Lijst van vragen : Verslag houdende een lijst van vragen inzake vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2025 (Kamerstuk 36600-VIII)

De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, belast met het voorbereidend
onderzoek van de Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2025 (Kamerstuk 36 600 VIII), heeft de eer verslag uit te brengen in de vorm van een lijst van vragen.

De voorzitter van de commissie,

Bromet

Adjunct-griffier van de commissie,

Huls

Nr

Vraag

 
 

1

Welke maatregelen neemt u om de vrijheid van meningsuiting op scholen en universiteiten
te bevorderen?

2

Kunt u inzichtelijk maken op welke manier u gaat sturen op de NWO1-gelden? In hoeverre verschilt deze sturing met die van uw voorganger?

3

Gaat het volledige budget voor de kleine scholentoeslag gebruikt worden voor de omvorming
naar de dunbevolktheidstoeslag?

4

Welke gevolgen (positief dan wel negatief) verwacht u van de omvorming van de kleinescholentoeslag
naar de dunbevolktheidstoeslag?

5

Wat is de definitie van «politiek neutrale lesmethoden»?

6

Wat zijn de gevolgen van de voorgenomen subsidie op praktijkleren?

7

Welk budget verwacht u dat nodig is om de techniekhavo, zoals die op slechts een paar
scholen in Nederland wordt vormgegeven, uit te breiden zodat er in elke provincie
een techniekhavo is?

8

Heeft u een brief van de Inspectie van het Onderwijs (hierna: inspectie) ontvangen
met haar visie op de voorgestelde rol van de inspectie bij het toezicht op informeel
onderwijs?

9

Bent u voornemens te verkennen of de subsidie van Kamp Westerbork voor 2026 en daarna
kan worden verplaatst naar de begroting van OCW?

10

Hoeveel kost het de Rijksoverheid om vluchtelingen uit Oekraïne structureel het verlaagde
collegegeld te laten betalen?

11

Klopt het dat (eventuele) verlaging van het collegegeld voor studenten uit Oekraïne
een generaal dossier is en dus niet hoeft te worden gedekt binnen de OCW-begroting?

12

Hoeveel kost het om de rente op studieschuld voor alle studenten op 0% te zetten?

13

Hoeveel kost het om de rente voor de leenstelselgeneratie op 0% te zetten?

14

Hoeveel zou het kosten om de jaarlijkse rente op studieschuld voor alleen studenten
(tijdens hun studietijd) op 0% te zetten, waarbij de systematiek van de vijfjaarsrente
na afloop ongewijzigd blijft? Is dit voorstel uitvoerbaar?

15

Hoeveel geld is er in de periode 2000–2030 per jaar uitgegeven aan onderwijs (in miljarden €)?

16

Hoeveel geld is er in de periode 2000–2030 per jaar uitgegeven aan onderwijs (in %
van de rijksbegroting)?

17

Hoeveel geld is er in de periode 2000–2030 per jaar uitgegeven aan onderwijs (in %
van het bbp)?

18

Hoeveel geld is er in de periode 2000–2030 per jaar uitgegeven aan het hoger onderwijs
(in miljarden €)?

19

Hoeveel geld is er in de periode 2000–2030 per jaar uitgegeven aan het hoger onderwijs
(in % van de rijksbegroting)?

20

Hoeveel geld is er in de periode 2000–2030 per jaar uitgegeven aan het hoger onderwijs
(in % bbp)?

21

Klopt het dat een daling van het aantal studenten automatisch leidt tot minder geld
voor OCW? Klopt het dan ook dat een beleidsmatige bezuiniging op minder studenten
uiteindelijk leidt tot een dubbele bezuiniging?

22

Wat is de verwachte daling van internationale studenten?

23

Kunt u aangeven of datzelfde bedrag voor de jaren na 2025 gereserveerd is?

24

Waar is de subsidieregeling Landelijk Dekkend Netwerk Onderwijs te vinden op de begroting?

25

Op welke manier ondersteunt u kleinschalige studies die dreigen te verdwijnen?

26

Hoe wordt de tweede tranche van de krimpmiddelen die in 2025 en 2026 ter beschikking
komt ingezet om te voorkomen dat in regio’s met dalende studentenaantallen cruciale
hbo-opleidingen verdwijnen?

27

Hoe is de eerste tranche ingezet?

28

Beschikken instellingen vrij over deze krimpmiddelen of kleeft aan de besteding ervan
een bindende specifieke toewijzing?

29

Als de krimpmiddelen vrij besteedbaar zijn, welke maatregelen zijn er dan om de doelmatigheid
van deze krimpmiddelen te bewaken?

30

Hoe luidt uw reactie op het nieuws dat de faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit
Leiden fors moet bezuinigen en er studies worden geschrapt en samengevoegd?

31

Wanneer ontvangen leenstelselstudenten de eenmalige extra uitkering?

32

Waarvoor zijn de extra € 47 miljoen en € 27 miljoen die in 2028 en 2029 worden overgeheveld
naar de OCW-begroting?

33

Betekent deze gefaseerde overheveling dat de eenmalige uitkering niet aan alle leenstelselstudenten
tegelijkertijd uitgekeerd wordt? Zo ja, wat bepaalt de volgorde van de uitkeringen?

34

Wat zijn de volledige voorziene effecten van de langstudeermaatregel, inclusief collegegeld
en dalende instroom?

35

Kunt u de ontwikkeling van het lumpsumgedeelte van de rijksbijdrage van de afgelopen
tien jaar overzichtelijk uitsplitsen voor hbo, wo en umc2»s?

36

Kunt u daarbij ook inzichtelijk maken per jaar welk aandeel de promotiepremies in
dit lumpsumgedeelte hebben?

37

Kunt u de ontwikkeling van het aantal succesvol afgeronde promoties in de afgelopen
tien jaar uitsplitsen naar universiteiten en umc’s?

38

Kunt u een overzicht geven van wat de afgelopen tien jaar de jaarlijks vastgestelde
promotiepremie bedroeg verbonden aan een succesvol afgeronde promotie?

39

Wat is het belang van het behoud van kleinschalige studies?

40

Kunt u een overzicht geven van het totaal aantal uitgekeerde promotiepremies per jaar
aan Nederlandse onderwijsinstellingen in de afgelopen tien jaar en deze uitsplitsen
naar universiteiten en umc’s?

41

Welke verschuivingen hebben de afgelopen tien jaar plaatsgevonden van de tweede naar
de eerste geldstroom?

42

Kunt u de ontwikkeling van het instellingsgeld en het collegegeld van de afgelopen
tien jaar en de komende jaren, uitgesplitst naar hbo en wo, inzichtelijk maken?

43

Kunt u toelichten waarom het bedrag voor de maatschappelijke diensttijd verschilt
van het bedrag in het hoofdlijnenakkoord?

44

1In eerdere brieven gaf u aan dat het wetsvoorstel toezicht op informeel onderwijs
voor Prinsjesdag aangeboden zou worden voor internetconsultatie. Om welke redenen
is het wetsvoorstel niet voor Prinsjesdag ter internetconsultatie aangeboden?

45

Wanneer wordt het wetsvoorstel toezicht op informeel onderwijs aangeboden voor internetconsultatie?

46

Wat is de reikwijdte van het wetsvoorstel toezicht op informeel onderwijs?

47

Kunt u aangeven wanneer er gevolg wordt gegeven aan de uitvoering van motie van het
lid Ceder c.s. over de visie op de rol van de inspectie bij het toezicht op informeel
onderwijs?3

48

Kunt u de juridische meerwaarde van de reikwijdte van het wetsvoorstel toezicht op
informeel onderwijs ten opzichte van bepalingen in het strafrecht nader toelichten?

49

Kunt u de probleemanalyse (in kwantitatieve zin) toesturen die de noodzaak van het
wetsvoorstel toezicht op informeel onderwijs laat blijken?

50

Hoeveel subsidies worden er in 2025 verstrekt aan het COC en Stichting School en Veiligheid
ter ondersteuning van LHBTIQ+ acceptatie in het onderwijs?

51

Hoe meet u het effect van deze subsidies op de veiligheid en acceptatie van LHBTIQ+
leerlingen in het onderwijs?

52

Wat zijn de belangrijkste resultaten van Nederland op het gebied van gelijke rechten
voor LHBTIQ+ personen binnen de Raad van Europa en de VN-organisaties?

53

Hoeveel middelen zijn in 2024 toegewezen aan de alliantie «Financieel Sterk door Werk»
en het onderzoeksprogramma «Economische Veerkracht van vrouwen NWO»?

54

Hoeveel vrouwen zijn in de periode 2022–2024 in leidinggevende posities terechtgekomen
dankzij de Topvrouwenwet en wat zijn de resultaten van de effectiviteitsstudie van
het CPB hierover?

55

Wat is de huidige stand van zaken met betrekking tot de loonkloof tussen mannen en
vrouwen sinds de implementatie van de EU-richtlijn voor loontransparantie?

56

Hoeveel steden zijn er inmiddels aangesloten bij het programma Veilige Steden om de
veiligheid van vrouwen in de publieke ruimte te verbeteren?

57

Welke specifieke maatregelen worden genomen in het Nationaal Actieprogramma tegen
seksueel grensoverschrijdend gedrag om bewustwording en gedragsverandering te bevorderen?

58

Wat waren de belangrijkste bevindingen van het publieksonderzoek in 2023 met betrekking
tot maatschappelijke sentimenten over seksueel grensoverschrijdend gedrag?

