Amendement : Amendement van de leden Westerveld en Ellemeet over het afschaffen van het vrijwillig eigen risico

Nr. 9 AMENDEMENT VAN DE LEDEN WESTERVELD EN ELLEMEET

Ontvangen 6 april 2022

De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:

I

Aan het opschrift wordt toegevoegd «en het vrijwillig eigen risico».

II

In de beweegreden wordt na «op zorgverzekeringen» ingevoegd «en het vrijwillig eigen
risico».

III

Voor artikel I, onderdeel A, worden drie onderdelen ingevoegd, luidende:

000A

In artikel 1, eerste lid, vervalt onderdeel h.

00A

In artikel 3, vierde lid, onderdeel b, onder 2°, wordt «artikel 17, vijfde lid» vervangen door «artikel 17, vierde lid».

0A

In artikel 9, tweede lid, wordt de puntkomma aan het slot van onderdeel d vervangen
door een punt en vervalt onderdeel e.

IV

In artikel I, onderdeel A, wordt «zonder collectiviteitskorting als bedoeld in artikel 18
en» vervangen door «, maar zonder collectiviteitskorting als bedoeld in artikel 18 en zonder vrijwillig eigen risico».

V

Artikel I, onderdeel B, wordt als volgt gewijzigd:

1. Onderdeel 1 komt te luiden:

1. Het vierde lid vervalt, onder vernummering van het vijfde tot en met zevende lid
tot het vierde tot en met zesde lid.

2. Onderdeel 2 komt te luiden:

2. In het vierde lid (nieuw) vervalt «, verminderd met de premiekortingen, bedoeld in
de artikelen 18, vierde lid, of 20, indien deze van toepassing zijn».

VI

Na artikel I, onderdeel C, worden vijf onderdelen toegevoegd, luidende:

D

Artikel 20 vervalt.

E

Artikel 21, vierde lid, vervalt.

F

Artikel 22 wordt als volgt gewijzigd:

1. In het eerste lid vervalt «en indien dat van toepassing is, vrijwillig eigen risico».

2. Het tweede lid vervalt, onder vernummering van het derde lid tot tweede lid.

3. In het tweede lid (nieuw) vervalt «of tweede».

G

Artikel 23 wordt als volgt gewijzigd:

1. In het tweede lid vervalt «of vrijwillig».

2. Het derde lid vervalt.

H

In artikel 87, zesde lid, onderdeel e, onder 2°, vervalt «of vrijwillig».

VII

Na artikel I wordt een artikel ingevoegd, luidende:

ARTIKEL IA

In artikel 6.18, eerste lid, onderdeel f, van de Wet inkomstenbelasting 2001 vervalt
«of een overeengekomen vrijwillig eigen risico» en wordt «artikel 1, onderdelen g
en h,» vervangen door «artikel 1, onderdeel g,».

Toelichting

Met dit amendement wordt de mogelijkheid om te kiezen voor een vrijwillig eigen risico
afgeschaft. Met het eigen risico wordt er namelijk een mogelijkheid gecreëerd om korting
op de nominale premie te verkrijgen. Hierdoor wordt de premie lager voor mensen die
kiezen voor een vrijwillig eigen risico en daarmee tegelijkertijd iets hoger voor
mensen die geen vrijwillig eigen risico hebben. Dit heeft natuurlijk gevolgen voor
de inkomsten van verzekeraars. Zij krijgen minder premie inkomsten vanuit de groep
die een vrijwillig eigen risico heeft.

Het CPB1 stelt dat het vrijwillig eigen risico gerechtvaardigd kan worden als de korting op
de premie wordt betaald door de groep die ook kiest voor een vrijwillig eigen risico.
De groep met vrijwillig eigen risico zou dan dusdanig minder zorg moeten gebruiken
dat de korting op de premie vanuit die besparing kan worden gefinancierd. Het remgeldeffect
moet minstens even groot zijn als de premiekorting. Op het moment dat daar geen sprake
van is, dan is er ook bij het vrijwillig eigen risico sprake van kruissubsidiering.

Of, en zo ja in welke mate, er sprake was van kruissubsidiering was tot juli 2021
nog niet goed onderzocht. Maar ondertussen blijkt uit onderzoek van Remmerswaal aan
de Universiteit van Tilburg2: «dat het vrijwillig eigen risico het zorggebruik nauwelijks afremt, wat betekent dat
mensen zonder een vrijwillig eigen risico bijdragen aan de premiekorting voor verzekerden
met een vrijwillig eigen risico.»

Dat het vrijwillig eigen risico de solidariteit in de Zorgverzekeringswet onder druk
zet, is ook af te leiden uit de groep mensen die kiest voor het vrijwillig eigen risico.
Het vrijwillig eigen risico wordt vooral gekozen door jonge hoogopgeleide mannen,
met een hoog inkomen en een goede gezondheid.3 Het vrijwillig eigen risico blijkt financieel voordelig voor deze groep. De premiekorting
die samenhangt met het vrijwillig eigen risico is voor vrouwen, mensen met een laag
inkomen, een minder hoge opleiding of een slechtere gezondheid in mindere mate beschikbaar.
Tegelijkertijd betalen deze groepen wel mee aan de premiekorting voor mensen waarvan
de persoonlijke situatie wel een vrijwillig eigen risico toestaat.

Samenvattend is het vrijwillig eigen risico een financieel voordelige regeling voor
een specifieke groep, namelijk hoogopgeleide, jonge mannen, met een hoog inkomen en
een goede gezondheid. De premiekorting die deze groep krijgt wordt betaald door de
rest van de premiebetalers zonder vrijwillig eigen risico. Aangezien deze kruissubsidiering
onwenselijk is, wordt met dit amendement het vrijwillig eigen risico afgeschaft.

Westerveld
Ellemeet