Brief regering : Voortgang Banenafspraak publieke sectoren

Nr. 308 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 december 2023

Conform afspraak in het Bestuurlijk Akkoord uit 20191 informeer ik u, mede namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de
Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs over de voortgang op de Banenafspraak
van de overheids- en onderwijssectoren. In dit akkoord hebben de overheids- en onderwijssectoren
uitgesproken dat het belangrijk is om mensen uit de doelgroep Banenafspraak een baan
te bieden in hun organisaties. Op basis van het akkoord hebben de sectoren in 2019
voor het eerst een werkagenda vastgesteld met concrete acties om banen te realiseren.
Op 16 december 2022 bent u geïnformeerd over de inhoud van de werkagenda´s per sector
(Kamerstuk 34 352, nr. 263). In deze brief informeer ik u over de rapportages van de overheids- en onderwijssectoren
over de realisatie van de Banenafspraak in 2022 die ik heb ontvangen.

De Minister van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen noemt in haar Kamerbrief
van 7 juni 20232 een aantal concrete maatregelen, die weer voortborduren op acties uit haar Kamerbrief
van 7 juli 20223. Door deze maatregelen moeten er meer mensen met een arbeidsbeperking aan de slag
komen binnen de overheids- en onderwijssectoren. Zie deze twee Kamerstukken voor de
voorgestelde maatregelen. Ook heeft zij op 17 oktober een voorstel van wet tot vereenvoudiging
van de Wet Banenafspraak naar de Tweede Kamer gestuurd4.

Algemeen beeld

Sectoren verschillen enorm van elkaar. De mate waarin een sector banen voor de doelgroep
Banenafspraak kan realiseren, wordt voornamelijk bepaald door de aard van de werkzaamheden
en eventueel de wettelijke eisen waaraan personeel dient te voldoen. Zo omvat het
grootste deel van de formaties van scholen in het funderend en middelbaar beroepsonderwijs
onderwijzend personeel, dat over een lesbevoegdheid dient te beschikken. Mensen uit
de doelgroep Banenafspraak zijn doorgaans niet lesbevoegd. De universitaire medische
centra leveren zeer specialistische zorg, waardoor de eisen aan personeel over de
gehele linie specifieker zijn dan in een perifeer ziekenhuis. De politie hoeft geen
mensen uit de doelgroep Banenafspraak aan te nemen op operationele taken. Daar staat
tegenover dat de praktijk heeft uitgewezen dat enkele specifieke taken, zoals het
uitkijken van beelden van beveiligingscamera’s, bij uitstek geschikt zijn voor een
bepaalde subdoelgroep binnen de Banenafspraak. Hoewel verschillende sectoren aangeven
dat zij moeite hebben om de kwantitatieve doelstellingen van de wet Banenafspraak
te halen en twijfelen aan de mate waarin de taakstelling realistisch is, worden ook
positieve resultaten behaald. Het aantal inleenverbanden is in 2022 ten opzichte van
2021 gedaald. Het is de sectoren echter wel gelukt om in 2022 ten opzichte van 2021
een toename in formele dienstverbanden te realiseren. In deze brief leest u over goede
voorbeelden van hoe dit in de praktijk is aangepakt.

Uit voornoemde Kamerbrief van SZW over de resultaten van 2022 blijkt uit onderzoek
van het Sociaal Cultureel Planbureau dat van de door hen ondervraagde overheidswerkgevers
58,8% mensen met een arbeidsbeperking in dienst heeft. Voor ondervraagde werkgevers
in de private sector bedraagt dit 18,3%. Ook laat dit onderzoek zien dat bij de overheid
het aantal inleenverbanden ten opzichte van 2021 is afgenomen. Tegenover deze afname
staat een even zo grote groei van het aantal formele dienstverbanden. Mogelijk betekent
dit meer baanzekerheid en betere arbeidsvoorwaarden voor medewerkers onder de wet
Banenafspraak. Uit een nadere verkenning is echter geen duidelijke verklaring gebleken
voor de daling van inleenverbanden bij de overheid in 2022 ten opzichte van 2021.