59

De structurele besparing op internationale studenten is voor 2029 € 293 miljoen. Kunt
u concreet aangeven met hoeveel inschrijvingen het aantal internationale studenten
vervolgens zou moeten dalen?

60

De langstudeerboete loopt op van 95 miljoen in 2026 oplopend naar structureel € 282 miljoen
in 2029. Kunt u aangeven wat u precies gaat onderzoeken en aangeven in hoeverre instellingen
en studenten hierbij betrokken worden?

61

Hoeveel en welke scholen vallen buiten de boot door de bezuiniging op het programma
School en Omgeving?

62

Hoeveel leerlingen krijgen minder ondersteuning door de bezuiniging op het programma
School en Omgeving?

63

Kunt u aangeven hoeveel jongeren er in 2024 deelnemen aan de maatschappelijke diensttijd?

64

Hoeveel trajecten maatschappelijke diensttijd zijn succesvol afgerond?

65

Hoeveel jongeren gaan na de maatschappelijke diensttijd vrijwilligerswerk doen?

66

Op welke manier gaat u beleid bijsturen op basis van de trends die worden waargenomen
in de vrouw/man-verhouding in de top van organisaties?

67

Op welke manier worden de resultaten van de monitor en de rapportages van de SER openbaar
gemaakt voor het brede publiek?

68

Welke maatregelen worden overwogen als de genderdiversiteitsdoelstellingen in de (semi)publieke
sector niet worden gehaald?

69

Hoeveel bedrijven en instellingen zullen verplicht worden om hun vrouw/man-verhoudingen
te rapporteren aan het diversiteitsportaal van de SER?

70

Welke specifieke governancecodes worden gemonitord in de rapportage over genderdiversiteit
in de top van de (semi)publieke sector?

71

Wanneer worden de eerste resultaten verwacht van de periodieke evaluatie van het emancipatiebeleid
dat in 2024 is gestart?

72

Op welke manier worden maatschappelijke factoren meegenomen in de evaluatie van de
doelmatigheid en doeltreffendheid van het emancipatiebeleid?

73

Hoe wordt in de evaluatie bepaald welke maatschappelijke veranderingen direct te relateren
zijn aan de uitgaven van het ministerie?

74

Wat zijn de belangrijkste thema’s die worden behandeld in de Emancipatiemonitor en
de LHBTIQ+-monitor die in 2024 worden opgeleverd?

75

Welke specifieke veranderingen en/of trends op het gebied van vrouwenemancipatie en
gendergelijkheid op de arbeidsmarkt zijn sinds de vorige Emancipatiemonitor waargenomen?

76

Welke groepen binnen de LHBTIQ+ gemeenschap worden specifiek in kaart gebracht in
de monitor en welke trends of ontwikkelingen zijn tot nu toe zichtbaar?

77

Hoe wordt de houding van de Nederlandse bevolking ten opzichte van LHBTIQ+ personen
gemeten en welke ontwikkelingen zijn daarin zichtbaar sinds de vorige rapportage?

78

Kunt u uitleggen hoe u van plan bent de kennis en ervaring die zijn opgedaan met de
maatschappelijke diensttijd zorgvuldig te borgen en over te dragen?

79

Hoeveel organisaties krijgen nog een subsidie in 2025 voor projecten maatschappelijke
diensttijd?

80

Hoe wordt de gerichte bekostiging voor het verbeteren

van basisvaardigheden besteed?

81

Waar is de € 231,6 miljoen voor de onderwijsregio's voor bestemd?

82

Hoeveel geld gaat er vanuit het Ministerie van OCW naar proefdiervrij onderzoek en
hoeveel geld gaat er naar onderzoek met proefdieren?

83

Wanneer worden de resultaten van het onderzoek naar het uitfaseren van dierproeven
met apen verwacht?

84

Welke onderzoeksvragen zijn gebruikt voor het onderzoek naar het uitfaseren van dierproeven
met apen?

85

Hoeveel subsidie is de afgelopen vijf jaar, uitgesplitst naar jaar, door het BPRC4 ingezet voor onderzoek met proefdieren en hoeveel subsidie is gebruikt voor proefdiervrij
onderzoek?

86

Op welke manier(en) bevordert u de toepassing van systematic reviews voorafgaand aan
dierproeven?

87

Hoeveel organisaties en instellingen ontvangen in 2025 subsidies via de subsidieregeling
gender- en LHBTI+ gelijkheid?

88

Wanneer wordt de nieuwe Emancipatienota van het kabinet verwacht en welke concrete
beleidsmaatregelen zullen daarin worden opgenomen?

89

Op welke manier worden de resultaten van de samenwerking tussen verschillende departementen
in de uitvoering van de Emancipatienota gemonitord?

90

Welke specifieke maatregelen zullen worden genomen om de veiligheid van LHBTIQ+ personen
en vrouwen te vergroten in het kader van de prioriteit «veiligheid»?

91

Op welke manier wordt de economische zelfstandigheid van vrouwen bevorderd en hoeveel
vrouwen hebben sinds de invoering van deze maatregelen hun koopkracht en arbeidsmarktkansen
verbeterd?

92

Wat zijn de belangrijkste veranderingen in het onderwijsbeleid om de veiligheid en
gelijke behandeling van leerlingen, ongeacht gender of seksuele oriëntatie, te garanderen?

93

Hoe worden gemeenten ondersteund bij de uitvoering van het lokale beleid voor LHBTIQ+
gelijkheid via de decentralisatie-uitkeringen?

94

Kunt u aangeven wat de bestemming is van de gelden die met het amendement Omtzigt
c.s. zijn vrijgespeeld voor de pechgeneratie, specifiek over het bedrag van € 6 miljard
tot € 14 miljard?5

95

Wat wordt bedoeld met anti-democratische, anti-integratieve en anti-rechtsstatelijke
opvattingen in het onderwijs in het kader van burgerschap en kunt u specifieke voorbeelden
hiervan uit het verleden noemen?

96

Als de maatschappelijke diensttijd stop wordt gezet welke projecten en subsidieregelingen
bestaan er dan nog om kansenongelijkheid aan te pakken?

97

Kunt u specifiek aangeven hoe de verlaging van de financiering van NWO de strategische
onderzoeksagenda's van universiteiten op de lange termijn zal beïnvloeden?

98

Op welke wijze komt u binnen uw ministerie tot de concrete doelstellingen die in de
paragraaf Beleidsprioriteiten genoemde concrete doelstellingen, maatregelen en middelen
worden genoemd?

99

Op welke wijze komt u tot de indicatoren om de voortgang op de doelstellingen te kunnen
volgen?

100

Er wordt de komende vier jaar jaarlijks € 8 miljoen geïnvesteerd in het landelijke
programma sociale veiligheid van universiteiten, hogescholen en studie- en studentenverenigingen.
Kunt u aangeven welke ruimte hierin is voor beleid tegen antisemitisme?

101

De instellingen hebben gezamenlijke richtlijnen opgesteld over de omgang met demonstraties
en daarnaast uitgangspunten voor de (door)ontwikkeling van criteria voor de weging
van internationale samenwerkingen. Kunt u aangeven hoe het staat met de uitwerking,
toepassing en monitoring hiervan?

102

Mbo-instellingen in krimpregio’s ontvangen de komende jaren extra middelen om een
goed en toegankelijk mbo-aanbod in stand te houden. Op welke wijze worden de instellingen
gestimuleerd om samen met het vo en hbo de krachten te bundelen en gezamenlijk te
werken aan duurzame regionale oplossingen?

103

Welke rol heeft het Commissariaat voor de Media in het proces om de samenleving meer
weerbaar te maken tegen desinformatie en wantrouwen tegen onafhankelijke nieuwsvoorziening?

104

Wanneer wordt de opzet van de periodieke rapportage onderzoeks- en wetenschapsbeleid
naar de Tweede Kamer gestuurd?

105

Voor de aanpak van werkdruk is in kalenderjaar 2025 circa € 519,5 miljoen beschikbaar.
Kunt u nader toelichten hoe deze middelen worden ingezet?

106

Op basis van welke aannames is de taakstelling van € 282 miljoen voor de langstudeermaatregel
gebaseerd en zijn hierbij gedragseffecten meegenomen?

107

Hoeveel studenten zijn ook mantelzorger, hoeveel studenten doen een fulltime bestuursjaar
en hoeveel studenten hebben een ondersteuningsbehoefte?

108

Hoeveel langstudeerders zijn er in het hbo en het wo?

109

PWC concludeerde dat de bekostiging van het WO structureel € 1,1 miljard te laag was.
Hoe ontwikkelt dit tekort zich in de periode 2025–2028?

110

Hoeveel gedwongen ontslagen of niet verlengde contracten verwacht u door de aankomende
bezuinigingen op het mbo, hbo en wo?

111

Hoeveel onderwijsinstellingen lopen risico de signaleringswaarden, die de inspectie
gebruikt voor haar toets naar de financiële continuïteit, niet te halen?

112

Hoeveel % van het bbp zal de komende jaren aan publieke R&D worden uitgegeven?

113

Welke duurzaamheidsinvesteringen zullen onderwijsinstellingen de komende jaren moeten
doen en wat zijn hun financiële mogelijkheden daartoe?

114

Hoeveel bezuinigt dit kabinet op onderwijs in 2025 en structureel, absoluut en relatief?

115

Wat zijn de verwachte economische effecten van het wetsvoorstel Wet internationalisering
in balans?

