Verslag (initiatief)wetsvoorstel (nader) : Verslag
36 621 Wijzigingen van een aantal wetten op het terrein van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de grondslagen voor gegevensverwerking te verstevigen en enkele andere wijzigingen (Verzamelwet gegevensverwerking VWS II.b)
Nr. 5 VERSLAG
Vastgesteld 12 november 2024
De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, belast met het voorbereidend
onderzoek van voorliggend wetsvoorstel, heeft de eer als volgt verslag uit te brengen
van haar bevindingen.
Onder het voorbehoud dat de in het verslag opgenomen vragen en opmerkingen afdoende
door de regering worden beantwoord, acht de commissie de openbare behandeling van
het wetsvoorstel voldoende voorbereid.
Inhoudsopgave
blz.
1.
Inleiding
2
2.
Hoofdlijnen van het voorstel
3
2.1
Informatieverstrekking CIZ en zorgkantoren aan college van B&W over aard Wlz zorg
om samenloop met Jeugdwet en Wmo 2015-voorziening te signaleren en zonodig te voorkomen
(Artikel I, onderdeel A en Artikel II onderdeel B en C)
3
2.1.1
Samenloop Wmo 2015 en Wlz
4
2.2
Het opnemen van een terugvorderingsbepaling in de Jeugdwet (artikel I, onderdeel B)
en de Wmo en het schrappen van het dubbel opzetvereiste uit de Wmo 2015 (Artikel II,
onderdeel A en Artikel VI)
5
2.3
De mogelijkheid voor zorgaanbieders en het CAK om gegevens, waaronder gegevens over
de gezondheid en het burgerservicenummer te verstrekken aan gemeenten en GGD’en in
verband met de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden (artikel II,
onderdeel D)
7
2.4
Rechtsgrondslag RIVM – bevolkingsonderzoeken en screeningen (artikel III)
9
2.4.1
Inleiding
9
2.5
Rijksvaccinatieprogramma: Gegevensuitwisseling tussen RIVM en de uitvoerders van het
Rijksvaccinatieprogramma (artikel IV)
10
2.6
Gegevensuitwisseling in verband met het vinden van een passende plaats in een instelling
ihkv Wzd (artikel V)
11
3.
Verhouding hoger recht
11
3.1
Beroepsgeheim
11
3.2
Caribisch Nederland
11
4.
Gegevensbeschermingseffectbeoordeling (DPIA)
12
4.1
Inleiding
12
4.2
Ondersteuning gemeenten bij borging privacy en gegevensuitwisseling
12
5.
Advies en consulatie
12
5.1
Uitvoeringstoetsen
12
1. Inleiding
De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel Wijzigingen van een aantal wetten op het
terrein van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de grondslagen
voor gegevensverwerking te verstevigen en enkele andere wijzigingen (Verzamelwet gegevensverwerking
VWS II.b). De leden hebben hierover de volgende vragen.
De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie hebben kennisgenomen van de voorgestelde wijziging van een aantal wetten op het terrein
van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en hebben hierbij nog enkele
vragen.
De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel Wijzigingen van een aantal wetten op het
terrein van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de grondslagen
voor gegevensverwerking te verstevigen en enkele andere wijzigingen (Verzamelwet gegevensverwerking
VWS II.b). Genoemde leden hebben hierbij nog enkele vragen.
De leden van de NSC-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel Wijziging van een aantal wetten op het
terrein van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de grondslagen
voor gegevensverwerking te verstevigen en enkele andere wijzigingen (Verzamelwet gegevensverwerking
VWS II.b). Deze leden erkennen dat er uitdagingen zijn in de afstemming van verschillende
zorgwetten en het voorkomen van zorgfraude. Genoemde leden hebben bij het wetsvoorstel
een aantal opmerkingen en vragen.
De leden van de D66-fractie danken de regering voor het wetsvoorstel Wijziging van een aantal wetten op het terrein
van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de grondslagen voor gegevensverwerking
te verstevigen en enkele andere wijzigingen (Verzamelwet gegevensverwerking VWS II.b)
en hebben nog enkele vragen.
De leden van de BBB-fractie hebben kennisgenomen van het voorstel Wijziging van een aantal wetten op het terrein
van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de grondslagen voor gegevensverwerking
te verstevigen en enkele andere wijzigingen (Verzamelwet gegevensverwerking VWS II.b).
Deze leden hebben geen vragen aan de regering.
De leden van de CDA-fractie hebben met interesse kennisgenomen van het wetsvoorstel Wijziging van een aantal
wetten op het terrein van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om
de grondslagen voor gegevensverwerking te verstevigen en enkele andere wijzigingen
(Verzamelwet gegevensverwerking VWS II.b) en hebben hierover nog enkele vragen.
De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel Wijziging van een aantal wetten op het
terrein van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de grondslagen
voor gegevensverwerking te verstevigen en enkele andere wijzigingen (Verzamelwet gegevensverwerking
VWS II.b). Zij hebben hier nog een aantal vragen en opmerkingen over.