De sectoren realiseren ook banen via Social Return. Met het begrip Social Return wordt
de verplichting in een overeenkomst met een leverancier bedoeld waarin wordt afgesproken
dat een bepaald gedeelte van de loonsom wordt benut om mensen met een afstand tot
de arbeidsmarkt aan het werk te helpen. Dit kunnen mensen zijn uit de doelgroep Banenafspraak,
maar Social Return kent een bredere toepassing. Hiermee wordt de inkoopkracht van
de overheid benut. De banen die op deze manier worden gerealiseerd tellen voor het
quotum niet mee in de sector overheid, maar dragen wel bij aan het hogere doel om
mensen uit de doelgroep aan het werk te helpen. Deze banen tellen nu voor de Banenafspraak
mee bij de markt. Hierdoor investeren publieke werkgevers in baancreatie die meetelt
bij de private sector. Uit recent onderzoek is gebleken dat de inzet op Social Return
een positieve impact heeft op het realiseren van banen voor mensen die onder de doelgroep
Banenafspraak vallen5. Als voornoemd wetsvoorstel wordt aangenomen en op termijn het onderscheid tussen
de sectoren markt en overheid wordt opgeheven, maakt het niet meer uit waar iemand
werkt maar dat iemand werkt. In deze Kamerbrief zijn de cijfers Social Return van
de publieke sectoren, voor zover bekend, opgenomen om deze inspanning zichtbaar te
maken. Deze absolute aantallen zijn niet meegenomen in het realisatiepercentage.

Omdat de realisatiecijfers van de overheid – ondanks de inspanningen – achterblijven
bij die van de markt, is er in 2022 in opdracht van SZW een onderzoek gestart naar
de succes- en faalfactoren van de overheidssectoren in de uitvoering van de Banenafspraak.
Een kwantitatief onderzoek naar de inkoop van diensten door overheidswerkgevers werd
in dit onderzoek meegenomen. Begin maart bent u door Minister Schouten geïnformeerd6 over de uitkomsten van het onderzoek. Het onderzoek resulteerde in een aantal aanbevelingen
voor de overheidssectoren om de sectorale werkagenda’s doeltreffender te maken bij
de implementatie van de Banenafspraak. Het onderzoeksrapport is uitgebreid besproken
met de overheidssectoren en blijft onderwerp van gesprek voor de verdere aanscherping
bij het opstellen van nieuwe werkagenda’s.

Overheidssectoren

Gemeenten

Cijfermatige realisatie 2022

Quotum:

4.725

In dienst:

6.490

Realisatie:

137,4%

Algemeen beeld

Ondanks dat de doelstelling voor 2023 in 2022 al ruimschoots is gehaald voor de gemeenten
gezamenlijk, verwacht 55% de doelstelling voor de eigen gemeente te halen. 33% verwacht
dit niet en 10% geeft aan dat het onzeker is. Succesvolle voorbeelden worden onderling
gedeeld en de VNG neemt deel aan intersectorale projectleidersoverleggen.

Kwaliteit en duurzaamheid

De VNG wisselt kennis en ervaring voornamelijk uit door het organiseren van online
en offline sessies in samenwerking met andere partijen zoals VNO-NCW en Op naar de
125.000, een initiatief van VNO-NCW, MKB Nederland en LTO om werkgevers te stimuleren
mensen in dienst te nemen onder de Wet Banenafspraak. Ook wordt het onderwerp regelmatig
bestuurlijk geagendeerd.

Provincies

Cijfermatige realisatie 2022

Quotum:

416,39 FTE

In dienst:

370,44 FTE

Realisatie:

89,0%

Algemeen beeld

Hoewel de realisatie in 2021 94% bedroeg, is er in absolute zin in 2022 15,17 FTE
meer gerealiseerd. De formatie van veel provincies is gegroeid. Het quotum wordt bepaald
op basis van de formatie en is gestegen met de formatiegroei. De provincies beschouwen
zichzelf als koploper en voorloper wat betreft realisatie van de Banenafspraak. De
provincies geven aan dat het verloop onder mensen met een arbeidsbeperking toeneemt.
Ook zetten diverse provincies zich actief in om ook mensen met een arbeidsbeperking
in dienst te nemen die niet meetellen voor de Banenafspraak. De provincies benoemen
hun centrale budget en het platformoverleg waar kennisoverdracht tussen projectleiders
plaatsvindt als belangrijkste succesfactoren. Het Interprovinciaal Overleg hoopt uitdrukkelijk
op uitbreiding van de doelgroep.