116

Welk budget is verbonden aan de 13,8 fte onderwijscoördinatoren?

117

Hoeveel kinderen krijgen in totaal op dit moment een rijke schooldag?

118

Welke onderwijsinstellingen zullen de aankomende jaren met meer dan 10% krimpen?

119

Wat is de koopkrachtontwikkeling van studenten van de afgelopen vijf jaar?

120

Wat is de voorspelde koopkrachtontwikkeling van studenten voor de aankomende drie
jaar?

121

Klopt het dat u wijzigingen in beleid voorbereidt ten aanzien van het basisonderwijs
en niet ten aanzien van de andere onderwijssectoren?

122

Kunt u inmiddels aangeven hoe de subsidietaakstelling voor OCW zal worden ingevuld?

123

Welke projecten lopen er op dit moment om de opleidingen beter te laten aansluiten
op de arbeidsmarkt?

124

Welke projecten lopen er op dit moment om ons onderwijs en de economie beter op elkaar
te laten aansluiten?

125

Welke belemmeringen ervaren studenten wanneer zij willen wisselen van studie of opleiding?

126

Hoeveel winst wordt er door uitzendbureaus gemaakt om leraren via uitzendconstructies
te laten werken?

127

Wat behelst de ABU-gedragscode?

128

Welke maatregelen kunnen er door de overheid tegen uitzendbureaus, die onredelijke
belemmeringen opwerpen om een docent in loondienst te nemen, worden genomen?

129

Hoeveel meldingen heeft de Arbeidsinspectie vanuit het onderwijs ontvangen van een
overtreding van artikel 9a Waadi6, hoe vaak heeft de Arbeidsinspectie onderzoek bij uitzendbureaus in het onderwijs
gedaan op basis van artikel 9a Waadi en wat zijn er hiervan de uitkomsten?

130

Is het belemmeringsverbod onderdeel van de ABU-gedragscode? Zo nee, waarom niet?

131

Wat is de gemiddelde hoogte van de overnamekosten of boete die externe bureaus hanteren
om ingehuurd personeel over te nemen?

132

Vallen alle beloningscomponenten (inclusief werknemers- en werkgeversdeel pensioenpremie,
verzekeringen en sociale zekerheid) onder de identieke beloning bij uitzendkrachten
werkzaam in het vo?

133

Zijn er verschillen, naast het werknemersdeel pensioenpremie, tussen het StiPP7 en ABP pensioen? En zo ja, welke?

134

Hoeveel leraren zijn er aan de slag als zzp’er in het onderwijs, uitgesplitst naar
po, vo, mbo en hbo?

135

Hoeveel zzp’ers in het onderwijs bouwen pensioen op en/of hebben een arbeidsongeschiktheidsverzekering?

136

In hoeverre geldt dat er voor zelfstandigen in het onderwijs sprake van een gezagsverhouding
die een kernactiviteit van de onderwijsinstelling (lesgeven) is?

137

Volgen de salarissen in het onderwijs volledig de contractloonontwikkeling in de markt
voor 2025?

138

Is de incidentele loonontwikkeling ook onderdeel van de volledige loon- en prijsbijstelling
voor 2025?

139

In hoeverre is de ruimtebrief voor 2024 en 2025 inzichtelijk gemaakt voor alle sociale
partners, zoals de Kamer in 2019 had verzocht door de gewijzigde motie-Van den Hul
c.s. aan te nemen?8

140

Is er al opvolging gegeven aan de rechterlijke uitspraak om de oude ruimtebrieven
aan alle sociale partners te verstrekken?

141

Hoeveel studenten volgen op dit moment een lerarenopleiding?

142

Hoeveel studenten die een lerarenopleiding volgen halen hun diploma na 5 jaar?

143

Hoeveel studenten volgen een schakeltraject om leraar te worden en hoeveel van deze
studenten halen hun diploma na 5 jaar?

144

Hoeveel mensen hebben een lesbevoegdheid maar werken op dit moment niet in het onderwijs?

145

Welke ambtenaren vallen onder de in het hoofdlijnenakkoord afgesproken nullijn? Vallen
medewerkers van uitvoeringsorganisaties, zorg, onderwijs en gemeenteambtenaren hier
ook onder?

146

Kunnen de dalende uitgaven tussen 2024 – 2029 aan het onderwijs worden uitgesplitst?

147

Hoeveel mbo-docenten werken op basis van een pedagogisch Didactisch Getuigschrift,
absoluut en relatief?

148

Wat zijn de gemiddelde bijdragen en kosten aan overheidsfinanciën van EER-studenten?
Hoe verschilt dit voor hbo en wo?

149

Hoe is het te verklaren dat het CBS andere instroomcijfers voor internationale studenten
hanteert dan UNL en waarom maakt het CBS bij instroomcijfers geen onderscheid tussen
bachelor- en masterstudenten?

150

Heeft u al, met het oog op de dwingende kaders van het Unierecht, nader juridisch
advies ontvangen over de vraag of de voorgenomen bezuiniging op de instroom van EER-studenten
rechtmatig is, gelet op het feit dat dit in feite discriminatie van EER-studenten
betekent?

151

Hoe definieert u de doelmatigheid van het hoger onderwijs, nu het IBO9, dat gaat over doelmatigheid van het hoger onderwijs, nergens duidelijk gedefinieerd
heeft wat doelmatigheid is?

152

Hoe beoordeelt u de veronderstelling dat een doelmatiger, in de ogen van het IBO goedkoper,
onderwijs zorgt voor betere prestaties in de collegezalen nu het IBO-rapport lijkt
te impliceren dat een doelmatiger onderwijs hetzelfde is als minder uitgaven voor
de Rijksoverheid?

153

Kan de in het IBO-rapport gestelde relatie tussen uitval/switch en selectie, door
bijvoorbeeld voor te stellen om bij opleidingen met hoge uitval/switch decentrale
selectie toe te passen, meer geduid worden?

154

Hoe beïnvloedt de constatering uit het IBO-rapport dat de «verbetermogelijkheden»
vooral neerkomen op verder bezuinigen of OCW meer toegang geven tot interne systemen
van instellingen in uw optiek de regeldruk op de instellingen?

155

Welke gevolgen hebben de forse bezuinigingen bij het hoger onderwijs en wetenschap,
die in het regeerprogramma staan, op de financiële continuïteit van het stelsel van
hoger onderwijs waarvoor u verantwoordelijkheid draagt en de hoger onderwijsinstellingen
en wat gaat de impact zijn op de signaleringswaarden die de inspectie gebruikt voor
haar toets naar de financiële continuïteit?

156

Kunt u aangeven welk verlies aan kwaliteit in onderwijs en onderzoek het kabinet acceptabel
acht, meewegend de effecten die de bezuinigingen zullen hebben?

157

Heeft u zicht op de benodigde duurzaamheidsinvesteringen die universiteiten de komende
jaren zullen moeten plegen en hun financiële mogelijkheden daartoe? Hoe hoog loopt
het tekort op in de huidige begrotingsplannen gezien de conclusie van PwC dat universiteiten
een tekort hebben in hun vastgoedbudget van ca. € 200 miljoen (peildatum 2018)?

158

Kunt u aangeven hoeveel % van het bbp de komende jaren aan R&D wordt uitgegeven en
wat bent u van plan te doen om de 3%-doelstelling voor R&D uitgaven te halen, nu er
de komende jaren wordt bezuinigd op hoger onderwijs, onderzoek en innovatie?

159

Welke gevolgen van de voorgenomen btw-verhoging vallen te verwachten voor de betaalbaarheid
van kranten en tijdschriften voor lagere inkomensgroepen?

160

Kunt u een opsomming geven van bekende maatregelen om meesters te werven en te behouden
alsmede het verwachte effect van deze maatregelen?

161

Kunt u een overzicht delen van alle acties op de OCW-begroting die (mede) gefinancierd
zijn vanuit het Actieplan Groene en Digitale Banen of die bijdragen aan de doelstelling
om één miljoen ICT'ers op te leiden in 2030?

162

Welke middelen staan gereserveerd voor de uitvoering van de motie van de leden Paternotte-Tielen
over de mogelijkheid om een startkwalificatie bij Codam te behalen en zijn er middelen
beschikbaar vanuit het Actieplan Groene en Digitale Banen of soortgelijke initiatieven
om een pilot te organiseren voor de studiefinanciering en OV-mogelijkheden van de
studenten van Codam, die hier nu geen recht op hebben?10

163

Welke middelen staan gereserveerd voor de uitvoering van de motie van de leden Van
den Brink-Amhaouch over een gezamenlijke inspanning van EZK en OCW om het model van
de Franse Grande École du Numérique in Nederland te implementeren en wat is naar uw
schatting de benodigde investering om Codam te helpen opschalen?11 Is dit mede te financieren vanuit het Actieplan Groene en Digitale Banen of soortgelijke
initiatieven die zien op het opleiden van ICT'ers?

164

Welke middelen heeft u gereserveerd voor de uitvoering van het lid motie-Kathmann
over of en hoe betaalbare op publieke waarden gedreven alternatieve applicaties voor
het onderwijs gerealiseerd kunnen worden en op welke wijze is uw ministerie betrokken
(geweest) bij de uitvoering van deze motie?12

165

Kunt u uitleggen hoe u samenwerkt met andere ministeries om onwenselijke strategische
afhankelijkheden van buitenlandse techbedrijven in het onderwijs tegen te gaan en
welke middelen op uw begroting dragen daar aan bij?

