Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda Formele Raad WSBVC van 27 en 28 november 2023 (Kamerstuk 21501-31-726)

In de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid bestond bij enkele fracties
de behoefte een aantal vragen en opmerkingen voor te leggen aan de Minister van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid over de op 9 november 2023 ontvangen Geannoteerde Agenda
Formele Raad WSBVC van 27 en 28 november 2023 (Kamerstuk 21 501-31, nr. 726).

De voorzitter van de commissie,

Kuzu

Adjunct-griffier van de commissie,

Van den Broek

Inhoudsopgave

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de CDA-fractie

II Antwoord/Reactie van de Minister

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de stukken
ten behoeve van de Formele Raad te Brussel. Deze leden hebben nog wel enkele vragen.

De leden van de D66-fractie steunen zoals bekend de lijn van de Minister ten aanzien
van de Richtlijnvoorstel Platformwerk. Wel maken deze leden zich zorgen over het krappe
tijdspad. Kan de Minister schetsen wat de posities van de Raad en het Europees Parlement
(EP) zijn, in bijzonder ten aanzien van het weerlegbaar rechtsvermoeden? En, hoe waarschijnlijk
acht de Minister de kans dat er tijdig een akkoord bereikt wordt, voordat het wisseljaar
begint?

Ook op andere dossiers kunnen de leden van de D66-fractie zich vinden in de vaak bekende
lijn van de Minister. Ten aanzien van de Raadsconclusies transitie zorgsystemen hebben
deze leden nog wel enkele vragen: in hoeverre is er ruimte is om ook andere verschillen
(bijvoorbeeld in culturele achtergrond of sociaal economische status (SES)) ook mee
te nemen in de raadsaanbevelingen voor holistische zorg? Want deze leden zien dat
verschillende groepen in de samenleving niet de zorg krijgen die passend is en dat
zorgt voor ongelijkheid. Hoe gaan deze aanbevelingen bijdragen om de verschillen te
overbruggen?

De leden van de D66-fractie begrijpen dat de Europese Commissie, naar aanleiding van
een verzoek van de Europese Raad uit juni 2023, een mededeling over demografische
verandering heeft gepresenteerd met daarin een toolbox die is gestructureerd rond
vier pijlers. Deze leden vragen het kabinet naar een toelichting bij de Nederlandse
invulling van de vier pijlers. Hoe past het «zorgen voor toegankelijke hoogwaardige
kinderopvang» bij de noodzakelijkheid van het nieuwe financieringsstelsel in de kinderopvang
en de rol van de overheid hierin, vragen deze leden concreet.

De leden van de D66-fractie vragen ten aanzien van het ondersteunen van jongere generaties
om hun vaardigheden te ontwikkelen fractie, naar het beleid om een leven lang ontwikkelen
te ondersteunen: wordt dit ook vanuit de pijlers over demografische ontwikkeling ondersteund?
Zo ja, hoe krijgt dit vorm?

De leden van de D66-fractie constateren dat de positie van oudere generaties wordt
verbeterd dankzij de Wet toekomst pensioenen, maar passend arbeidsmarktbeleid kan
breder zijn dan dat volgens deze leden. Hoe zorgt het kabinet ervoor dat afspraken
in collectieve arbeidsovereenkomsten aansluiten bij een flexibele arbeidsmarkt waarin
mensen niet tot hun pensioenleeftijd zwaar werk blijven doen, maar tijdig kiezen voor
om- of bijscholing om minder zwaar werk te gaan doen en zo vroege uittreding te minimaliseren,
terwijl tegelijkertijd de arbeidsmarktpositie van oudere werknemers wordt verstevigd,
vragen deze leden aan het kabinet.

Voorts begrijpen de leden van de D66-fractie dat de Commissie op 15 november met een
wetgevend voorstel komt om arbeidsmatching tussen Europese Unie (EU-)werkgevers en
werkzoekenden uit derde landen te vergemakkelijken met een EU Talent Pool als IT-platform.
Deze leden vragen het kabinet om een toelichting op hoe dit platform eruit gaat zien,
welke groepen werknemers er gebruik van kunnen maken, hoe het kabinet het gebruik
ervan wil aanmoedigen en hoe de vaardigheden van gebruikers van het platform gepresenteerd
kunnen worden. Kunnen gebruikers via dit platform eenvoudig worden doorverwezen naar
regelingen om hun opleiding en vaardigheden te verbeteren in het kader van een leven
lang ontwikkelen, vragen deze leden.