2. Hoofdlijnen van het voorstel
2.1 Informatieverstrekking CIZ en zorgkantoren aan college van B&W over aard Wlz zorg
om samenloop met Jeugdwet en Wmo 2015-voorziening te signaleren en zonodig te voorkomen
(Artikel I, onderdeel A en Artikel II onderdeel B en C)
De leden van de PVV-fractie lezen dat de voorstellen een verdere reductie van de administratieve lasten met zich
meebrengen. Kan de regering per voorstel aangeven met welk percentage de administratieve
lasten omlaag zullen gaan en op welke termijn?
De leden van de PVV-fractie constateren dat het vragen om toestemming voor het delen
van medische gegevens steeds verder wordt ingeperkt. Kan de regering inzichtelijk
maken voor welke gegevensverwerking toestemming nog wel gevraagd moet worden aan de
patiënt en voor welke gegevensverwerking niet? Hoe wordt voorkomen dat dit voor verwarring
zorgt, zowel bij zorgverleners als bij patiënten? Bij welke soorten gegevensverwerking
in de zorg heeft de patiënt nog de mogelijkheid tot een opt-in of opt-out?
De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie hebben kennisgenomen van de voorgestelde wetswijziging met betrekking tot de informatieverstrekking
door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en zorgkantoren aan het college van
burgemeester en wethouders (B&W) over Wlz-zorg om samenloop Jeugdwet en de Wet maatschappelijke
ondersteuning 2015 (Wmo 2015) te voorkomen. Genoemde leden vragen hierbij of de regering
nader kan toelichten in hoeveel gevallen er sprake is van samenloop tussen Jeugdwet-
en Wlz-voorzieningen. In hoeveel van deze gevallen heeft een dubbele verstrekking
plaatsgevonden? Wanneer is het noodzakelijk voor een goede toepassing van de Wmo 2015
om gegevens over de leveringsvorm te verstrekken?
De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie lezen dat de huidige informatiediensten Wlz-registertoets
en Wlz-signalen sinds enige jaren operationeel en effectief zijn. Aan de hand van
welke criteria wordt de mate van effectiviteit beoordeeld? In hoeveel gevallen is
gebleken dat er sprake was van overlap tussen voorzieningen op basis van de Wmo 2015
en de Wlz? Deze leden lezen daarnaast dat de naleving van het beleid jaarlijks wordt
ge-audit en aangescherpt. Kan er nader worden toegelicht welke aanscherpingen, en
welk doel zij beoogden, er tot op heden hebben plaatsgevonden? Genoemde leden lezen
tevens dat er gesteld wordt dat de administratieve lasten zijn verminderd voor betrokken
partijen. Kan nader toegelicht worden, met behulp van percentages, in hoeverre de
administratieve lasten zijn afgenomen? Zij lezen tevens dat ook voor cliënten de verbreding
van de bestaande uitwisseling een verbetering betekent. Kan nader toegelicht worden
op basis waarvan dit wordt gesteld?
De leden van de VVD-fractie lezen dat het verzoek met betrekking tot de zorgvorm voldoet niet aan de voorwaarde
in de AVG dat slechts een minimale set aan gegevens mag worden uitgewisseld. Dit roept
de vraag op, op welke wijze de voorwaarde van «een minimale set aan gegevens» wordt
geïnterpreteerd als het gaat om (elektronische) gegevensuitwisseling in de zorg. Is
het mogelijk daar een definitie of omschrijving van te geven? En is deze voorwaarde
tot nog toe op andere vlakken belemmerend gebleken?
In het verslag over de Verzamelwet gegevensverwerking VWS II.a hebben de leden van
de VVD-fractie gevraagd naar de mogelijkheden voor versoepeling of andere vereenvoudigingen
vanuit de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) die het makkelijker maken
om gegevens te delen die kwaliteit van zorg kunnen bevorderen. Deze leden vinden deze
vraag onvoldoende beantwoord in de nota naar aanleiding van het verslag. Zij stellen
deze vraag daarom opnieuw: welke mogelijkheden zijn er voor versoepeling of vereenvoudiging
van de AVG ten behoeve van het vereenvoudigen van gegevensuitwisseling om kwaliteit
van zorg te bevorderen en om onrechtmatigheden en fraude op te sporen?
De leden van de VVD-fractie lezen dat bij het informatiebeveiligingsbeleid
verschillende maatregelen zijn genomen, onder meer dat medewerkers dienen te beschikken
over een VOG en dat dit beleid jaarlijks wordt ge-audit en aangescherpt. In hoeverre
is controle op echtheid van deze VOG’s onderdeel van dit beleid en de naleving ervan?
De leden van de NSC-fractie merken op dat deze verzamelwet gegevensverwerking VWS II.b ingaat op de oplossing
van enkele specifieke situaties, maar missen hierin een duidelijke overkoepelende
en samenhangende aanpak van de problemen rondom grondslagen voor de verwerking van
gezondheidsgegevens en hoe de aanpassingen in deze verzamelwet hiermee samenhangen.
Kan de regering hierop ingaan?