166

Bent u in contact geweest met Codam in het kader van de motie van de leden Paternotte-Tielen
en de motie van de leden Van den Brink-Amhaouch en op welke wijze werkt u samen met
de Minister van EZ bij de uitvoering van deze moties?13

167

Is de EU-Toegankelijkheidsakte van toepassing op het Nederlandse onderwijs en welke
middelen zijn gereserveerd om de toegankelijkheid van digitale leermiddelen te vergroten?

168

Hoeveel budget krijgen scholen gemiddeld per leerling per jaar, uitgesplitst naar
po en vo?

169

Hoeveel budget krijgen po- en vo-scholen gemiddeld per leerling in totaal over hun
gemiddelde schoolloopbaan?

170

Hoeveel bedrijven zijn er in Nederland vrijgesteld van btw, omdat zij zich richten
op bijlessen, tentamen- of examentraining en/of examenafname?

171

Hoeveel zou het opleveren als de bedrijven die zich richten op bijles, tentamen- of
examentraining en/of examenafname niet zouden zijn vrijgesteld van btw? Hoeveel omzet
maken deze bedrijven tezamen jaarlijks?

172

Hoeveel publiek gefinancierde scholen werken samen met commerciële bijlesbureaus?

173

Hoeveel studenten, die stage lopen in het onderwijs, ontvangen een stagevergoeding
en kunt u dit uitsplitsen naar mbo-, hbo- en wo-studenten?

174

Hoeveel budget krijgen scholen in het po en vo voor de aanschaf van schoolboeken?

175

Hoeveel betalen scholen méér dan het budget dat OCW beschikbaar stelt voor schoolboeken?

176

Kunt u de gemiddelde uitgaven van scholen aan schoolboeken van de afgelopen twintig
jaar delen?

177

Hoeveel van de middelen voor scholen gaat naar overhead?

178

Heeft de ABU-gedragscode deze instemming van sociale partners?

179

Hoe wordt de pilot flexibele onderwijstijden geëvalueerd en welk tijdspad houdt u
hierbij aan?

180

Kunt u bevestigen dat de Kamer de evaluatie van de pilot flexibele onderwijstijden
ontvangt voordat er een besluit wordt genomen over het vervolg van de pilot?

181

Werken alle scholen met uitzendbureaus met de ABU-gedragscode?

182

Wat zijn de sancties bij het niet voldoen aan de ABU-gedragscode?

183

Bij hoeveel uitzendbureaus is het lidmaatschap van de ABU opgezegd door het niet voldoen
aan de ABU-gedragscode?

184

Hoeveel is de OCW-begroting in totaal gestegen sinds 2014?

185

Is het juridisch toegestaan om een bezuiniging in te boeken van € 293 miljoen op het
weren van internationale studenten en heeft u dit gecheckt bij het College voor de
Rechten van de Mens?

186

Wanneer is er voor het laatst een begroting weggestemd door het parlement?

187

Kunt u het aandeel inflatiecorrectie ten opzichte van het totaalbedrag van de OCW-begroting
per jaar sinds 2014 delen?

188

Wordt de volledige loonruimte beschikbaar gesteld voor het onderwijs?

189

Kunt u het aandeel leerling- en studentenaantallen ten opzichte van het totaalbedrag
van de OCW-begroting per jaar sinds 2014 delen?

190

Verwacht u dat studenten door de langstudeerboete sneller gaan afstuderen en zo ja,
waarom zijn er geen gedragseffecten meegenomen in de budgettaire raming?

191

Voor hoeveel procent is stijgende leerling- en studentenaantallen verantwoordelijk
voor de groei in het totaalbudget van de OCW-begroting sinds 2014?

192

Is het werkgeversdeel pensioenpremie percentueel hetzelfde voor een docent in loondienst
als voor een uitzendkracht?

193

Voor hoeveel procent is inflatiecorrectie verantwoordelijk voor de groei in het totaalbudget
van de OCW-begroting sinds 2014?

194

Hoeveel is er sinds 2014 extra geïnvesteerd op de OCW-begroting?

195

Bent u over de voorgenomen bezuiniging op de instroom van EER-studenten in contact
met de Europese Commissie, met het oog op het belang van het voorkomen van Europese
sancties? Zo niet, bent u voornemens contact op te nemen?

196

Klopt het dat u structureel € 272 miljoen wil ophalen met de langstudeerboete en wat
is hierbij de p*q-onderbouwing?

197

Op basis waarvan verwacht u dat er structureel meer dan 90 duizend studenten elk jaar
een langstudeerboete van € 3.000,– gaan betalen?

198

Welke rol heeft uw ministerie precies in de uitvoering van de moties die toezien op
ICT-opleiders als Codam?14

199

Hoeveel studenten (in %) halen op het hbo en wo uiteindelijk hun diploma (inclusief
studievertraging)?

200

Kunt u een tijdlijn schetsen van wanneer u de motie van de leden Paternotte-Tielen
en de motie van de leden Van den Brink-Amhaouch volledig verwacht te hebben uitgevoerd?

201

Vallen medewerkers van uitvoeringsorganisaties, zorg, onderwijs en gemeenteambtenaren
ook onder de in het hoofdlijnenakkoord afgesproken nullijn?

202

Zijn er kostenvoordelen voor een werkgever bij het in dienst nemen van een uitzendkracht
en een leraar in loondienst?

203

Hoe en wanneer gaat u de Kamer informeren over de concrete doelstellingen, (eventueel
gekoppeld aan) maatregelen en middelen en welke indicatoren hanteert u om de voortgang
op de doelstellingen te kunnen volgen?

204

Kunt u de Kamer voorafgaande aan de plenaire behandeling van uw begroting voor 2025
zo specifiek mogelijk informeren over de doelstellingen, middelen en maatregelen per
onderwerp in de beleidsagenda?

205

Waar en wanneer geeft u een toelichting op de uitvoering van de voor OCW relevante
Sustainable Development Goals en de voortgang van de uitvoering?

206

Hoe wordt de koppeling gerealiseerd tussen de voor uw departement relevante Sustainable
Development Goals en uw beleidsagenda en beleidsartikelen en kan de Kamer inzicht
krijgen in de uitvoering van de voor OCW relevante Sustainable Development Goals en
de voortgang van de uitvoering?

207

Hoe en op welke momenten gaat u de Tweede Kamer informeren over de doelstellingen,
middelen en maatregelen per onderwerp in de beleidsagenda?

208

Hoe komt u tot indicatoren om de voortgang op de doelstellingen te kunnen volgen?

209

Wanneer verwacht u het Herstelplan Kwaliteit Onderwijs te presenteren en welk specifiek
budget is hiervoor gereserveerd?

210

Op grond van welke overwegingen is het Herstelplan Kwaliteit Onderwijs niet gekoppeld
aan het Masterplan Basisvaardigheden, terwijl beide plannen dezelfde doelen nastreven?

211

Welke ontwikkelingen rechtvaardigen het uitstellen van de structurele bekostiging
van basisvaardigheden tot 2027?

212

Welke overwegingen liggen eraan ten grondslag dat er is gekozen voor een nieuwe subsidieronde
in plaats van directe structurele financiering?

213

Hoeveel scholen zullen door het uitstellen van de structurele bekostiging hun projecten
moeten stopzetten of uitstellen?

214

Hoeveel onderwijscoördinatoren heeft het ministerie in dienst en wat kosten zij gemiddeld
per coördinator en in totaal?

215

Hoeveel geld, inclusief personeelskosten, is er sinds de start van het visietraject
Onderwijs2032 tot en met 2024 besteed aan het herzien van het curriculum?

216

Hoeveel kost het uitstel van de curriculumherziening?

217

Welke verschuivingen gaan plaatsvinden wegens het uitstel van de curriculumherziening?

218

Hoeveel budget krijgt SLO15 per jaar voor de curriculumherziening?

219

Hoeveel geld is vrijgemaakt voor de uiteindelijke implementatie van de curriculumherziening?

220

Hoeveel gaat de communicatiecampagne wegens de abstractere kerndoelen kosten?16

221

Gaat u de compensatie voor de btw-verhoging op schoolboeken vormgeven als een toevoeging
aan de lumpsum en hoe gaat u daarin leerlingaantallen en verschillen tussen scholen
wegen?

222

Van welk geld wordt het uitstel van de curriculumherziening bekostigd en wat gaat
hierdoor niet door?

223

Welke financiële middelen zijn beschikbaar voor de nieuwe tranche van de subsidie
basisvaardigheden?

224

Is het mogelijk om scholen meer dan twee jaar de tijd te geven om de subsidie basisvaardigheden
te besteden en zo nee, welke overwegingen liggen daaraan dan ten grondslag?

225

Hoe wordt er in het onderwijs aandacht besteed aan digitale geletterdheid en burgerschap,
nu het Herstelplan zich vooral richt op lezen, schrijven en rekenen?

226

Hoe wilt u waarborgen dat het Herstelplan Kwaliteit Onderwijs een duurzaam plan voor
de lange termijn blijft en voorkomen dat bij een nieuwe kabinetsperiode opnieuw een
ander plan geïntroduceerd wordt, zoals eerder gebeurde met het masterplan basisvaardigheden?

227

Hoe adresseert het wetsvoorstel doelmatige aanpak onderwijshuisvesting de upgrading
van huidige voorzieningen, zoals sanitaire faciliteiten?

