Memorie van toelichting : Memorie van toelichting

36 360 B Jaarverslag en slotwet gemeentefonds 2022

Nr. 4 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2022–2023

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 (verplichtingen, uitgaven en ontvangsten)

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 afzonderlijk bij wet vastgesteld en ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in de begrotingsstaat van het gemeentefonds.

Het in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikel wordt in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 3 (verplichtingenbedrag als bedoeld in artikel 5 van de Fvw)

Ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben gemeenten gezamenlijk recht op het bedrag dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkering en de aanvullende uitkeringen is opgenomen. Ingevolge artikel 5, tweede lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben de gemeenten gezamenlijk recht op de bedragen die in de begroting als verplichting voor het totaal van de integratie-uitkeringen en het totaal van de decentralisatie-uitkeringen zijn opgenomen.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, H.G.J. Bruins Slot

De Staatssecretaris van Financiën, M.L.A. van Rij

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN (SLOTVERSCHILLEN)

Artikel 1 Gemeentefonds

Uitgaven

In onderstaande tabel wordt een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het uitgavenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2022 is het uitgavenbedrag van het gemeentefonds met € 656,9 mln. verlaagd. De in tabel 1 weergegeven mutaties worden onder de tabel nader verklaard.

Tabel 1 Totstandkoming uitgavenbedrag gemeentefonds 2022 (bedragen x € 1.000)

Stand uitgavenbedrag vastgestelde begroting 20221

 

36.480.495

Stand uitgavenbedrag eerste suppletoire begroting 20222

 

39.880.718

Stand uitgavenbedrag tweede suppletoire begroting 2022

 

40.638.361

   

Voorgestelde mutaties bij slotwet 2022

  

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten

76

 

2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen

‒ 508

 

3) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2022

‒ 655.985

 

4) Afboeken oude verplichting IU participatie 2019

‒ 1

 

5) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen overig 2022

‒ 2

 

6) Afboeken oude verplichting decentralisatie-uitkeringen 2019

‒ 64

 

7) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2022

‒ 440

    

Totaal mutaties bij slotwet

 

‒ 656.924

   

Stand uitgavenbedrag slotwet 2022

 

39.981.438

Waarvan uitgavenbedrag Algemene uitkering

 

33.721.227

Waarvan uitgavenbedrag Decentralisatie-uitkeringen

 

1.967.441

Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering Voogdij 18+

 

742.059

Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering Beschermd wonen

 

1.498.275

Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering Participatie

 

1.965.262

Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkeringen Overig

 

85.796

Waarvan uitgavenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten

 

476

Waarvan uitgavenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen

 

902

X Noot

1

In deze stand zijn de mutaties van de eerste Incidentele Suppletoire Begroting opgenomen.

X Noot

2

In deze stand zijn de mutaties van de tweede Incidentele Siuppletoire Begroting opgenomen

De wijziging van het uitgavenbedrag is het saldo van een aantal mutaties:

1 en 2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet opdrachten en bijdragen

Het gerealiseerde bedrag komt per saldo € 0,432 mln. lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2022 werd geraamd. Het budget voor 2022 is daarmee niet volledig tot besteding gekomen. Deze uitgaven zullen in 2023 alsnog worden gedaan. Daarom zullen de uitgaven «Kosten financiële-verhoudingswet» bij Voorjaarsnota 2023 opwaarts worden bijgesteld, conform de bestaande afspraken hierover met het Ministerie van Financiën.

3) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2022

De uitbetalingen aan gemeenten in 2022 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2022. Het gaat hierbij om een verschil van € 656 mln. De belangrijkste reden voor het verschil ligt in het feit dat er in een laat stadium van het besluitvormingsproces nog extra middelen beschikbaar zijn gekomen voor de algemene uitkering gemeentefonds. Daardoor kon de laatste betaaltermijn in 2022 niet meer gehaald worden. Het betreft onder meer € 500 mln. in verband met de energietoelage voor huishoudens met een laag inkomen. De desbetreffende bedragen zijn in januari 2023 alsnog uitbetaald. Het uitgavenbudget voor de algemene uitkering zal bij Voorjaarsnota 2023 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.

4) Afboeken oude verplichting integratie-uitkering participtie 2019

Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met de integratie-uitkering participatie uit 2019.

5) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen overig 2022

De uitbetalingen aan gemeenten in 2022 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2022. Het gaat hierbij om een verschil van € 2.000. Het uitgavenbudget voor de integratie-uitkeringen zal bij Voorjaarsnota 2023 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.