De leden van de NSC-fractie lezen dat diverse uitvoeringsorganisaties betrokken zijn
zoals het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), gemeenten, zorgkantoren,
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), Gemeentelijke Gezondheidsdiensten (GGD’en) en
het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Genoemde leden vragen welke uitvoeringstoetsen
er zijn uitgevoerd bij de wetsvoorstellen en of de regering de uitvoeringstoetsen
kan delen met de Kamer.
De leden van de SP-fractie vragen de regering of zij in kaart hebben gebracht wat de mogelijke negatieve effecten
van meer gegevensuitwisseling met gemeenten over Wlz-zorg. Is het bijvoorbeeld mogelijk
dat gemeenten op basis van deze gegevens besluiten om geen/minder zorg te leveren
op basis van de Wmo 2015 of de Jeugdwet, terwijl dit eigenlijk wel noodzakelijk zou
zijn? Welke waarborgen zijn er om te voorkomen dat mensen die zorg nodig hebben nadeel
ondervinden van deze wijziging?
2.1.1 Samenloop Wmo 2015 en Wlz
De leden van de NSC-fractie constateren dat het thuis ontvangen en leveren van Wlz-zorg complex is qua regelgeving.
Eerder hebben deze leden al gepleit voor vereenvoudigde regelgeving voor Wlz-zorg
thuis in lijn met het NZa-rapport «Scheiden van wonen en zorg in de verpleging en
verzorging». Tijdens de begrotingsbehandeling heeft de Minister van VWS aangegeven
aan de slag te gaan met de vereenvoudiging van de regelgeving. Hoe staat de voorliggende
verzamelwet in relatie met de vereenvoudiging die de regering wil gaan aanpakken?
De leden van de NSC-fractie lezen dat het CIZ een signaal aan de gemeente geeft indien
er mogelijk sprake is van samenloop van wetten. Is er een termijn vastgesteld waarbinnen
het signaal aan de gemeente wordt gegeven? Is deze manier van signaaluitwisseling
ook uitgetest met de gemeenten? Zo ja, wat waren de ervaringen van deze testen? Zo
nee, waarom is het niet uitgetest?
De leden van de NSC-fractie lezen dat sommige cliënten/ouders hun Wlz-zorg niet verzilveren.
Deze leden vragen of cliënten/ouders vrijwillig af kunnen zien van Wlz-zorg en of
de gemeenten in dat geval bijvoorbeeld Wmo-zorg moeten blijven leveren.
2.2 Het opnemen van een terugvorderingsbepaling in de Jeugdwet (artikel I, onderdeel
B) en de Wmo en het schrappen van het dubbel opzetvereiste uit de Wmo 2015 (Artikel II,
onderdeel A en Artikel VI)
De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie lezen dat met dit wetsvoorstel de keuze bij wie wordt teruggevorderd, aan het college
van burgemeester en wethouders wordt gelaten.
Kan er nader worden toegelicht op welke wijze erop toegezien zal worden dat dit in
de praktijk niet tot onterechte verschillen, ten nadele van de cliënten tussen gemeenten
zal leiden? Hoe rijmt de uitspraak dat de keuze wordt gelaten aan het college met
het uitgangspunt dat slechts van de cliënt wordt teruggevorderd in die gevallen waarin
vast is komen te staan dat sprake is van opzet? Welke kaders en criteria worden gebruikt
om te bepalen of er sprake is van opzet en of dit vermoeden voldoende gemotiveerd
is? Op welke wijze wordt er rekening gehouden met de situatie en draagkracht van de
cliënt? Genoemde leden lezen dat er gesteld wordt dat in de praktijk de cliënt in
de meeste gevallen goedwillend, onwetend of onder druk gezet is. Kan er nader worden
toegelicht in hoeveel gevallen van fraude er sprake was van opzettelijk handelen van
de cliënt en in hoeveel gevallen de cliënt goedwillend, onwetend of onder druk gezet
was?
Dat het van belang is dat het dagelijks bestuur van gemeenten, het college van burgemeester
en wethouders (het college), voldoende handvatten heeft om fraude aan te pakken is
iets waar de leden van de VVD-fractie volledig achter staan. Zij pleiten al langer voor een stevige aanpak om fraude in
de zorg aan te pakken. Genoemde leden vragen echter wel of de voorgestelde wijzigingen
hier voldoende aan bijdragen. De Afdeling advisering van de Raad van State verwacht
dat het doel slechts in beperkte mate bereikt zal worden. Hoe kijkt de regering naar
deze uitspraak? Zijn er alternatieven overwogen om het doel te bereiken en zo ja,
welke?
De leden van de VVD-fractie delen de opvatting dat mensen die onbedoeld een fout maken,
doorgaans niet frauduleus handelen en kunnen zich vinden in het besluit om het dubbel
opzetvereiste te laten vervallen. Zorgaanbieders die bewust en opzettelijk misbruik
maken van kwetsbare cliënten moeten daarentegen hard worden aangepakt. Deze leden
hebben daarom eerder al een «Zevenpuntenplan tegen Zorgfraude» overhandigd. Het is
de leden van de VVD-fractie echter niet duidelijk genoeg in welke gevallen wel en
niet mag worden teruggevorderd van de zorgaanbieder en in welke gevallen wel en niet
van de cliënt. Kan dit nader worden toegelicht?