228

In welke mate biedt het wetsvoorstel doelmatige aanpak onderwijshuisvesting helderheid
over wie verantwoordelijk is voor het onderhoud van specifieke schoolfaciliteiten,
zoals sanitair?

229

Welk negatief economisch effect kan verwacht worden naar aanleiding van de invoering
van de Wet internationalisering in balans?

230

Hoeveel onderzoekers zullen naar verwachting hun talenten elders inzetten na invoering
van de Wet internationalisering in balans?

231

Welke beleidsontwikkelingen vinden op dit moment in landen om ons heen plaats op het
gebied van anderstalig wetenschappelijk onderwijs (specifiek Frankrijk en Duitsland?

232

Hoe gaat u uitvoering geven aan de btw-compensatie aan mbo-studenten, gegeven het
gehanteerde leeftijdscriterium en de beperking tot basisvaardigheden?

233

Gaat u de compensatie voor de btw-verhoging op schoolboeken vormgeven als subsidie
aan scholen?

234

Hoe werkt de vergoeding voor de schoolmaaltijden?

235

Hoe declareren scholen de subsidie voor schoolmaaltijden?

236

Waar wordt de subsidie voor de schoolmaaltijden op gebaseerd?

237

Hebben scholen, die zelf hun eigen schoolmaaltijden inkopen en bereiden en die door
het personeel van de school worden klaargemaakt, recht op subsidie?

238

Kom er voor de btw-verhoging een compensatie op de schoolboeken en geldt deze compensatie
ook voor digitale kopieën van een boek?

239

Komt er door de btw-verhoging een compensatie voor licenties van andere leersoftwares
dan schoolboeken?

240

Valt het voorzien in faciliteiten voor studenten die te maken hebben met stagediscriminatie
onder de wettelijke zorgplicht van onderwijsinstellingen en zo ja, hoe wordt deze
zorgplicht inzake het voorkomen en aanpakken van stagediscriminatie ingevuld?

241

Hoe zijn faciliteiten voor de aanpak van stagediscriminatie op hogescholen en universiteiten
precies georganiseerd en zijn er verschillen te ontwaren in de wijze waarop hogescholen
enerzijds en universiteiten anderzijds hun faciliteiten hebben georganiseerd? Hoe
worden gesignaleerde verschillen in deze faciliteiten weggenomen?

242

Welke afspraken zijn er gemaakt met mbo-instellingen om stagediscriminatie tegen te
gaan en kunt u inzicht verschaffen in de voortgang van die gemaakte afspraken?

243

In welke mate wordt straks bij de herziening van het curriculum voor het funderend
onderwijs erin voorzien dat voor de nieuwe leerstof ook genoeg tijd wordt vrijgemaakt
voor bijscholing van het onderwijzend personeel, zodat ook docenten daarvoor tijdelijk
moeten worden vrijgesteld van een deel van hun lestaken en in hoeverre vinden er op
dit punt ook nu al afwegingen plaats met het oog op de toekomstige beschikbaarheid
van leraren? Welke besluiten zijn er al gevallen in verband hiermee?

244

Waarop baseert u zich bij het aantrekkelijker maken van de pabo voor mannen?

245

Waaruit blijkt dat de geplande interventie tot meer mannen in het onderwijs zal leiden?

246

Kunt u verwijzingen naar onderzoek en daarnaast ambtelijke analyses produceren waaruit
blijkt dat het splitsen van de pabo leidt tot meer mannen voor de klas?

247

Wat zet u in gang om de kwaliteit van het zij-instroomtraject te verhogen?

248

Wat is op dit moment het aandeel vaste contracten in het po en vo?

249

Wat is de invloed van de tijdelijke middelen die richting de sector primair onderwijs
zijn gegaan op het aandeel vaste contracten?

250

Kunt u een overzicht geven van het aantal onderwijsregio's?

251

Kunt u het totaal aan kosten voor onderwijsregio's onder elkaar zetten en uitsplitsen
per onderwijsregio?

252

Wat is nu de precieze verhouding tussen de nieuwe onderwijsregio's en de regio's voor
Samen Opleiden & Professionaliseren?

253

Wat gaat u wat doen met het kritische rapport dat verschenen is van de Verenigde Naties
over de manier waarop Nederland het VN-verdrag Handicap uitvoert, specifiek op het
punt van toegankelijkheid van het onderwijs voor kinderen met een beperking en wat
gaat u extra doen na dit kritische rapport?

254

Op welke manier zijn de conclusies en aanbevelingen van het rapport «Druk op de keten»
over de druk op de keten in kinderopvang, onderwijs en zorg voor kinderen in de leeftijd
0–13 jaar meegenomen in het beleid?

255

Wanneer zal de landelijke norm basisondersteuning er zijn en wat is de planning hiervoor?

256

Hoeveel Samen naar School-klassen zijn er in het po en in het vo en kunt een overzicht
geven van de hoeveelheid Samen naar School-klassen in het po en vo de afgelopen vijf
jaar?

257

Hoeveel leerlingen zijn vrijgesteld van de leerplicht, uitgesplitst naar het po, vo
en mbo?

258

Hoeveel leerlingen zitten er in totaal langer dan een maand thuis, uitgesplitst naar
po, vo en mbo?

259

Hoeveel budget krijgen scholen gemiddeld per leerling met een ondersteuningsbehoefte?

260

Hoeveel budget krijgen scholen gemiddeld voor leerlingen met een ondersteuningsbehoefte
in totaal over hun gemiddelde schoolloopbaan?

261

Hoe veel financiële middelen lopen scholen mis door vrijstellingen van de leerplicht?

262

Hoeveel leerlingen zitten er in totaal langer dan drie maanden thuis, uitgesplitst
naar het po, vo en mbo?

263

Wat wordt bedoeld met het «versterken van de interne organisatie» bij scholen met
grote tekorten aan leraren?

264

Welke initiatieven, naast de vorming van onderwijsregio’s, lopen er of worden gestart
om concurrentie tussen scholen tegen te gaan?

265

Kunt u een lijst, inclusief bijbehorende aangevraagde budgetten, produceren van culturele
instellingen en gezelschappen die geen financiering krijgen ondanks een positief advies
van de Raad voor Cultuur en aangeven waarom zij geen financiering krijgen?

266

Hoeveel is de culturele sector gemiddeld kwijt aan het constante proces van subsidies
aanvragen?

267

Zijn er voor de maatschappelijke diensttijd ook scenario’s met een benodigd budget
van minder dan € 200 miljoen per jaar?

268

Kunt u aangeven wat mogelijke scenario’s zijn voor de financiering van de maatschappelijke
diensttijd met bijdragen vanuit de meest betrokken ministeries (onder meer Defensie,
VWS, SZW en J&V)?

269

Wat is het effect voor huidige onderzoekers die nu al met een startersbeurs aan de
slag zijn?

270

Klopt het dat het budget voor onderzoekers die nu al een startersbeurs hebben behouden
blijft?

271

Wat is het effect voor huidige onderzoekers die nu al met een stimuleringsbeurs aan
de slag zijn?

272

Klopt het dat het budget voor onderzoekers die nu al een stimuleringsbeurs hebben
behouden blijft?

273

Voor hoeveel scholen in het po stopt de subsidie onder het programma School en Omgeving
door het beperken van de subsidie?

274

Voor hoeveel scholen in het vo stopt de subsidie onder het programma School en Omgeving
door het beperken van de subsidie?

275

Kunt u in een overzicht weergeven hoe de 22% taakstelling op het ambtelijk apparaat
per onderdeel van het departement en voor de uitvoeringsorganisaties neerslaat?

276

Kunt u aangeven op basis van welke criteria bepaald wordt hoe de 22% taakstelling
op het ambtelijk apparaat wordt ingevuld?

277

Kunt u concreet aangeven welke taken/werkzaamheden niet meer uitgevoerd gaan worden
vanwege de taakstelling van 22% op het ambtelijk apparaat?

278

Betekent de beëindiging functiemix Randstad dat een school minder inkomsten ontvangt
terwijl de kosten gelijk blijven?

279

Wat is het budgettaire effect van de bezuiniging op de ODA17-middelen op hogescholen en universiteiten?

280

Hoeveel docenten zijn er vorig jaar door de gelden uit de functiemix doorgegroeid
naar een hogere schaal?

281

Hoeveel scholen hebben in totaal nu in schaal doorgegroeide docenten waarvan ze zelf
na het stoppen van de subsidie de kosten moeten dragen?

282

Kunt u uitsplitsen wat de effecten zijn van de btw-verhoging à € 22 miljoen voor school-
en studiemiddelen voor een mbo-, hbo- en een universitaire student?

283

Hoeveel studenten zijn er in het mbo, hbo en wo die niet in aanmerking komen voor
de compensatie van de btw-verhoging voor school- en studieboeken?

284

Hoe wordt het gedragseffect van de langstudeerboete meegenomen in de bezuiniging?

285

Wat is het effect van de langstudeerboete op studentenaantallen van studies voor tekortsectoren?

286

Welke invloed zal de langstudeerboete hebben op het aantal studenten dat kiest voor
een schakeltrajecten?

287

Hoe verhoudt de regeling «tegemoetkomingen en subsidies leraar», waarbij studenten
die een lerarenopleiding volgen een jaar extra studiefinanciering krijgen, zich tot
de extra kosten voor studenten van de langstudeerboete?

288

Zou de langstudeerboete ervoor kunnen zorgen dat hogescholen of universiteiten met
meer langstudeerders meer middelen ontvangen?