Kwaliteit en duurzaamheid

De provincies hanteren een vijfsporenbeleid voor de activiteiten die zij uitvoeren.
In spoor 1 monitoren en delen zij hun kennis en informatie, bijvoorbeeld door twee
keer per jaar een themadag te organiseren. Spoor 2 betreft het innoveren, wat vorm
krijgt door te experimenteren met nieuwe mogelijkheden om potentiële werknemers te
vinden, bijvoorbeeld door het organiseren van stages en een traineeship. Spoor 3 omvat
het consolideren, wat inhoudt dat afspraken over de Banenafspraak worden verankerd
in de cao en dat realisatiecijfers jaarlijks worden gerapporteerd in de personeelsmonitor.
Ook hebben de provincies aandacht voor de duurzaamheid van banen door een vaste aanstelling
te stimuleren. Het aantal inleenverbanden daalt en daar staat een jaarlijkse stijging
van het aantal vaste aanstellingen in eigen dienst tegenover. Spoor 4 betreft het
uitdragen van inclusie in externe media. Het vijfde spoor ten slotte betreft landelijke
ontwikkeling en samenwerking. Het Interprovinciaal Overleg denkt actief mee in landelijk
beleid en wetgeving en stimuleert haar leden om deel te nemen aan landelijke en regionale
evenementen.

Waterschappen

Cijfermatige realisatie 2022

Quotum:

524,5 FTA

In dienst:

327,2 FTA

Realisatie:

62,4%

Algemeen beeld

Van de 35 organisaties die lid zijn van de Vereniging werken voor waterschappen (Vwvw)
hebben 33 organisaties gegevens aangeleverd over het aantal gerealiseerde banen in
2022 (respons 94%). De realisaties is iets gestegen ten opzichte van 2021; toen was
de realisatie nog 60,2%. In ruim de helft van de gevallen betreft het een vaste aanstelling.

Kwaliteit en duurzaamheid

Medewerkers die tot de doelgroep Banenafspraak behoren zijn werkzaam in een verscheidenheid
aan functies en in toenemende mate in het primaire proces. De waterschappen streven
ernaar om collega’s uit de Banenafspraak in vaste dienst te nemen om hen een structureel
onderdeel te maken van het personeelsbestand en zo hun arbeidsparticipatie te normaliseren,
zonder uit het oog te verliezen dat de mensen zelf en de begeleiding die zij ontvangen
bijzonder kunnen zijn. In 2022 is begonnen met door Onbeperkte Denkers georganiseerde
bijeenkomsten en zijn er vijf Onbeperkte Denkers Erkenningen, kortweg ODE’s, uitgereikt
aan mensen die een inspirerend voorbeeld zijn voor anderen bij het invulling geven
aan de Banenafspraak. Onder de noemer Proeftuin werken tien waterschappen onder begeleiding
van Onbeperkte Denkers aan het versterken en vernieuwen van hun inzet op het onderwerp.
De lessen die hieruit getrokken worden, worden actief gedeeld met andere waterschappen.
Het doel hiervan is het vergroten van de instroom en het aantal duurzame plaatsingen.
Een overzicht van de instrumenten die hierbij ondersteunend zijn, staat op de website
van het AenO fonds Waterschappen7. Ook is er een checklist opgesteld van de belangrijkste voorwaarden voor een succesvol
beleid en een handreiking voor samenwerking hierin met andere partijen. Verschillende
organisaties groeien gestaag in aantal. De leden geven aan dat het absorptievermogen
van de organisaties meer tijd verlangt om de norm in 2024 op een goede en duurzame
manier te behalen. Vaak wordt de doelgroep Banenafspraak aangeprezen als een oplossing
voor moeilijk vervulbare functies in een krappe arbeidsmarkt; in de praktijk wordt
dat door de waterschappen niet zo ervaren. Maar een klein deel van de beschikbare
kandidaten kan hiervoor worden ingezet. De vakinhoudelijke begeleiding moet gegeven
worden door werknemers met een hoge ervaren werkdruk. Het langdurige buddyschap naast
het eigen, reguliere werk wordt op veel plekken als te belastend ervaren.