De leden van de NSC-fractie hebben kennisgenomen van de voorstellen om terugvordering van geld in geval van fraude
aan te passen. Kan de regering nader onderbouwen waarom zij, in tegenstelling tot
de Afdeling advisering van de Raad van State, verwacht dat met opname van een terugvorderingsbepaling
en het schrappen van het dubbelopzet vereiste het beoogde doel bereikt gaat worden?
Zijn er ook alternatieven overwogen door de regering om het beoogde doel te bereiken?
Zo ja, welke?
De leden van de NSC-fractie lezen dat het aan het college is om te bepalen of bij
de zorgaanbieder of bij de cliënt/ouder terugvordering plaatsvindt. Bij terugvordering
kan het over grote bedragen gaan. Deze leden lezen dat het uitgangspunt is dat slechts
wordt teruggevorderd als er een deugdelijke motivering is, rekening houdend met de
situatie van de cliënt. Hoe wordt daarop toegezien? Wie bepaalt de deugdelijke motivering?
Cliënten/ouders kunnen bij terugvordering mogelijk in grote financiële problemen komen,
hoe wordt dit voorkomen? Hoe kan de cliënt in beroep gaan tegen terugvordering? Hoe
wordt omgegaan met het algemene uitgangspunt dat overheidsinstanties gekoppelde gegevensbestanden
niet mogen gebruiken om de burger in een slechtere positie te brengen.
De leden van de NSC-fractie vragen waarom er naar aanleiding van het advies van de
Afdeling van de Raad van State niet voor gekozen is om de waarborgen wanneer mag worden
teruggevorderd van de cliënt, zoals beschreven in paragraaf 2.2. van de memorie van
toelichting, vast te leggen in de wettekst.
De leden van de D66-fractie onderschrijven het doel om het college meer handvatten te geven om fraude met zorggelden
te voorkomen. De Raad van State geeft echter aan dat met de voorgestelde maatregel
dit doel maar in beperkte mate kan worden bereikt. Deze leden vragen of de regering
hier nader op kan ingaan. Voorts vragen zij of de regering kan ingaan op de opmerking
dat de vordering bij de zorgaanbieder niet gerechtvaardigd zou zijn, als deze er redelijkerwijs
vanuit is gegaan op juiste gronde zorg te hebben verleend. Welke gevolgen heeft dit
ten aanzien van de uitvoering bij wie de vordering plaatsvindt? Deze leden blijven
voorts van mening dat voorkomen van fraude beter is dan achteraf verhalen. Kan de
regering (kort) uiteenzetten welke maatregelen daar momenteel al voor worden getroffen
en hoe deze wijziging bij dat streven aansluit?
De leden van de CDA-fractie vragen of de regering kan aangeven, mede naar aanleiding van het advies van de Raad
van State, wat precies de onderbouwing is van hoe het schrappen van het dubbelopzet
vereiste leidt tot het doel van tegengaan van zorgfraude. Deze leden vragen of er
alternatieven zijn overwogen door de regering om het beoogde doel te bereiken en zo
ja, welke alternatieven dat zijn.
De leden van de CDA-fractie vragen hoe de regering het doenvermogen van cliënten beoordeelt
in relatie tot dit wetsvoorstel. Deze leden vragen of en zo ja, hoe de regering hier
rekening mee heeft gehouden bij het ontwerp van het wetsvoorstel. Ook vragen zij of
er een doenvermogentoets is uitgevoerd voor dit onderdeel en zo ja, of de regering
deze wil delen.
De leden van de SP-fractie vragen de regering of zij in kaart hebben gebracht wat de risico’s zijn van het schrappen
van het dubbel opzetvereiste en in het bijzonder het creëren van de mogelijkheid om
geld terug te vorderen bij cliënten, in plaats van enkel bij zorgaanbieders. Zou dit
er niet voor kunnen zorgen dat mensen onterecht grote sommen geld moeten terugbetalen
aan de gemeente als zij worden beschuldigd van fraude? Welke waarborgen zijn er om
te voorkomen dat mensen de dupe worden van een doorgeschoten fraudejacht? In hoeverre
is er daarnaast een risico dat mensen minder gebruik zullen gaan maken van de jeugdzorg
en/of de Wmo 2015, uit angst om later enorme bedragen te moeten terugbetalen? Is dit
in kaart gebracht?
2.3 De mogelijkheid voor zorgaanbieders en het CAK om gegevens, waaronder gegevens
over de gezondheid en het burgerservicenummer te verstrekken aan gemeenten en GGD’en
in verband met de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden (artikel II,
onderdeel D)
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en de Artsenfederatie KNMG verwachten dat vreemdelingen
die niet rechtmatig in Nederland verblijven, zorg zullen vermijden, wetende dat hun
gegevens gedeeld worden met de gemeente, zo lezen de leden van de VVD-fractie. Is bekend hoe vaak deze vreemdelingen nu al zorg mijden, en in hoeverre dat een
groter deel wordt door deze wetswijziging? Wat verwachten gemeenten extra te kunnen
doen aan «bemoeizorg» met deze wetswijziging en hoe worden deze twee effecten tegen
elkaar afgewogen?