289

Wat is het budgettaire effect van de verminderde inkomsten uit collegegeld door het
dalende aantal niet-EEG studenten?

290

Hoe wordt de bezuiniging op internationale studenten ingevuld?

291

Hoeveel van de bezuiniging op internationale studenten komt bij het hbo terecht en
hoe is deze verdeling tussen hbo en wo gemaakt?

292

Hoeveel kan worden bespaard door te kiezen voor een aanbesteding en samenwerking met
reeds bestaande (private) partijen in plaats van zelf onderwijscoördinatoren in dienst
te nemen?

293

Welke andere vormen van publieke ondersteuning zijn voortgekomen uit het masterplan
basisvaardigheden en welk budget is daaraan gekoppeld?

294

Zou het kostenbesparend zijn om deze ondersteuning niet langer publiek aan te bieden,
maar samen te werken met bestaande private partijen? Welke bezwaren ziet u daartegen?

295

Wat is de stand van zaken met betrekking tot de evaluatie naar de curriculumbijstelling,
zoals in de begroting van 2024 nog vermeld, maar in 2025 niet is opgenomen in de Strategische
Educatieve Agenda?

296

Heeft u onderzoek gedaan of private partijen dezelfde diensten kunnen verlenen als
de onderwijscoördinatoren?

297

Op welke inhoudelijke punten verschilt het werk van de onderwijscoördinatoren met
dat van private onderwijsadviseurs en op welke inhoudelijke punten komt het overeen?

298

Welke overwegingen liggen ten grondslag aan de keuze voor een publieke ondersteuningsstructuur
met de onderwijscoördinatoren, naast een al bestaande private ondersteuningsstructuur?

299

Is de in 2023 aangekondigde periodieke rapportage over de Evaluatie van het kansengelijkheidsbeleid
2017–2023 al gereed en wanneer wordt deze met de Tweede Kamer gedeeld?

300

Wanneer wordt de opzet van de periodieke rapportage onderzoeks- en wetenschapsbeleid
naar de Tweede Kamer gestuurd?

301

Hoe valt met elkaar te rijmen dat het budget voor vroeg- en voorschoolse educatie
met 10% wordt gekort, terwijl het kabinet zegt de kansengelijkheid te willen bevorderen?

302

Klopt het dat bezuiniging van 10% op de middelen voor onderwijsachterstanden op de
basisscholen een verschrijving is?

303

Wordt binnen het evaluatieprogramma Ontwikkeling van het Jonge Kind nog een effectevaluatie
naar de pilots uitgevoerd, zoals in de begroting van 2024 nog is vermeld?

304

Welke budgetten zijn er tot en met 2029 per jaar beschikbaar om laaggeletterdheid
tegen te gaan? Kunt u hiervan een overzicht produceren?

305

Is de evaluatie naar mainstreamen emancipatiebeleid, zoals vermeld in de begroting
van 2024, al gereed en wanneer wordt deze met de Tweede Kamer gedeeld?

306

Wat zijn de concrete doelen van de (vorming van) onderwijsregio's, behalve dat er
een landelijk dekkend netwerk van onderwijsregio's moet zijn?

307

Wat is het budgettaire effect van dalend aantal leerlingen in het primair onderwijs?

308

Wat betekent het dalend aantal leerlingen voor het budget voor scholen?

309

Wat is de reden dat er in 2025 minder budget beschikbaar is voor de Aanpak lerarentekort
G5?

310

Welke zaken worden bekostigd vanuit de post NGF Digitaal Onderwijs?

311

Wat is de exacte definitie van «de laatste school van een richting» in het kader van
de dunbevolktheidstoeslag en hoe zorgt u ervoor dat dit in lijn blijft met artikel 23
van de Grondwet (gelijke bekostiging voor openbaar en bijzonder onderwijs)?

312

Is de huidige lumpsumfinanciering voor primair en voortgezet onderwijs voldoende om
adequate schoonmaak en onderhoud van sanitaire voorzieningen te garanderen?

313

Wanneer komt er een school in aanmerking voor de subsidie voor kleine scholen toeslag?

314

Hoeveel scholen maken gebruik van de kleine scholen toeslag?

315

Hoeveel van deze kleine scholen zouden demografisch gezien niet in aanmerking moeten
komen voor de kleine scholen toeslag?

316

In hoeverre worden ook de schoolbesturen op de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en
Saba geconfronteerd met dezelfde problematiek als die het CBS heeft gesignaleerd op
Curaçao in de studie «The Boy Problem»: dat jongens minder succesvol zijn in het onderwijs
dan meisjes en zij oververtegenwoordigd zijn binnen het speciaal onderwijs en praktisch
beroepsonderwijs?

317

Kunt u bevestigen of de loon- en prijsbijstelling vanaf 2026 niet volledig zal worden
uitgekeerd, en wat zijn de gevolgen hiervan voor de onderwijssector?

318

Hoe geeft u in het beleid gestalte aan de aanbeveling van het rapport van de VN over
de uitvoering van het VN-verdrag Handicap in Nederland: «Strengthen and expand comprehensive
support programmes for children with disabilities, focusing on education, healthcare
and inclusion, and ensure that these programmes are adequately funded, widely accessible
and effectively monitored»?

319

Wordt er gekort op de Gelijke Kansen Alliantie en zo ja hoeveel?

320

Hoeveel scholen die niet binnen de vijf procent scholen met de hoogste relatieve achterstandsscore
vallen, doen er op dit moment mee aan het programma School en Omgeving?

321

Kunnen scholen, die nu meedoen aan het programma School en Omgeving maar niet binnen
de 5% scholen met de hoogste relatieve achterstandsscore vallen, blijven meedoen aan
het programma School en Omgeving?

322

Hoeveel kinderen verliezen hun Rijke Schooldag door de bezuinigingen op de Rijke Schooldag?

323

Welk bedrag moet DUO bezuinigen door de rijksbrede ambtenarentaakstelling en wat gaan
zij niet meer doen hierdoor?

324

Wat is het budgettaire effect van dalend aantal leerlingen in voortgezet onderwijs?

325

Wat betekent het dalend aantal leerlingen voor het budget voor scholen?

326

Wat is de rationale achter het halveren van het budget voor de professionalisering
van starters en schoolleiders en het strategisch personeelsbeleid vanaf 2025?

327

Welke projecten krijgen vanaf 2027 geen gelden meer met de afbouw van de NGF-ontwikkelkrachtsubsidie?

328

Klopt het beeld dat de schoolbesturen in het funderend onderwijs elk jaar minder bekostiging
ontvangen vanaf 2025?

329

Wat klopt er van het beeld dat de aanpak van het lerarentekort door de onderwijsbesturen
wordt bemoeilijkt door een daling van de rijksbekostiging?

330

Hoe schat u in dat de afschaffing van de functiemix-regeling voor vo-leraren in de
Randstad het lerarentekort zal beïnvloeden?

331

Hoeveel thuiszitters zijn er op dit moment? Kunt u een overzicht geven van het aantal
thuiszitters de afgelopen tien jaar?

332

Welk aandeel van de subsidies voor het doel «verbetering van basisvaardigheden» is
bedoeld voor het ontwikkelen digitale geletterdheid? Kunt u schetsen wanneer een leerling
voldoende digitaal geletterd is?

333

Klopt het beeld dat de bezuiniging op het programma School en Omgeving de aanpak van
kansengelijkheid, door onder meer de Rijke Schooldag, ondergraaft?

334

Wat kunt u op grond van onderzoek zeggen over de gevolgen van de bezuiniging op het
programma School en Omgeving voor de aanpak van kansenongelijkheid?

335

Hoeveel kinderen profiteren op dit moment van het programma School en Omgeving en
hoeveel zullen dit er worden na de bezuiniging?

336

Wat is uw onderbouwing om het programma voor brede brugklassen niet te hervatten?

337

Wat is het budgettaire effect van het dalend aantal studenten in het mbo?

338

Hoeveel financiële middelen worden er op dit moment uitgetrokken voor het op peil
krijgen van de basisvaardigheden op het mbo?

339

Hoeveel financiële middelen gaan er naar de MBO Raad?

340

Hoe worden de financiële middelen binnen de MBO Raad besteed?

341

Hoeveel fte is er op dit moment werkzaam bij de MBO Raad?

342

Hoeveel studenten van 27 jaar of ouder, die al een startkwalificatie op niveau 3 of
4 binnen het Middelbaar Beroepsonderwijs hebben behaald, ontvangen jaarlijks bekostiging
vanuit de overheid voor studie?

343

Hoe is de procentuele verdeling van de financiering voor nieuwe mbo-studenten en voor
studenten die een diploma behalen en hoeveel ontvangt een mbo-instelling wanneer een
student een diploma behaalt?

344

Zijn er al effecten zichtbaar van het BBL-offensief en zo niet, wanneer worden hier
eerste resultaten van verwacht?

345

Hoeveel procent van de mbo-studenten zal van 2022 tot 2028 naar verwachting het BBL-traject
volgen?

346

Kunt u per prioriteit uit het Stagepact mbo aangeven hoe de prioritering is terug
te zien in middelen?

347

Kunt u per prioriteit van de Werkagenda mbo aangeven hoe deze prioritering zich uit
in financiële middelen?

348

Heeft u inzicht in hoeveel procent van de mbo-studenten een stagevergoeding ontvangt,
uitgesplitst naar sector?

349

Klopt het dat de eerste prioriteit van de Werkagenda mbo is dat alle studenten gelijke
kansen krijgen, maar dat de middelen Gelijke kansen stoppen?