Rijk

Cijfermatige realisatie 2022

Quotum:

5.144 FTA

In dienst:

3.749 FTA1

Realisatie:

72,9%

X Noot

1

FTA staat voor Fulltime Arbeidsparticipant oftewel 25,5 uur. In 2012 was dit het gemiddelde
aantal uren dat een werkende wajong’er werkte. Sindsdien is dit de maatstaf voor de
doelgroep Banenafspraak.

Een uitgebreide beschrijving van de kwantitatieve en kwalitatieve voortgang van de
Rijksoverheid op de Banenafspraak geef ik in de Kamerbrief Voortgang Banenafspraak
Rijk, die parallel aan deze brief aan uw Tweede Kamer is verzonden.

Defensie

Cijfermatige realisatie 2022

Quotum:

763 FTA

Absolute realisatie:

418,7 FTA

Relatieve realisatie:

55%

Social return

Realisatie via social return:

217,4 FTA

Algemeen beeld

Defensie heeft 418,7 FTA aan reguliere banen gecreëerd, waarmee de realisatie 55%
bedraagt. Door middel van Social Return zijn nog eens 217,4 FTA gerealiseerd. Defensie
beschouwt Social Return als cruciaal voor het realiseren van de Banenafspraak en hecht
aan het zichtbaar maken van het resultaat ervan. De quota voor Defensie worden berekend
op basis van aan burgerpersoneel verloonde uren. Mensen uit de doelgroep Banenafspraak
worden niet ingezet op militaire functies.

Kwaliteit en duurzaamheid

De voormalige projectafdeling inclusief het centraal loket voor de aansturing van
de Wet Banenafspraak binnen Defensie is in 2022 structureel ingebed in de organisatie.
De afdeling is het aanspreekpunt voor de gehele organisatie. Het centraal loket ontzorgt
P&O en leidinggevenden bij het aanstellen van werknemers. Defensie heeft ingezet op
Social Return en monitort of leveranciers hun Social Return verplichtingen nakomen.
Mensen met een arbeidsbeperking worden bijvoorbeeld structureel ingezet als begeleiders
van en toezichthouders op bezoekers van kazerneterreinen. Leidinggevenden en werkbegeleiders
krijgen workshops en trainingen.

Politie

Cijfermatige realisatie 2022

Vanwege het gehanteerde administratiesysteem is wel het aantal dienstverbanden bekend,
maar die zijn vooralsnog niet omgerekend naar fta’s. In 2022 waren er 438 personen
in dienst, waarvan 276 extern ingeleend.

Algemeen beeld

De Banenafspraak is onderdeel van het bredere D&I-programma «Politie voor Iedereen».
Het verrichte werk moet nut hebben voor de politie en aansluiten bij de mogelijkheden
van de werknemer. Duurzame inzetbaarheid is hierbij een kernwaarde.

Kwaliteit en duurzaamheid

Het project «De Blauwe Baan» leidt medewerkers met een arbeidsbeperking op met als
doel hen op een reguliere werkplek te kunnen inzetten, voornamelijk in de ondersteuning
maar ook banen in de uitvoering. Zo worden onder de vlag van «De Blauwe Baan» vacatures
gecreëerd en medewerkers geworven, geselecteerd en begeleid. De politie bouwt aan
een intern en extern netwerk om belanghebbenden elkaar makkelijker te laten vinden.
De politie wil de ervaring die zij binnen de organisatie opdoet met medewerkers uit
de doelgroep Banenafspraak benutten om het politiewerk op straat te verbeteren waar
het hulpverlening aan mensen uit deze doelgroep betreft. Ook heeft de politie medewerkers
met een arbeidsbeperking in dienst die niet tot de doelgroep Banenafspraak behoren.
Voor 2023 en 2024 zet de politie bewust in op het verduurzamen van het aantal gecreëerde
banen.

Universitaire medische centra (umc’s)

Cijfermatige realisatie 2022

In dienst:

444 fta

Gedetacheerd:

91 fta

Totaal

535 fta (70% vast, 14% tijdelijk, 16% detachering)

SROI:

77 fta1

X Noot

1

Gebaseerd op drie van de zeven umc’s. Hoewel alle zeven umc’s banen via SROI realiseren,
zijn er drie die dit administreren. De umc’s geven aan dat het formeel meetellen bij
de realisatiecijfers SROI zou stimuleren.