De leden van de NSC-fractie lezen dat zorgaanbieders voor de door hen verleende zorg bij onverzekerden een subsidieaanvraag
bij het Centraal Administratie Kantoor (CAK) kunnen indienen op grond van de Subsidieregeling
medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden. In 2025 is er echter minder geld beschikbaar
voor deze subsidieregeling. Waar kunnen zorgverleners terecht als zij hulp hebben
verleend aan onverzekerden als de subsidiepot leeg is?
De leden van de NSC-fractie vragen de regering hoe gemeente na een ontvangen melding
dak- en thuisloze personen kunnen bereiken. Kan zij daar praktijkvoorbeelden van geven?
Kan de regering concreet aangeven hoe zij verwacht dat naar aanleiding van het wetsvoorstel
gemeenten beter in staat zijn zorg en hulp te bieden aan onverzekerden?
De leden van de NSC- fractie lezen dat gemeenten in verschillende mate behoefte hebben
aan de genoemde persoonsgegevens van onverzekerden. Deze gegevensverstrekking wordt
daarom niet verplicht opgelegd aan zorgaanbieders. Genoemde leden willen graag weten
welke gegevens niet alle gemeenten noodzakelijk achten? Is het dan noodzakelijk om
deze gegevens, die niet alle gemeenten noodzakelijk achten, toch te laten uitwisselen
en dat via deze wet mogelijk te maken?
De leden van de NSC-fractie lezen dat dit specifieke onderdeel van het wetsvoorstel
ook gevolgen heeft voor het medisch beroepsgeheim en vinden dat hiermee voorzichtig
moet worden omgegaan. Wanneer is het noodzakelijk dat medische gegevens worden uitgewisseld?
Welke uniforme wettelijke grondslag tot gegevensdeling denkt de regering op te nemen
in de wet? Wat zijn de consequenties als een zorgverlener deze gegevens niet wil geven
op grond van het beroepsgeheim? Hoe kijkt de regering aan tegen de vrees van zowel
de Autoriteit Persoonsgegevens als de Artsenfederatie KNMG dat door doorbreking van
het medisch beroepsgeheim mogelijk meer onverzekerden zorg zullen gaan mijden?
Kan de regering nader toelichten waarom er niet voor is gekozen de wettekst van artikel 5.2.5b
te concretiseren naar aanleiding van het advies van de Autoriteit Persoonsgegevens?
Kan de regering aangeven of deze concretisering wel zal plaatsvinden bij algemene
maatregel van bestuur (amvb)? Zo ja, welke gegevens mogen dan concreet verstrekt gaan
worden?
De leden van de NSC-fractie lezen in de memorie van toelichting op pagina 16 in de
tabel een totaal van 86.451 onverzekerden terwijl in de tekst 29.811 staat. Kan de
regering aangeven wat het juiste getal moet zijn? De tabel laat een enorme stijging
zien van het aantal onverzekerde Nederlanders en niet-Nederlanders sinds 2017 wat
oploopt van 164 naar 29.811 personen, wat is de verklaring hiervoor? Welke verzekerden
zijn niet-verzekeringsplichtig in Nederland?
Wat is de verhouding tussen onderhavig wetsvoorstel en het Wetsvoorstel aanpak meervoudige
problematiek sociaal domein? Kan de regering daarbij ingaan op zowel de materiele
als procedurele samenloop?
De leden van de D66-fractie vragen of de regering kan toelichten welke verwachte impact deze wijziging heeft
op het gebruik of juist mijden van noodzakelijke zorg door onverzekerden. Kan de regering
daarbij aangeven op welke wijze de effecten van deze maatregel worden gemonitord?
Deze leden vinden het belangrijk dat juist voor deze groep zorg toegankelijk is en
vragen met dit doel in het achterhoofd welke andere mogelijkheden de regering heeft
overwogen om «informed consent» wel toe te passen. Voorts vragen zij of de regering
verder kan ingaan op de tekst «waaronder gegevens voor de gezondheid».
De leden van de CDA-fractie vragen of de regering nader wil toelichten waarom is gekozen voor mogelijkheid tot
het delen van persoonsgegevens in plaats van een verplichting, aangezien bepaalde
gemeentes wel veel behoefte hebben aan deze gegevens. Als zorgaanbieders in deze gemeentes
er niet voor kiezen om gegevens te delen, welke oplossingen zijn er dan voor deze
gemeenten om toch de doelgroep te kunnen bereiken? Deze leden vragen in hoeverre het
mogelijk is om bijvoorbeeld wel voor een verplichting te kiezen op het moment dat
een gemeente aangeeft veel baat bij deze informatie te hebben.
De leden van de CDA-fractie vragen ook hoe de praktijk er precies uit gaat zien op
het moment dat gemeenten gegevens doorkrijgen van dak- en thuislozen. Deze leden vragen
wat gemeenten precies met deze informatie kunnen en hoe zij deze doelgroep dan kunnen
bereiken.