350

Klopt het dat er helemaal geen middelen meer gaan naar Leven Lang Ontwikkelen? Zo
nee, kunt u inzichtelijk maken hoeveel middelen er gaan naar Leven Lang Ontwikkelen
de komende vijf jaar?

351

Klopt het dat er na 2026 geen middelen meer zijn voor de aanpak van laaggeletterdheid?

352

Hoeveel docenten in het mbo vielen onder de salarismix Randstadregio's?

353

Wat voor zaken werden bekostigd met de middelen Gelijke kansen?

354

Klopt het dat de SBB18 wordt gekort op middelen? Welke taken moeten hoeven zij niet meer uit te voeren als
gevolg van deze bezuiniging?

355

Hoeveel «begeleidingsgesprekken jeugdwerkloosheid» zijn er gevoerd? Klopt het dat
de middelen hiervoor worden gekort?

356

Welke stappen onderneemt u om regionale publiek-private samenwerkingen in technische
sectoren verder op te schalen?

357

Hoe wordt de aansluiting tussen regionale vakscholen/opleidingsbedrijven en onderwijsinstellingen
verder verbeterd?

358

Hoeveel denkt u dat het deels uitkleden van de subsidie praktijkleren bijdraagt aan
het behalen van de doelstelling uit het stagepact «een passend vergoeding voor iedere
student»?

359

Welke overwegingen liggen er, naast de subsidietaakstelling, ten grondslag aan de
bezuinigingen op de subsidie praktijkleren?

360

Klopt de redenatie dat het deels uitkleden van de subsidie praktijkleren gaat leiden
tot minder praktijk- en werkleerplaatsen?

361

Op grond van welke overwegingen wordt de komende jaren € 58,3 miljoen, in 2026 oplopend
naar € 152,5 miljoen, bezuinigd op de subsidieregeling praktijkleren?

362

Kunt u een overzicht geven van de afgelopen tien jaar van het aantal mensen dat er
in Nederland laaggeletterd zijn?

363

Welke impact zal een verdere daling van dit subsidiebudget hebben op de opleiding
van (aankomend) zorgprofessionals en het aantal studenten met een beperking dat een
praktijkleerplaats kan vinden?

364

Hoeveel mensen hebben tot nu toe door het project LLO Collectief Laagopgeleiden en
Laaggeletterden een opleiding kunnen volgen? Klopt het dat dit project stopt na 2027?

365

Hoe gaat de verlaging van € 0,3 miljoen van overige subsidies neerslaan bij de betreffende
subsidies?

366

Klopt het dat in het Hoofdlijnenakkoord staat dat niet zou worden bezuinigd op uitvoeringsorganisaties,
maar dat DUO toch wordt gekort? Welke overweging ligt hier aan ten grondslag?

367

Klopt het dat de SBB na 2025 geen aanvullende middelen ten behoeve van de uitvoering
van het Stagepact mbo ontvangt, terwijl het Stagepact doorloopt tot 2027? Hoe verwacht
u dat de SBB enerzijds bezuinigt en anderzijds haar wettelijke taken blijft uitvoeren?

368

Hoe rijmt u de efficiëntietaakstelling voor SBB en de mogelijke taakstelling voor
de Subsidieregeling praktijkleren met het tekort aan vakmensen?

369

Deelt u de mening dat gezien het tekort aan vakmensen er geïnvesteerd zou moeten worden
in het praktijkleren in het mbo?

370

Wat is het budgettaire effect van het dalend aantal studenten in het hbo?

371

Wat betekent het dalend aantal leerlingen voor het budget voor hogescholen?

372

Wat is het budgettaire effect van het dalend aantal studenten in het wo?

373

Wat betekent het dalend aantal leerlingen voor het budget voor universiteiten?

374

Hoeveel van de financiële middelen van de rijksbijdrage aan onderwijsinstellingen
landt bij onderzoek, wetenschap en onderwijs?

375

Hoeveel van de financiële middelen van de rijksbijdrage aan onderwijsinstellingen
landt bij overhead en communicatie?

376

Welke onderwijsinstellingen maken op dit moment gebruik van een capaciteitsfixus?

377

Wat zijn de meest recente cijfers op het gebied van onveiligheid van Joodse studenten
op onze onderwijsinstellingen?

378

Wat doet u op dit moment om ervoor te zorgen dat onderwijsinstellingen voor alle studenten
vrij en veilig toegankelijk zijn?

379

Welke onderwijsinstellingen en/of opleidingen zijn voornemens de mogelijkheid af te
schaffen om cum laude af te studeren?

380

Hoeveel financiële middelen gaan naar de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie?

381

Hoe worden de financiële middelen binnen de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie
besteed?

382

Hoeveel fte is er op dit moment werkzaam bij de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie?

383

Hoe vaak raadpleegt u de Universiteiten voor Nederland (UNL) voor advies en wat voor
advies betreft dit?

384

Wat zijn de financiële gevolgen voor onderwijsinstellingen vanwege de recente rellen?

385

Wie heeft er op dit moment de leiding wanneer er nieuwe rellen ontstaan op onderwijsinstellingen;
is dit de Raad van Bestuur of de burgemeester van de desbetreffende stad?

386

Wat doet u op dit moment om onderwijsinstellingen te helpen voorkomen dat er opnieuw
rellen uitbreken?

387

Hoe vaak onderhoudt u contact met de verschillende Raad van Besturen van onderwijsinstellingen
om nieuwe rellen te voorkomen?

388

Wat is op dit moment de stand van zaken wat betreft academische samenwerkingen met
Israëlische universiteiten?

389

Welke aandachtspunten neemt u mee uit het IBO-rapport in de discussie rondom capaciteitsbekostiging?

390

Hoe ontwikkelt het in 2021 door PwC geconstateerde structurele tekort van € 1,1 miljard
zich in de bekostiging van het wo in de periode 2025–2028? En mocht u daar geen zicht
op hebben, wilt u dit dan alsnog in kaart laten brengen?

391

Onderschrijft u de onderzoeksuitkomsten van de Arbeidsinspectie dat regeldruk, verantwoordingsdruk
en administratieve lasten een belangrijke oorzaak van werkdruk zijn? Heeft u zicht
op de omvang van de regel- en verantwoordingsdruk in het wo die wordt veroorzaakt
door nationale wet- en regelgeving? Zo niet, bent u voornemens dit in kaart te brengen,
gelet op het belang dat u ook hecht aan vermindering van de werkdruk?

392

Heeft u zicht op de kosten die universiteiten moeten maken om aan nationale wet- en
regelgeving te voldoen?

393

Wanneer vindt besluitvorming plaats over de onvoorwaardelijke middelen voor de NGF-projecten:
«(LLO)-katalysator», «Digitaliseringsimpuls onderwijs NL» en «Nationale aanpak professionalisering
leraren»? Klopt het dat deze onvoorwaardelijke middelen niet op de begroting OCW staan?

394

Wat zijn de gevolgen voor hbo-instellingen als deze onvoorwaardelijke middelen worden
geschrapt?

395

Valt het onvoorwaardelijke deel van deze NGF-projecten onder ronde 1 t/m 3 of onder
4 of 5 van het Nationaal Groeifonds?

396

Op welke manier bent u betrokken bij het ontwikkelen van een digitale «gezamenlijke
sectorarchitectuur» in het onderwijs? Op welke termijn is deze volledig gerealiseerd?
Kunt u schetsen welke voordelen scholen op termijn zullen hebben van een dergelijke
architectuur?

397

Wat is het gemiddelde startsalaris van een zij-instromer?

398

Vanuit welke sectoren komen zij-instromers veelal?

399

Hoeveel gaan zij-instromers er gemiddeld op voor- of achteruit in salaris bij aanvang
van de zij-instroomopleiding?

400

Hoe is de begeleiding van de regeling zij-instroom vormgegeven? Gaat deze aangevraagde
begeleiding via de werkgever of de zij-instromer?

401

Kunt u aangeven of de afschaffing van de OV-vergoeding voor Nederlandse studenten
in het buitenland

ook geldt voor Nederlandse studenten die op een Nederlandse instelling studeren, maar
in het buitenland wonen en deze vergoeding gebruiken om van en naar de instelling
te kunnen reizen?

402

Kunt u toelichten waarop de verwachte bezuinigde bedragen zijn gebaseerd en waarom
dit bedrag per jaar verschilt?

403

Kunt u de post «Programma leesbevordering» uitsplitsen tot en met 2029?

404

Kunt u het totaal aan financieringsbronnen (inclusief bekostiging vanuit het masterplan
basisvaardigheden) voor de bibliotheek op school onder elkaar zetten?

405

Tot welk jaar wordt de bibliotheek op school gefinancierd en voor welk budget?

406

Hoe veel po- en vo-scholen hebben momenteel een bibliotheek op school?

407

Wat bedoelt u met de zin «dit geld komt uit de onderwijsbegroting»? Welk geld wordt
hier bedoeld?

408

Hoeveel dragen lokale overheden gemiddeld bij aan de bibliotheek op school?

409

Hoeveel kost het om de bibliotheek op school uit te breiden naar iedere school?

410

Hoeveel financiële middelen ontvangt het Commissariaat voor de Media?

411

Hoe worden de financiële middelen binnen het Commissariaat voor de Media besteed?

412

Hoeveel fte is er op dit moment werkzaam bij het Commissariaat voor de Media?

413

Hoeveel financiële middelen gaan er vanuit OCW naar NPO Start?