Algemeen beeld

De umc’s leveren hooggespecialiseerde patiëntenzorg en wetenschappelijk onderzoek
en onderwijs. Zij zijn de enige groep werkgevers binnen de sector zorg en welzijn
die onder de publieke sector vallen en daarmee onder een zwaardere opgave voor de
Banenafspraak dan de rest van de zorgsector. Vanuit de sector wordt aangegeven dat
het extra moeilijk is om in deze sector banen te creëren voor mensen die tot de doelgroep
Banenafspraak behoren, gezien de zware opleidingseisen aan het hooggespecialiseerde
personeel. De hoge standaarden van een umc werken ook door in de eisen die gesteld
worden aan relatief eenvoudigere werkzaamheden. Zo vraagt bijvoorbeeld schoonmaak
op een operatiekamer, IC of verpleegafdeling meer dan schoonmaak van kantoorpanden.
Verder zijn facilitaire diensten doorgaans uitbesteed. Tenslotte zijn er vacaturestops
in ondersteunende functies, wat de realisatie van de Banenafspraak belemmert. Drie
van de zeven umc’s hebben een lichte groei laten zien ten opzichte van 2021, waar
de rest vooral inzette op behoud. Vanwege verloop vraagt het op peil houden van het
aantal banen in de Banenafspraak de nodige moeite en inspanning. Naar de toekomst
toe wordt de doelstelling per umc bepaald. De doelstellingen tussen umc’s variëren
van behoud tot lichte groei. De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra
bestempelt de opgave voor de umc’s als onrealistisch.

Kwaliteit en duurzaamheid

Eerdere activiteiten zijn in 2022 voortgezet. De Banenafspraak wordt steeds meer gezien
als onderdeel van de bredere diversiteits- en inclusie-agenda. Goede voorbeelden worden
onderling gedeeld, leidinggevenden administratief ondersteund en er worden medewerkers
aangesteld die toegewijd met de Banenafspraak aan de slag gaan. Ook worden in enkele
umc’s mensen die doorgroeien van een baan voor de doelgroep Banenafspraak naar een
reguliere baan gemonitord.

Onderwijssectoren

Funderend onderwijs

Algemeen beeld

Tot nu toe werden in het funderend onderwijs geen cijfers bijgehouden. Sinds 2023
zijn schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs verplicht om bij het aanleveren
van hun jaarrekening ook te rapporteren over de Banenafspraak. De vraagstelling bleek
echter nog niet voldoende sluitend voor het kunnen rapporteren van een totaal aantal
gerealiseerde banen8.

Wel geeft meer dan 50% van de besturen in het voortgezet onderwijs aan medewerkers
uit de doelgroep Banenafspraak in dienst te hebben gehad in 2022, en bijna 40% procent
van de besturen in het primair onderwijs. Belangrijke kanttekening hierbij is dat
we uit deze antwoorden niet kunnen opmaken om hoeveel banen dit precies gaat en of
deze medewerkers in 2023 nog steeds in dienst zijn. Kijken we alleen naar de grotere
besturen dan zien we dat het percentage besturen dat banen weet te realiseren daar
een stuk hoger ligt.

Het overgrote deel van de formatie in deze sector bestaat uit onderwijzend personeel
voor wie een lesbevoegdheid geldt. In de doelgroep Banenafspraak zijn mensen met een
dergelijke wettelijk verplichte bevoegdheid zelden vertegenwoordigd. Kenmerkend voor
werkgevers in het funderend onderwijs is dat een beperkt gedeelte van de formatie
beschikbaar is voor ondersteunende functies; in het primair onderwijs is dat rond
de 5% en in het voortgezet onderwijs rond de 20%. Binnen de totale formatie betreft
dit de groep waar de meeste banen voor de doelgroep Banenafspraak gerealiseerd kunnen
worden. De taakstelling voor de banenafspraak is echter gebaseerd op de gehele formatie.
Daarnaast vormen de nasleep van de coronacrisis en de oplopende personeelstekorten
ook belemmeringen bij de realisatie van de Banenafspraak.