De leden van de CDA-fractie vragen verder of het klopt dat de bepaling alleen voorziet
in de mogelijkheid om gegevens te delen als daadwerkelijk zorg is verleend door de
zorgaanbieder. Voorziet deze wet ook in de mogelijkheid om persoonsgegevens te delen
met gemeenten als de zorgaanbieder geen zorg aan de onverzekerde heeft geleverd? Of
geldt de mogelijkheid alleen als daadwerkelijk zorg aan de onverzekerde is geleverd?
De reden dat deze leden deze vraag stellen is de voorgenomen bezuiniging op de subsidieregeling
medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden. Door deze bezuiniging bestaat volgens
genoemde leden de mogelijkheid dat een onverzekerde wel hulp zoekt bijvoorbeeld voor
niet spoedeisende zorg, maar deze niet krijgt omdat de zorgaanbieder de kosten niet
kan dragen. Deze leden vragen of deze wet voorziet in een oplossing hiervoor, omdat
juist in deze gevallen hulp nodig is bijvoorbeeld van deze gemeente. Wordt dit knelpunt
herkent en is de regering bereid te bezien of hier een oplossing voor nodig is?
De leden van de CDA-fractie vragen verder of de regering wil reageren op de zorgen
van zowel de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) als de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij
tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) over de risico’s op zorgmijding, als onverzekerden
weten dat hun gegevens worden gedeeld met andere overheidsinstanties.
De leden van de SP-fractie lezen dat de regering het niet proportioneel vindt om de gegevensuitwisseling in
verband met de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden verplicht
te stellen, maar dat een aantal gemeenten wel heeft aangegeven behoefte te hebben
aan deze gegevens. Hoe wordt gewaarborgd dat deze gemeenten deze gegevens wel zullen
ontvangen, als dit niet verplicht is?
De leden van de SP-fractie merken wel op dat er door een aantal organisaties vragen
worden gesteld over de effectiviteit van deze maatregel. Zo stelt de Autoriteit Persoonsgegevens
vraagtekens bij de effectiviteit van de maatregel en waarschuwt de KNMG dat dit bij
onverzekerde patiënten zal leiden tot zorgmijdend gedrag. Hoe reageert de regering
op deze kritiek? In hoeverre leidde de gegevensuitwisseling zoals die plaatsvond tot
2022 bijvoorbeeld tot zorgmijdend gedrag en in hoeverre verschilt de procedure die
met dit wetsvoorstel wordt voorgesteld met de procedure die tot 2022 van kracht was?
2.4 Rechtsgrondslag RIVM – bevolkingsonderzoeken en screeningen (artikel III)
2.4.1 Inleiding
De leden van de PVV-fractie vragen hoe groot het percentage positieve uitslagen is aangezien bij het merendeel
van de personen die aan een bevolkingsonderzoek of screening deelnemen geen afwijkingen
gevonden zullen worden. Als het percentage positieve uitslagen gering is, waarom is
het vragen van (mondelinge) toestemming om de gegevens te mogen verwerken dan problematisch?
Genoemde leden twijfelen in dit geval of de inbreuk op het medisch beroepsgeheim hier
wel aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit voldoet.
De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie lezen dat er gesteld wordt dat een wettelijke grondslag de voorkeur heeft boven het
vragen van toestemming voor de gegevensverwerking met betrekking tot bevolkingsonderzoeken
en screeningen. Genoemde leden lezen dat personen door middel van een informatiefolder
gewezen zullen worden op de mogelijkheid van bezwaar als bedoeld in artikel 21 AVG.
Kan nader toegelicht worden op welke wijze gegarandeerd zal worden dat ook personen
die het Nederlands niet machtig zijn of een verstandelijke handicap hebben goed geïnformeerd
zijn over de mogelijkheid van bezwaar maken tegen gegevensverwerking?
De leden van de VVD-fractie hechten grote waarde aan de bevolkingsonderzoeken en willen dat deze goed gemonitord
en geëvalueerd kunnen worden. Dat zorgverleners terughoudender zijn met het terugkoppelen
van diagnostische gegevens sinds de invoering van de AVG vinden zij dan ook onwenselijk.
Kan de regering aangeven wat de concrete gevolgen zijn gebleken van de verminderde
mogelijkheid tot monitoring en evaluatie van de kwaliteit van bevolkingsonderzoeken?
In hoeverre zal het creëren van de wettelijke grondslag voldoende zijn om dergelijke
ongewenste gevolgen te voorkomen?
De leden van de NSC-fractie lezen dat gegevensuitwisseling met RIVM en zorgverleners noodzakelijk is om de fout-positieve
en fout-negatieve uitslagen te monitoren van de verschillende bevolkingsonderzoeken.
Deze leden maken zich zorgen over de herkenning van personen als het gaat om zeldzame
ziektes. Hoe wordt voorkomen dat in de database identificatie van personen mogelijk
wordt omdat het gaat om zeldzame ziektes?
De leden van de NSC-fractie lezen dat de JGZ-uitvoerders niet altijd een volledig
vaccinatieoverzicht hebben omdat de digitale dossiers niet op elkaar aansluiten. Wat
gaat de regering doen om de digitale dossiers van de JGZ-uitvoerders op elkaar aan
te laten sluiten en om de digitale dossiers van alle GGD’en op elkaar aan te laten
sluiten?
