

Naar nu is gebleken, is dit bedrag nog steeds niet genoeg. Er zijn tot 9 oktober 2018
in totaal 353 aanvragen ingediend voor zij-instromers in het po. Het budget wordt
daarom met 4 miljoen euro verhoogd. Hiermee kunnen alle aanvragen, die zijn ingediend
voor 15 oktober, volgens de regeling voor dit jaar worden toegekend.

Aanvragen die na 15 oktober worden ingediend worden direct in behandeling genomen
en worden in januari 2019 uitgekeerd.

Vraag 2

Acht u het wenselijk dat het voor schoolbesturen blijkbaar niet meer mogelijk is de
subsidie voor zij-instroom primair onderwijs aan te vragen, terwijl het lerarentekort
een acuut probleem is en alleen maar erger wordt de komende jaren? Kunt u uw antwoord
toelichten?

Antwoord 2

Nee, zoals in het antwoord op vraag 1 staat, en als aangegeven in het algemeen overleg
over leraren op 11 oktober, vind ik dat niet wenselijk. Er worden daarom extra middelen
toegevoegd aan het budget voor zij-instroom. De zij-instroom is een belangrijke route
voor mensen die vanuit een andere achtergrond een keuze willen maken voor het onderwijs
en het leraarschap. Zij brengen nieuwe kennis en ervaring mee die verrijkend is voor
de school en zijn snel inzetbaar. Zij kunnen immers, met een geschiktheidsverklaring,
direct worden ingezet voor de klas. Dat biedt verlichting in deze periode van het
lerarentekort.

Vraag 3

Hoe hoog waren de subsidiepotten voor primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar
beroepsonderwijs sinds de invoering van de subsidie voor zij-instroom en in hoeverre
zijn jaarlijks de subsidiepotten opgemaakt, hoeveel geld bleef er over en welke herverdelingen
zijn er eventueel gedaan?

Antwoord 3

In onderstaande tabel is per sector en per jaar aangegeven hoeveel subsidies zij-instroom
zijn toegekend en het aantal scholen waaraan de subsidie is toegekend.

Onderwijssector

Aantal toegekende aanvragen subsidie zij-instroom en aantal scholen

2014

2015

2016

2017

po

21

20

11

11

16

16

62

52

(v)so

2

2

8

8

3

3

9

7

vo

146

110

158

108

120

83

99

80

mbo

191

40

380

55

364

46

325

42

Totaal

360

172

557

182

503

148

495

181

Per zij-instromer wordt een subsidie toegekend van 20.000 euro. Voor 2019 worden na
15 oktober de nieuwe subsidieplafonds per sector gaan vastgesteld.

In de afgelopen drie jaar heeft steeds een herverdeling tussen sectoren plaatsgevonden
om zo in sectoren waar meer aanvragen waren ingediend, deze ook te kunnen honoreren.

Vraag 4

Hoeveel geld zit er op dit moment nog in de subsidiepot voor zij-instroom voortgezet
onderwijs en hoeveel mensen zouden daar nog gebruik van kunnen maken?

Antwoord 4

De laatste stand, van 21 september 2018, was dat er nog 1,6 miljoen euro beschikbaar
was voor zij-instroom in de sector vo. Daar kunnen 82 zij-instroomtrajecten van bekostigd
worden. Als de exacte realisatie na 15 oktober bekend is, wordt het restant in het
vo ingezet voor po en mbo.

Vraag 5

Hoe veel mensen en scholen hebben jaarlijks gebruik gemaakt van de subsidie voor zij-instroom
per onderwijssector sinds de invoering hiervan?

Antwoord 5

Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u naar vraag 3.

Vraag 6

Hoeveel scholen hebben dezelfde afwijzing gekregen als scholenstichting Het Sticht,
namelijk dat DUO de aanvraag nog niet in behandeling kan nemen omdat het subsidieplafond
bijna is bereikt voor de sector primair onderwijs?

Antwoord 6

Aan scholenstichting Het Sticht is een mail verstuurd, waarin werd aangegeven dat
de aanvraag vooralsnog werd aangehouden in afwachting op mogelijk extra budget of
onderbesteding in andere sectoren. Daarnaast hebben drie aanvragers een brief ontvangen
met daarin een voorlopige afwijzing. Nu het budget wordt opgehoogd, worden deze aanvragen
alsnog in behandeling genomen.

Vraag 7

Acht u het wenselijk dat het subsidieplafond voor het middelbaar beroepsonderwijs
(mbo) al bereikt is voor dit jaar? Kunt u uw antwoord toelichten? Hoeveel scholen
hebben sinds het bereiken van het subsidieplafond geen subsidie kunnen krijgen voor
zij-instroom in het mbo?

Antwoord 7

Voor het mbo is zij-instroom een structurele en succesvolle route voor instroom van
leraren. Op deze manier krijgen studenten les van bevoegde leraren die ervaring hebben
in het beroepenveld waarvoor de studenten worden opgeleid. In 2018 zijn er tot 9 oktober
618 aanvragen uit het mbo voor subsidie voor zij-instromers binnengekomen. Op basis
van het huidige budget zijn er daarvan tot nu toe 214 toegekend.

Omdat het onwenselijk is dat er onvoldoende middelen beschikbaar zijn om nieuwe leraren
als zij-instromer goed op te leiden, is gezocht naar extra budget. Voor de sector
mbo zal het plafond van zij-instroom dit lopende jaar nog met 1,8 miljoen verhoogd
worden. Dat betekent dat we sowieso nog 90 aanvragen kunnen toekennen. Na 15 oktober
kunnen we tot een eventuele herverdeling van het budget van 2018 komen, en kunnen
er wellicht nog meer aanvragen worden toegekend. Overige aanvragen zullen automatisch
doorschuiven naar 2019 en in januari toegekend en uitgekeerd worden.

Vraag 8

Deelt u de mening dat herverdeling van de subsidies onwenselijk is, aangezien er op
deze manier geld uit een subsidiepot van een andere onderwijssector wordt gehaald
waar net zo hard nieuwe leraren nodig zijn? Zo ja, bent u bereid de subsidiepotten
tussentijds aan te vullen, zodat scholen nieuwe leraren kunnen opleiden om het lerarentekort
tegen te gaan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

Nee, die mening, deel ik niet. We maken zo efficiënt mogelijk gebruik van het budget:
als de realisatie anders uitpakt dan de verwachting, worden middelen die niet besteed
worden in de ene sector overgeheveld naar de andere sector.