Amendement : Amendement van het lid Kröger c.s. over het preciezer definiëren van energiegemeenschappen, het lokaal kunnen profiteren van energieopwek en het onderscheiden van energie delen en opwekken

Nr. 32
AMENDEMENT VAN HET LID KRÖGER C.S.

Ontvangen 15 april 2024

De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:

I

Artikel 1.1 wordt als volgt gewijzigd:

1. De begripsbepaling van energiegemeenschap vervalt.

2. In de alfabetische volgorde worden drie begripsbepalingen ingevoegd, luidende:

delen van hernieuwbare energie:

tussen eindafnemers of leden van een hernieuwbare energiegemeenschap uitwisselen van
energie uit hernieuwbare bronnen die door een of meer van deze afnemers of leden wordt
opgewekt of opgeslagen en die niet wordt gedeeld met de energiehandelsmarkt;

leveren van energie:

door actieve afnemers of leden van een hernieuwbare energiegemeenschap uitwisselen
van energie met de energiehandelsmarkt, of door de energiehandelsmarkt overdragen
van energie aan een eindafnemer;

hernieuwbare energiegemeenschap:

juridische entiteit die gebaseerd is op open en vrijwillige deelname, die autonoom
en democratisch is en waarbij de feitelijke zeggenschap bij de vennoten, aandeelhouders
of leden ligt, waarvan de aandeelhouders of leden natuurlijke personen, midden- en
kleinbedrijven, gemeenten, waterschappen, provincies of gemeenschappelijke regelingen
zijn, die ten behoeve van haar leden, vennoten of aandeelhouders activiteiten op de
energiemarkt verricht en als hoofddoel heeft het bieden van milieuvoordelen of economische
of sociale voordelen aan haar leden, vennoten of aandeelhouders of aan de gebieden
waar ze werkzaam is, en die niet is gericht op het maken van winst;.

II

In de artikelen 2.3, eerste lid, onderdeel b, 2.4 en 2.17 wordt «energiegemeenschap»
telkens vervangen door «hernieuwbare energiegemeenschap».

III

Artikel 2.4 wordt als volgt gewijzigd:

1. In het eerste lid, onderdeel c, wordt na «de feitelijke» ingevoegd «democratische»
en wordt «of lokale autoriteiten» vervangen door «, gemeenten, waterschappen, provincies
of gemeenschappelijke regelingen».

2. In het tweede lid, onderdeel a, wordt «lokale autoriteiten of» vervangen door «gemeenten,
waterschappen, provincies, gemeenschappelijke regelingen,».

3. In het tweede lid, onderdeel b, wordt na «de feitelijke» ingevoegd «democratische».

IV

Paragraaf 2.2.4 wordt als volg gewijzigd:

1. Het opschrift komt te luiden:

Paragraaf 2.2.4 Energie leveren

2. Na het opschrift wordt een artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 2.16a Toepassingsbereik

Deze paragraaf is van toepassing op het leveren van energie.

V

Na paragraaf 2.2.4 wordt een paragraaf ingevoegd, luidende:

Paragraaf 2.2.4a Energie delen

Artikel 2.25a Toepassingsbereik

Deze paragraaf is van toepassing op het delen van energie.

Artikel 2.25b Energie delen

1. Een ieder heeft het recht om lokaal energie te delen.

2. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur worden regels gesteld over het delen
van energie.

3. De regels strekken er in ieder geval toe dat:

a. onbalans in het transmissie- of distributiesysteem wordt voorkomen;

b. de distributiesysteembeheerder op adequate wijze zijn taak kan blijven invullen;

c. de totale inkomsten van de energiebelasting gewaarborgd blijven;

d. de administratieve lasten voor de belastingdienst niet in betekenende mate toenemen;

e. energie delen wordt bemeterd en geregistreerd en transparant is;

f. de effecten voor netcongestie neutraal of positief zijn;

g. de kosten toegedeeld worden aan degene die ze veroorzaakt;

h. de lokaliteit waarop energie gedeeld mag worden, vastgesteld wordt, en

g. programmaverantwoordelijkheid via balansneutraliteit wordt ingevuld.