Kwaliteit en duurzaamheid

Personeelstekorten in de sector kunnen ook een kans bieden. Mensen uit de Banenafspraak
kunnen worden ingezet om de werkdruk van het lesgevend personeel en de directeuren
te verlichten. Komend jaar9 gaan de sectorraden samen met partijen als De Normaalste Zaak verder inzetten op
het verbeteren van de informatievoorziening, zodat schoolbesturen weten waar ze benodigde
informatie, praktische tips en goede voorbeelden over de Banenafspraak kunnen vinden.
Ook wordt verkend door de sectorraden hoe schoolbesturen extra ondersteuning kunnen
krijgen bij het realiseren van het banen vanuit Arbeidsmarktplatform PO (kortweg APPO),
Arbeidsmarkt & Opleidingsfonds voortgezet onderwijs (VOION) en het Vervangingsfonds-Participatiefonds
(VfPf).

Middelbaar beroepsonderwijs

Cijfermatige realisatie 2022

Quotum:

± 1305 FTA

In dienst:

± 575 FTA

Realisatie:

± 44%

Algemeen beeld

2022 was een jaar waarin na de strubbelingen door corona als het ware een nieuwe start
gemaakt moest worden. Tegelijkertijd werd merkbaar dat het aanbod van mensen uit de
doelgroep krapper wordt door de voor werknemers zeer gunstige arbeidsmarkt. Van 38
van de 56 bij de MBO Raad aangesloten mbo-scholen zijn kwantitatieve gegevens bekend
over het aantal gerealiseerde banen. De MBO Raad heeft op basis van deze cijfers een
schatting gemaakt van het realisatiepercentage voor de hele sector. In 2022 heeft
de mbo-sector ongeveer 44% van het aantal te realiseren banen gerealiseerd. In 2020
was dat naar schatting ±35%. Deze groei in banen is mede te danken aan de aandacht
voor de Banenafspraak in alle delen van de organisaties. Van College van Bestuur en
directies naar HR, afdelingshoofden en inkoopafdelingen. En ook door de Banenafspraak
deel uit te laten maken van de bredere agenda om een diverse en inclusieve school
te willen zijn. Het gaat zeker nog niet vanzelf maar de blijvende aandacht voor de
doelgroep Banenafspraak sorteert steeds meer effect.

Kwaliteit en duurzaamheid

Naast werkgever voor de doelgroep zijn mbo-scholen ook opleider van de toekomstige
doelgroep. In die rol zorgen mbo-scholen voor goede begeleiding van alle studenten.
Door de wettelijke eisen die aan werknemers uit het primaire proces worden gesteld,
komen de banen voor de doelgroep vooral voor in de ondersteunende functies zoals catering
en schoonmaak. De meeste mbo-scholen werken op het terrein van de Banenafspraak intensief
samen met regionale publieke samenwerkingspartners (UWV en gemeente) en met gespecialiseerde
bureaus voor de werving, selectie en begeleiding van de doelgroep. Veel mbo-scholen
geven aan dat ze in de inkoopcontracten met toeleveranciers meer afspraken willen
maken voor de inzet van mensen uit het doelgroepregister en dat ze meer zicht willen
krijgen op de kwantitatieve uitkomsten van deze afspraken.

Hoger beroepsonderwijs

Cijfermatige realisatie 2022

De cijfers (zowel van het quotum als de in dienst-cijfers) zijn gebaseerd op 21 van
de 36 hogescholen.

Quotum:

1055 FTA

In dienst:

391 FTA

Realisatie:

± 37%

Via social return gerealiseerde banen: 122 FTA

Algemeen beeld

Het realisatiepercentage is gestegen van 34,4%10 in 2021 tot 37% in 2022. De realisatiecijfers van de 21 hogescholen die gegevens
hebben geleverd lopen sterk uiteen. Zo hebben enkele, voornamelijk kleine, hogescholen,
bijvoorbeeld geen participatiebanen gecreëerd. Bijna een kwart van de 21 hogescholen
heeft geen concrete doelstelling voor het aantal binnen de eigen organisatie te realiseren
participatiebanen. Ruim 70% heeft wel doelstellingen, maar die zijn vaak lager dan
de landelijke doestelling.