6) Afboeken oude verplichtingen Decentralisatie-uitkeringen 2019

Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met decentralisatie-uitkeringen uit 2019.

7) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2022

De uitbetalingen aan gemeenten in 2022 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2022. Het gaat hierbij om een verschil van € 0,44 mln. Een specificatie van dit bedrag is opgenomen in de bijlage bij deze slotwet. Het uitgavenbudget voor de decentralisatie-uitkeringen zal bij Voorjaarsnota 2023 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.

Verplichtingen

In tabel 2 wordt ter toelichting een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het verplichtingenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2022 is het verplichtingenbedrag met € 0,852 mln. verlaagd.

Tabel 2 Totstandkoming verplichtingenbedrag gemeentefonds 2022 (bedragen x € 1.000)

Stand verplichtingenbedrag vastgestelde begroting 20221

 

36.480.495

Stand verplichtingenbedrag eerste suppletoire begroting 20222

 

39.619.270

Stand verplichtingenbedrag tweede suppletoire begroting 2022

 

40.376.913

   

Voorgestelde mutaties bij slotwet 2022

  

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten

‒ 176

 

2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen

‒ 611

 

3) Afboeken oude verplichting decentralisatie-uitkeringen 2019

‒ 64

 

4) Afboeken oude verplichting IU Participatie 2019

‒ 1

    

Totaal mutaties bij slotwet

 

‒ 852

   

Stand verplichtingenbedrag slotwet 2022

 

40.376.061

      

Waarvan verplichtingenbedrag Algemene uitkering

 

34.126.138

Waarvan verplichtingenbedrag Decentralisatie-uitkeringen

 

1.957.508

Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering Voogdij 18+

 

742.059

Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering Beschermd wonen

 

1.498.275

Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering Participatie

 

1.965.261

Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkeringen Overig

 

85.797

Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten

 

224

Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen

 

799

X Noot

1

In deze stand zijn de mutaties van de eerste Incidentele Suppletoire Begroting opgenomen.

X Noot

2

In deze stand zijn de mutaties van de tweede Incidentele Siuppletoire Begroting opgenomen.

De wijziging van het verplichtingenbedrag is als volgt te verklaren:

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet opdrachten

Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 0,176 mln. lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2022 werd geraamd. Dit is veroorzaakt doordat in 2022 minder opdrachten zijn aangegaan dan vooraf geraamd.

2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet bijdragen

Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 0,611 mln. lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2022 werd geraamd. Dit is veroorzaakt doordat in 2022 minder opdrachten zijn aangegaan dan vooraf geraamd.

3) Afboeken oude verplichtingen Decentralisatie-uitkeringen 2019

Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met decentralisatie-uitkeringen uit 2019.

4) Afboeken oude verplichtingen integratie-uitkering participatie 2019

Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met de integratie-uitkering participatie uit 2019.

Ontvangsten

Sinds de invoering van de Financiële-verhoudingswet zijn de uitgaven en de inkomsten op grond van artikel 4 van die wet over ieder uitkeringsjaar aan elkaar gelijk. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2022 worden de ontvangsten met € 656,9 mln. verlaagd.

Bijlage Specificatie integratie- en decentralisatie-uitkeringen

Tabel 3 Specificatie integratie- en decentralisatie-uitkeringen gemeentefonds 2022 (bedragen x € 1.000) 

Budget na NJN

Slotwet

Budget totaal

Uitgegeven

Verschil

      

Integratie-uitkeringen

     

Voogdij 18+

742.059

 

742.059

742.059

0

Beschermd wonen

1.498.275

 

1.498.275

1.498.275

0

Participatie

1.965.262

 

1.965.262

1.965.262

0

Verhoging raadsledenvergoeding kleine gemeenten

9.776

 

9.776

9.775

‒ 1

Uitvoeringskosten inburgering

76.021

 

76.021

76.021

0

Wijziging betalingsverloop 2021

2

‒ 1

1

0

‒ 1

      

SUBTOTAAL IU

4.291.395

‒ 1

4.291.394

4.291.392

‒ 2

            

Decentralisatie-uitkeringen

     

Aanpak laaggeletterdheid

6.050

 

6.050

6.050

0

Aanpak lerarentekort G4

4.000

 

4.000

4.000

0

Bed, Bad en Brood

1.600

 

1.600

1.600

0

Beeldende kunst en vormgeving

13.500

 

13.500

13.500

0

Bijzondere bijstand studenten

35.000

 