414

Wat is op dit moment de stand van zaken rondom de fondsen voor de veiligheid van journalisten?

415

Welke manier van steekproef gebruikt DUO op dit moment wat betreft de signalering
van fraude?

416

Welke manieren van steekproeven gebruikte DUO in het verleden om fraude te signaleren?

417

Welke manieren van steekproeven kan DUO gebruiken om fraude te signaleren?

418

Hoe komen de urgentie van de knelpunten die het rapport «Druk op de keten» van eind
2023 benoemt over de druk op de keten in kinderopvang, onderwijs en zorg voor kinderen
in de leeftijd van 0–13 jaar, en de aanbevelingen van dat rapport, terug in het beleid?

419

Welke maatregelen neemt u om te voorkomen dat de btw-verhoging op cultuur de toegankelijkheid
van excursies en culturele uitstapjes voor leerlingen negatief beïnvloedt?

420

Kunt u een indicatie geven van de hoeveelheid studenten die jaarlijks een verhoogd
collegegeldtarief zullen moeten betalen vanwege langstuderen, ervan uitgaande dat
de langstudeermaatregel structureel € 282 miljoen oplevert?

421

Heeft u bij deze aanname ook rekening gehouden met een krimp in studentenaantallen
als gevolg van de langstudeermaatregel? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

422

Hoe verwacht u dat de langstudeermaatregel de studentenaantallen en het aantal gediplomeerden
gaat beïnvloeden?

423

Kunt een indicatie geven van de financiële consequenties als er specifieke groepen
studenten mogelijk worden uitgezonderd van deze maatregel?

424

Kunt u aangeven of de langstudeermaatregel ook gaat gelden voor internationale niet-EER
studenten die al instellingstarief betalen?

425

Kunt u toelichten hoe studenten betrokken gaan worden bij het onderzoek om langstuderen
tegen te gaan?

426

Kunt u aangeven of een student die de langstudeermaatregel opgelegd krijgt de mogelijkheid
zal hebben om extra geld te lenen via het collegegeldkrediet om dit te kunnen bekostigen?

427

Hoe wordt de € 400.000 generieke taakstelling subsidies rijksbreed in het hoger beroepsonderwijs
ingevuld?

428

Verwacht u een effect van de langstudeerboete op het aantal studenten dat kiest voor
een tweejarige bèta/technische master of een master lerarenopleiding? Zo ja, wat zal
dat effect zijn?

429

Hoeveel langstudeerders zijn er in het hbo en in het wo? Hoe wordt deze berekening
gemaakt?

430

Hoe wordt de € 4 miljoen generieke taakstelling subsidies rijksbreed in het onderzoek-
en wetenschapsbeleid ingevuld?

431

Klopt het beeld dat artikel 23 van de Grondwet uitgaat van de alomtegenwoordigheid
van het openbaar onderwijs?

432

Bent u van plan de alomtegenwoordigheid van het openbaar onderwijs in toekomstig beleid
over instandhouding van scholen een plek te geven?

433

Kunt u aangeven wat er sinds het aannemen in 2022 van de motie van het lid Westerveld
over scholen bij nieuw- en verbouw altijd laten voldoen aan de Europese normen voor
toegankelijkheid, is gedaan ter uitvoering van deze motie?19 Welke stappen zijn gezet? Hoeveel scholen in Nederland voldoen aan de Europese normen
voor toegankelijkheid en hoeveel niet?

434

Is het nog steeds een doelstelling om tegen 2035 inclusief onderwijs te bereiken,
en zo ja, wat zijn de concrete plannen om dit te realiseren?

435

Hoe staat het met de uitvoering van de motie van het lid Pijpelink c.s. over toezien
op passend onderwijs voor leerlingen van het Auris College Goes na sluiting?20 Hoeveel leerlingen volgen inmiddels passend onderwijs elders? Voor hoeveel leerlingen
is er geen plek gevonden?

436

Hoe staat het met de uitvoering van de motie Westerveld c.s over de Samen naar School-klassen
in het vo verder stimuleren door knelpunten weg te nemen?21 Welke stappen zijn sinds het aannemen van de motie gemaakt?

437

Kunt u aangeven wat er sinds het aannemen van de motie van het lid Westerveld over
het verkennen hoe opleidingen op maat kunnen worden gefinancierd, zodat mensen die
het speciaal voortgezet onderwijs afronden zich kunnen doorontwikkelen is gedaan om
de motie uit te voeren?22 Zijn er bijvoorbeeld gesprekken gevoerd met het veld?

438

Hoe omvattend is de Gezonde School-methode in het bevorderen van een gezonde leeromgeving
en in hoeverre worden sanitaire faciliteiten hierin meegenomen als essentieel onderdeel?

439

Hoeveel leerlingen hebben een vrijstelling van de leerplicht? Kunt u een overzicht
geven van hoeveel leerlingen de afgelopen tien jaar een vrijstelling van de leerplicht
hebben gekregen? Kunt hierbij ook uitsplitsen op welke gronden dit is afgegeven?

440

Hoeveel extra bekostiging komt er voor schoolbesturen om de btw-verhoging op leermiddelen
te compenseren?

441

Waarom staat er bij de subsidieregeling Residentieel Onderwijs bij de jaren 2026,
2027, 2028 en 2029 PM? Betekent dit dat er voor die jaren geen geld gereserveerd is
voor Residentieel Onderwijs? Hoe kan dit, want er zullen toch nog steeds leerlingen
blijven die residentieel onderwijs nodig hebben? Hoe zal het onderwijs aan deze leerlingen
in de toekomst bekostigd worden?

442

Kunt u uitleggen waarom het bedrag van de subsidieregeling Residentieel Onderwijs
vermindert van 2024 naar 2025? Welke argumentatie zit er achter het verminderen van
het bedrag? Zijn er bijvoorbeeld minder leerlingen die residentieel onderwijs nodig
hebben? Kunt u ook uitleggen waarom het bedrag in 2023 zoveel meer was dan in de jaren
2024 en 2025?

443

Hoeveel leerlingen volgen op dit moment residentieel onderwijs? Hoeveel leerlingen
volgen dit bij de jeugdzorginstelling waar zij wonen? Hoeveel leerlingen die in een
jeugdzorginstelling wonen volgen onderwijs op een reguliere onderwijsinstelling in
de buurt? Hoeveel leerlingen in een jeugdzorginstelling volgen helemaal geen onderwijs?

444

Wat is het gebruikte criterium voor de categorie «overige subsidies» in het subsidieoverzicht
op artikel 1?

445

Waarom is er gekozen een categorie «overige subsidies» op artikel 1 en 3 te creëren
terwijl de begroting van vorig jaar geen categorie «overige subsidies» had op artikel 1
en 3?

446

Wat is het gebruikte criterium voor de categorie «overige subsidies» in het subsidieoverzicht
op artikel 3?

447

Welke financiële middelen zijn vanaf 2026 beschikbaar voor de regeling Onderwijsondersteuning
voor Zieke Leerlingen (OZL)?

448

Welke extra middelen heeft u gereserveerd voor de transitiefase van de eventueel op
te richten landelijke stichting die, na goedkeuring van het wetsvoorstel, de uitvoering
van de OZL op zich zal nemen?

449

Welke extra middelen heeft u vanaf 2026 gereserveerd voor de stijgende loonkosten
van de OZL-consulenten in verband met het volgen van de CAO po?

450

Kunt u op toegankelijke wijze uitleggen wat het programma Open Leermateriaal inhoudt?

451

Kunt u nader toelichten hoe uw ministerie betrokken is bij het programma Edu-V?

452

Wat zijn de einddoelen van het programma Edu-V? Heeft dit ook als doel om de afhankelijkheid
van een selecte groep techleveranciers te verkleinen? Welke partners zijn betrokken
bij deze publiek-private samenwerking?

453

Kunt u het totaal van de ondersteuningsstructuur aan scholen uiteenzetten, inclusief
initiatieven vanuit het ministerie (onderwijscoördinatoren en ontwikkelkracht), de
sector (Goed Worden, Goed Blijven) en de markt?

X Noot

1

NWO: Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

X Noot

2

umc: universitair medisch centrum

X Noot

3

Kamerstuk 31 289, nr. 575

X Noot

4

BPRC: Biomedical Primate Research Centre

X Noot

5

Kamerstuk 36 410-VIII, nr. 36

X Noot

6

Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs

X Noot

7

StiPP: Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten

X Noot

8

Kamerstuk 35 000-VIII, nr. 173

X Noot

9

|IBO: Interdepartementaal Beleidsonderzoek

X Noot

10

Kamerstuk 32 637, nr. 398

X Noot

11

Kamerstuk 29 544, nr. 1203

X Noot

12

Kamerstuk 32 761, nr. 277

X Noot

13

Kamerstuk 32 637, nr. 398 en Kamerstuk 29 544, nr. 1203

X Noot

14

Kamerstuk 32 637, nr. 398 en Kamerstuk 29 544, nr. 1203

X Noot

15

SLO: landelijk expertisecentrum voor het curriculum

X Noot

16

Zie nota #47939437, p. 4

X Noot

17

ODA: middelen voor internationale samenwerking

X Noot

18

SBB: Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven

X Noot

19

Kamerstuk 31 497, nr. 429

X Noot

20

Kamerstuk 31 289, nr. 577

X Noot

21

Kamerstuk 31 497, nr. 487

X Noot

22

Kamerstuk 36 443, nr. 10