Toelichting

Actieve afnemers of (leden van) energiegemeenschappen hebben de potentie om een belangrijke
rol te spelen in de energietransitie. Actieve afnemers of (leden van) energiegemeenschappen
dragen bij aan het aandeel hernieuwbare energie, zorgen voor lokaal eigenaarschap
van de energieproductie en zorgen ervoor dat huishoudens, bedrijven en lokale organisaties
kunnen profiteren van lokale energieopwek. Dit amendement faciliteert dit.

In dit amendement worden energiegemeenschappen preciezer gedefinieerd. Deze definitie
is gebaseerd op de Richtlijn ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare
bronnen (2018/2001). Door deze definitie te hanteren wordt zeker gesteld dat energiegemeenschappen
daadwerkelijk een lokaal karakter hebben en democratisch zijn. Tevens worden hiertoe
de eisen die aan energiegemeenschappen worden gesteld verscherpt.

Dit amendement regelt ook een wettelijke basis voor het delen van energie. Als een
logisch gevolg van de transitie naar duurzame energie verandert de rol van burgers
en bedrijven in het energiesysteem. Burgers en bedrijven zijn niet langer alleen consumenten,
maar ook producenten. Daarbij past het ook dat burgers en bedrijven meer zeggenschap
krijgen over hoe zij met de door hen geproduceerde energie om willen gaan. Via het
Clean Energy Package wordt de actieve deelname van consumenten aan het energiesysteem
bevorderd. Daardoor ontstaan naast de conventionele levering van elektriciteit door
vergunninghoudende leveranciers ook alternatieve vormen van energie-uitwisseling,
zoals de mogelijkheid van actieve afnemers of energiegemeenschappen energie met elkaar
te delen.

In het Europeesrechtelijk kader wordt in dit verband onderscheid gemaakt tussen energie
leveren en energie delen. In het wetsvoorstel Energiewet is alleen de activiteit energie
leveren uitgewerkt. Dit betekent dat energiegemeenschappen wel energie mogen leveren
aan haar leden, maar het is juridisch nog niet mogelijk om zonder tussenhandelaar
energie met elkaar te delen. Dit voorstel herstelt deze omissie en geeft – in lijn
met het Europeesrechtelijk kader – de activiteit energie delen een wettelijke basis.
Dit amendement bevat een grondslag om bij algemene maatregel van bestuur (amvb) nadere
regels uit te werken over de activiteit energie delen. Daardoor wordt onder andere
een afbakening gemaakt waarmee de lokaliteit gewaarborgd wordt, wordt energie delen
alleen mogelijk wanneer de effecten voor netcongestie neutraal of positief zijn en
worden de kosten eerlijk verdeeld, inclusief belastingheffing.

In de nog nader uit te werken amvb wordt ook geborgd dat het delen van energie tussen
actieve afnemers pas plaats kan vinden als invulling is gegeven aan de niet limitatieve
voorwaarden uit artikel 2.25b, tweede lid. Onder de kosten als bedoeld in artikel 2.25b,
derde lid, aanhef en onder g vallen ook de administratieve lasten die samenhangen
met energie delen.

De experimenteerbepaling van de Omgevingswet (art. 23.3) biedt de ruimte om via een
snel schaalbaar experiment op relatief korte termijn gebruik te kunnen maken van de
in het amendement opgenomen regeling. Het is daarom noodzakelijk om op de zo kortst
mogelijke termijn experimenteerruimte op grond van artikel 23.3 van de Omgevingswet
te geven aan decentrale overheden om beide voorstellen op korte termijn – voorafgaand
aan de inwerkingtreding van de Energiewet – al toe te kunnen passen.

Kröger
Postma
Flach
Koekkoek