35.000

35.000

0

Bodembescherming

8.583

 

8.583

8.583

0

Brede aanpak Dak- en thuisloosheid

61.900

 

61.900

61.900

0

BRP centralisering inschrijving vergunninghouders

4.731

 

4.731

4.731

0

Buurtsportcoaches

75.005

 

75.005

75.004

‒ 1

Correctie Waterschapswegen (Knelpunten verdeelproblematiek)

3.867

 

3.867

3.867

0

Crisisdienstverlening (Jeugdwerkloosheid)

33.110

 

33.110

33.100

‒ 10

Dichterbij dan je denkt

25.112

 

25.112

25.112

0

Duurzame polder

250

 

250

250

0

Einde lening inburgeringsplichtig

2.625

 

2.625

2.625

0

Erfgoed deal

2.965

 

2.965

2.965

0

Experiment centrale stemopneming

535

 

535

535

0

Experiment gesloten coffeeshopketen

1.378

 

1.378

1.378

‒ 1

Extra capaciteit BOA's

13.000

 

13.000

13.000

0

Faciliteitenbesluit opvangcentra

9.876

 

9.876

9.876

0

Gemeengteraadsverkiezingen 2022

30.380

 

30.380

30.380

0

Gezond in de stad

34.626

 

34.626

34.622

‒ 4

Handhaving quarantaineplicht

1.357

 

1.357

1.357

0

Informele scholing

243

 

243

243

0

Inkomstenderving gemeenten 2020

151.794

 

151.794

151.794

0

Inkomstenderving gemeenten 2021

152.447

 

152.447

152.044

‒ 403

Invoeringskosten omgevingswet

150.938

 

150.938

150.938

0

Jeugd

21.700

 

21.700

21.700

0

Jeugdcontributie Bibliotheek

312

 

312

312

0

Jeugdhulp aan kinderen in een AZC

5.100

 

5.100

5.100

0

Kansen voor alle kinderen

85.000

 

85.000

85.000

0

Leerlingenvervoer Oekraine

22.000

 

22.000

22.000

0

LHBTI beleid regenboogsteden

1.473

 

1.473

1.473

0

Maatschappelijke begeleiding

34.988

 

34.988

34.988

0

Maatschappelijke opvang

418.387

 

418.387

418.387

0

Mantelzorgbeleid

1.500

 

1.500

1.500

0

Meerkosten Oekraine sociaal domein

25.500

 

25.500

25.500

0

Ondersteuning RES proces

8.803

 

8.803

8.803

0

Onderzoek Almere integratie

27

 

27

27

0

Online weerbaarheid

317

 

317

316

‒ 1

Parkstad conferentie

10

 

10

10

0

Samenwerkingskader Scherpenzeel

78

 

78

78

0

Slavernijverleden

958

 

958

958

0

Stedelijk vernieuwingsgebieden

2.000

 

2.000

2.000

0

Uitstapprogramma prostituees

4.000

 

4.000

4.000

0

Uitvoeringskosten klimaatakkoord

112.591

 

112.591

112.581

‒ 10

Veilige steden

520

 

520

520

0

Veiligheidshuizen

7.699

 

7.699

7.699

0

Versterken sociale basis

11.000

 

11.000

11.000

0

Versterking arbeidsmarktregio's

14.541

 

14.541

14.541

0

Versterking dienstverlening gemeenten: personen met verward gedrag

10.000

 

10.000

10.000

0

Versterking dienstverlening gemeenten: systeemleren

5.000

 

5.000

5.000

0

Versterking omgevingsveiligheidsdiensten

3.825

 

3.825

3.825

0

VN Decennium

61

 

61

61

0

Voorkomen discriminatie naar herkomst

172

 

172

172

0

Voorschoolse voorziening peuters

30.200

 

30.200

30.200

0

Vrouwenopvang

231.651

 

231.651

231.651

0

VTH-taken

46.700

 

46.700

46.700

0

Werktoegeleiding jongeren

42

 

42

42

0

Wet kwaliteitsborging bouwen

24.755

 

24.755

24.755

0

Windpark N33

1.790

 

1.790

1.790

0

Wijziging betalingsverloop decentralisatie uitkeringen

10.373

‒ 64

10.309

10.300

‒ 9

      

SUBTOTAAL DU

1.967.945

‒ 64

1.967.881

1.967.441

‒ 440

      

TOTAAL IU en DU

6.259.340

‒ 65

6.259.275

6.258.833

‒ 442