De leden van de NSC-fractie lezen dat het RIVM naast vaccinatiegegevens ook gegevens
over gezondheid registreert. Wat is de noodzakelijkheid om naast de basispersoonsgegevens
en vaccinatiegegevens ook gegevens over de gezondheid te registreren? Om welke gezondheidsgegevens
gaat het precies? Welke uniforme wettelijke grondslag tot gegevensdeling denkt de
regering op te nemen in de wet?
De leden van de D66-fractie vinden het belangrijk dat bevolkingsonderzoeken en screeningen goed worden uitgevoerd.
Adequate monitoring en evaluatie van bevolkingsonderzoeken is dan ook essentieel.
Deze leden staan dan ook positief tegenover de doelstelling van deze wetswijziging,
maar vinden het belangrijk om inzichtelijk te krijgen of deze maatregel aan de eisen
van proportionaliteit en subsidiariteit voldoen. Is er onderzocht waarom deelnemers
terughoudend zijn in het delen van gegevens? Deze leden vragen of de regering kan
toelichten welke alternatieve opties zijn overwogen om toestemming te vragen voor
het delen van gegevens van deelnemers. Kan de regering hierbij ook ingaan op het verbeteren
van informatie aan deelnemers over het belang van het delen van gegevens?
Deze leden vragen de regering in te gaan op de uitspraak van de Nederlandse vereniging
voor obstetrie & gynaecologie(NVOG) van het belang dat de duiding van data door medische
professionals plaatsvindt. Kan worden aangegeven hoe dat momenteel gebeurt en welke
rol medische professionals daarin hebben?
De leden van de D66-fractie vinden het belangrijk dat deelname aan bevolkingsonderzoeken
en screeningen voor eenieder toegankelijk is. Kan de regering ingaan op de effecten
van deze wijziging op deelname aan een bevolkingsonderzoek of screening?
De leden van de SP-fractie vragen de regering of zij de noodzaak van verplichte gegevensdeling met het RIVM
op het gebied van bevolkingsonderzoek nader kunnen toelichten. Hoe vaak komt het nu
bijvoorbeeld voor dat mensen geen toestemming geven om hun gegevens met het RIVM te
delen? Hoe groot is daardoor de blinde vlek van het RIVM op dit punt?
Daarnaast vragen de leden van de SP-fractie op welke manier gegevens van patiënten
straks zullen worden gedeeld met het RIVM. Gebeurt dit gepseudonimiseerd of geanonimiseerd?
In hoeverre zijn deze gegevens herleidbaar tot individuele patiënten?
De leden van de SP-fractie vragen daarnaast of er een opt-out mogelijkheid komt voor
patiënten die actief aangeven dat zij niet willen dat hun informatie gedeeld wordt
met het RIVM.
2.5 Rijksvaccinatieprogramma: Gegevensuitwisseling tussen RIVM en de uitvoerders van
het Rijksvaccinatieprogramma (artikel IV)
De leden van de PVV-fractie verbazen zich over de stelling dat het RIVM niet meer over voldoende gepersonaliseerde
vaccinatiegegevens beschikt om adequaat uitvoering te geven aan zijn wettelijke taken
met een negatieve impact op de volksgezondheid (collectief belang) en de individuele
gezondheid tot gevolg. Sinds wanneer is er sprake van onvoldoende vaccinatiegegevens
en welke negatieve impact op de volksgezondheid heeft dit teweeg gebracht? Kan de
regering hier voorbeelden van geven?
De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie lezen dat de regering voornemens is om de Wet publieke gezondheid (Wpg) zo aan te
passen dat JGZ-uitvoerders wettelijk verplicht worden om gepersonaliseerde vaccinatiegegevens
aan het RIVM te verstrekken, tenzij de betrokken persoon daartegen bezwaar heeft gemaakt.
Kan nader toegelicht worden op welke wijze gegarandeerd zal worden dat ook personen
die het Nederlands niet machtig zijn of een verstandelijke handicap hebben goed geïnformeerd
zijn over de mogelijheid van bezwaar maken tegen gegevensverwerking?
De leden van de fractie van GroenLinks-PvdA hebben kennisgenomen van de motivering
van de regering met betrekking tot de voorkeur voor een wettelijke grondslag boven
het vragen van toestemming voor de gegevens tussen het RIVM en de uitvoerders van
het Rijksvaccinatieprogramma. Zou nader toegelicht kunnen worden op welke wijze deze
motivering gecommuniceerd zal worden naar inwoners? Kunt u in één paragraaf op B1
niveau weergeven waarom de voorkeur uitgaat naar een wettelijke grondslag?