Kwaliteit en duurzaamheid

Van de 513 participatiebanen ging het in iets minder dan de helft van de gevallen
om een vaste aanstelling. Dit aandeel is lager dan vorig jaar. Bij de overige banen
gaat het om een tijdelijke aanstelling of om inhuur dan wel inleen. Zestor (arbeidsmarkt-
en opleidingsfonds van het hbo) en hogescholen hebben sinds het begin van de Banenafspraak
activiteiten ontplooid als het ontwikkelen van een businesscase en het vrijmaken van
budgetten voor het realiseren van participatiebanen. Deze activiteiten zijn ook in
2022 voortgezet. Negen hogescholen hebben aangegeven dat bij aanbestedingen en inkoop
afspraken zijn gemaakt over de inzet van medewerkers uit de doelgroep. 15 hogescholen
hebben aangegeven centraal of decentraal budget te hebben vrijgemaakt voor het realiseren
van participatiebanen. De werkagenda hbo voor het creëren van banen voor mensen met
een arbeidsbeperking wordt momenteel bijgewerkt en zal op korte termijn beschikbaar
zijn.

Wetenschappelijke onderwijs (Universiteiten van Nederland)

Cijfermatige realisatie 2022

Het quotum is berekend over alle universiteiten.

Quotum:

± 2.321 FTA

In dienst:

± 963 FTA

Realisatie:

± 41,5%

Via social return gerealiseerde banen: 78 FTA11

Algemeen beeld

Het realisatiepercentage is in 2022 gedaald ten opzichte van 2021. In 2021 was het
percentage 48,7% (en 53,1% inclusief social return). Deze daling komt vooral door
de relatief grote fte groei bij de universiteiten waardoor het quotum relatief veel
is gegroeid. De realisatiepercentages (inclusief inkoop) per universiteit variëren
van ruim 30% tot bijna 80%. In absolute aantallen is de realisatie van het aantal
banen in 2022 wel gestegen. Het blijft moeilijk om meer banen te creëren via inkoop,
zeker als eerder langdurige contracten zijn gesloten met leveranciers.

Kwaliteit en duurzaamheid

Er worden functies gecreëerd in alle functielagen. Er wordt aansluiting gezocht bij
bredere strategische thema’s zoals diversiteit en inclusie. Door de krappe arbeidsmarkt
is het kandidatenbestand heel klein geworden. Universiteiten proberen daarom nu ook
via andere routes dan het Werkgeversservicepunt kandidaten aan te trekken. Door de
hoge werkdruk is er vaak onvoldoende tijd voor de goede begeleiding van participatiemedewerkers.
Alle universiteiten hebben eigen initiatieven ondernomen in de uitvoering van de Banenafspraak.
De komende jaren gaan zij verder inzetten op onder andere intensievere samenwerking
met inkooppartijen en aansluiting bij overkoepelend strategisch beleid. Uitgangspunt
hierbij blijft dat gecreëerde banen duurzaam en toekomstbestendig van aard zijn.

Onderzoeksinstellingen

Cijfermatige realisatie 2022

Quotum:

112 FTA

In dienst:

61 FTA (waarvan 2 FTA inhuur)

Realisatie:

52,6%

Algemeen beeld

De realisatie van het aantal banen ligt 3,8% hoger dan in 2021. De sector heeft geen
banen gerealiseerd via Social Return.

Kwaliteit en duurzaamheid

In 2022 lag de focus op het behoud van de banen die er al waren, al is er ook gewerkt
aan het vergroten van de mogelijkheden voor de mensen met een arbeidsbeperking. De
activiteiten van de afgelopen jaren worden voortgezet in 2023 en 2024. Het realiseren
van banen voor de doelgroep Banenafspraak is ingebed in het instellingsbrede diversiteitsbeleid
van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De stand van
zaken van de Banenafspraak vormt een vast bespreekpunt op de agenda van het werkgeversoverleg.
Steeds meer werkgevers in deze sector oormerken financiële middelen voor de Banenafspraak.
Het streven is om dit bij alle werkgevers te realiseren. Ook deze sector heeft bepalingen
om de doelstellingen te halen opgenomen in de cao.

De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, A.C. van Huffelen