Vragen en opmerkingen van de leden van de GroenLinks-PvdA-fractie

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen de Minister in te gaan op het punt
van het weerlegbaar rechtsvermoeden werknemerschap en de positie van de Raad en het
EP tijdens de meest recente trilogen.

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen de Minister daarnaast aan te geven
wat het belang is van een goed en duidelijk gedefinieerd rechtsvermoeden voor de Europese
markt en voor Nederland.

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vragen de Minister hoe Nederland het doet
op het punt van de digitalisering van de grensoverschrijdende administratieve samenwerking
tussen socialezekerheidsinstellingen. En hoe in dit soort digitale samenwerking de
bescherming van de persoonlijke levenssfeer geborgd wordt en wie daar voor verantwoordelijk
is?

Vragen en opmerkingen van de leden van de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie maken van de gelegenheid gebruik tot het stellen van vragen
naar aanleiding van de naderende Raad Werkgelegenheid en Sociaal Beleid van 27-28 november
2023.

Mededeling en Raadsconclusies digitalisering sociale zekerheid

De leden van de CDA-fractie constateren dat de Europese Commissie op 6 september jl.
een beleidsstuk heeft gepresenteerd getiteld «Digitalisering coördinatie sociale zekerheid:
het vrije verkeer op de eengemaakte markt vergemakkelijken». Deze leden vragen hoe,
bezien in een Europese context, de Minister vindt dat Nederland «scoort» als het gaat
om de digitalisering van de grensoverschrijdende administratieve samenwerking tussen
socialezekerheidsinstellingen. Zit Nederland in de voorhoede, de middenmoot of meer
in de achterhoede? Moet Nederland op dit vlak nog stappen zetten en zo ja, welke stappen
dienen er op korte en wat langere termijn gezet te worden?

Deze leden vragen welke waarborgen de Minister bij de Europese socialezekerheidspas
(ESSPASS) pilot nodig acht voor de bescherming van persoonsgegevens van werkenden.
Hoe wordt daar in de pilot in voorzien?

Niet geagendeerde onderwerpen

Tot slot willen de leden van de CDA-fractie nog een tweetal onderwerpen belichten
die niet op de agenda staan. Allereerst met betrekking tot de Richtlijn Platformwerk.
Eerder dit jaar zijn de trilogen tussen de Raad en het EP over het Richtlijnvoorstel
Platformwerk van start gegaan. In eerste instantie is ervoor gekozen te focussen op
onderdelen van de richtlijn waar de posities van de Raad en het EP niet al te ver
uiteen liggen (onder meer het onderwerp algoritmisch management). Recente berichtgeving
geeft aan dat de trilogen nu ook focussen op wat vermoedelijk het grootste pijnpunt
zal zijn in de onderhandelingen: het inroepbaar rechtsvermoeden werknemerschap. Dit
beoogt schijnzelfstandigen onder platformwerkers de mogelijkheid te geven om een werknemersstatus
en bijbehorende sociale rechten te verwerven. Acht de Minister het mogelijk dat uiterlijk
begin komend jaar de trilogen afgerond zijn? Zijn Raad en EP tijdens de triloog op
9 november dichter bij een compromis gekomen?

Daarnaast constateren de leden van de CDA-fractie dat de Europese Commissie recent
een beleidsstuk heeft gepresenteerd over «Demografische verandering in Europa: een
gereedschapskist voor actie». De «toolbox» is gestructureerd rond vier pijlers waaronder
de eerste aangeeft dat ouders ondersteund moeten worden door gezin en betaald werk
beter met elkaar te verzoenen, met name door te zorgen voor toegankelijke hoogwaardige
kinderopvang en een goed evenwicht tussen werk- en privéleven. Ziet de Minister hierin
handvaten om een extra stap te zetten met modern werkgeverschap? Ziet de Minister
in de toolbox parallellen met de gezinsvisie die het CDA eerder dit jaar heeft uitgebracht?1 Zo ja, welke maatregelen kunnen hieruit overgenomen worden?

Welke punten uit de Commissiemededeling «Demografische verandering in Europa: een
gereedschapskist voor actie» acht de Minister specifiek op sociale zaken en werkgelegenheid
(SWZ)-gebied van belang? Zijn er tussentijdse bevindingen van de Staatscommissie Demografische
ontwikkelingen die mogelijk betrokken kunnen worden bij de aankomende formatie in
Nederland?

II Antwoord/Reactie van de Minister