De leden van de VVD-fractie zijn groot voorstander van het Rijksvaccinatieprogramma. Een hoge vaccinatiegraad
is niet alleen voor de individuele en volksgezondheid nodig, maar zijn ook van waarde
voor de solidariteit in ons zorgstelsel. Voor een beter zicht op de vaccinatiegraad
maar ook voor het maken van goed en effectief beleid is het van belang dat er gewerkt
wordt met correcte en complete cijfers. De leden van de VVD-fractie kunnen zich daarom
vinden in de voorgestelde wijziging voor een wettelijke verplichting om vaccinatiegegevens
met het RIVM te delen. Kan de regering aangeven wat het beoogde tijdspad is tot inwerkingtreding
van deze wijziging? En op welke termijn zijn de vaccinatiegraden dan weer accuraat?
De leden van de D66-fractie vinden het belangrijk dat met de dalende vaccinatiegraad, gemeenten worden ondersteund
om gericht interventies te plegen. Dit is niet alleen goed voor de volksgezondheid
maar ook om gezondheidsverschillen te verkleinen. Deze wijziging helpt hierbij. Deze
leden begrijpen dat de G4 hopen op een spoedige invoering. Kan de regering daarom
aangeven hoe het tijdspad ter invoering van de wijziging eruitziet?
De leden van de SP-fractie vragen of er een opt-out mogelijkheid komt voor mensen die actief aangeven dat zij
niet willen dat hun informatie gedeeld wordt met het RIVM. In hoeverre heeft de regering
deze mogelijkheid overwogen?
2.6 Gegevensuitwisseling in verband met het vinden van een passende plaats in een
instelling ihkv Wzd (artikel V)
De leden van de NSC-fractie lezen over de Wet zorg en dwang (Wzd) dat er ook bijzondere categorieën persoonsgegevens
kunnen worden verwerkt. Welke bijzondere categorieën zijn dit? Deze leden lezen ook
dat er met deze nieuwe wet een doorbreking is van het medisch beroepsgeheim, wat rechtvaardigt
deze doorbreking van het medisch beroepsgeheim? Wat is de consequentie als de zorgprofessional
niet bereid is om het medisch beroepsgeheim te doorbreken?
De leden van de SP-fractie benadrukken het belang van het tijdig vinden van een passende plaats in een zorginstelling
naar aanleiding van een rechtelijke machtiging. Wel vragen zij de regering nader te
onderbouwen of uitbreiding van de gegevensuitwisseling hier een voldoende oplossing
voor biedt. In hoeverre wordt de moeite om mensen te plaatsen momenteel veroorzaakt
door een gebrek aan gegevensuitwisseling?
3. Verhouding hoger recht
3.1 Beroepsgeheim
De leden van de PVV-fractie maken zich zorgen over de doorbreking van het medische beroepsgeheim. Deelt de regering
hun zorgen dat patiënten hierdoor zorg kunnen gaan mijden? Zo ja, hoe wordt dat voorkomen?
Is het niet beter om bij elke soort van gegevensverwerking in de zorg de mogelijkheid
tot een opt-out te bieden?
3.2 Caribisch Nederland
De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie lezen dat inzake maatschappelijke ondersteuning het Besluit maatschappelijke ondersteuning
en bestrijding huiselijk geweld en kindermishandeling BES in voorbereiding is. Kan
hierbij een helder en concreet tijdsplan geleverd worden?
4. Gegevensbeschermingseffectbeoordeling (DPIA)
4.1 Inleiding
De leden van de NSC-fractie lezen dat er een gegevensbeschermingseffectbeoordeling heeft plaatsgevonden. Vermeld
wordt dat het risico is dat er meer gegevens worden uitgewisseld dan noodzakelijk
en dat de privacy van betrokkenen onnodig wordt beperkt. Aangegeven wordt dat dit
risico wordt ondervangen door in de wet te benoemen welke gegevens er worden uitgewisseld.
Toch zien deze leden bij geen van de wetten expliciet om welke gegevens het precies
gaat. Kan de regering bij elke wet benoemen welke gegevens er mogen worden uitgewisseld
en aangeven waarom dit niet in de wet wordt vermeld? Welke uniforme wettelijke grondslag
tot gegevensdeling denkt de regering op te nemen in de wetten?
4.2 Ondersteuning gemeenten bij borging privacy en gegevensuitwisseling
De leden van de PVV-fractie lezen dat gemeenten ondersteuning krijgen ter beveiliging van de persoonsgegevens
en het borgen van de privacy. Wordt hierbij ook aandacht besteedt aan scholing van
het personeel? Hoe wordt voorkomen dat onbevoegden medische gegevens inzien en doorgeven?
Hoe is het toezicht hierop geregeld? Hoeveel datalekken komen voor bij gemeenten?
5. Advies en consulatie
5.1 Uitvoeringstoetsen
De leden van de VVD-fractie lezen in de memorie van toelichting weinig terug over uitvoeringstoetsen met betrekking
tot de maatregelen uit het voorstel. Kan de regering aangeven welke uitvoeringstoetsen
zijn uitgevoerd bij het wetsvoorstel? En kan de regering deze uitvoeringstoetsen delen
met de Kamer?
De voorzitter van de commissie, Mohandis
Adjunct-griffier van de commissie, Sjerp
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
M. Mohandis, voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport -
Mede ondertekenaar
E.M. Sjerp, adjunct-griffier
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.