Memorie van toelichting : Memorie van toelichting
35 542 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket)
Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING
A. Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel
Wetsartikelen 1 tot en met 3
De begrotingsstaat die onderdeel is van de Rijksbegroting, wordt op grond van artikel
2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel
strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in:
de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid;
De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze
memorie van toelichting toegelicht.
Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet
heeft geautoriseerd. Aangezien de uitvoering van de spoedeisende maatregelen uit deze
4e incidentele suppletoire begroting niet kan wachten tot formele autorisatie van
beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen
starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze 4e incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf
geïnformeerd via de brief Steun- en herstelpakket.
De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, W. Koolmees
B. Artikelgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen
1. Leeswijzer
1.1 De departementale begroting
In deze vierde Incidentele suppletoire begroting (ISB) van 2020 wordt de begroting
voor het jaar 2020 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) gecorrigeerd
in verband met de aanvullende maatregelen die genomen zijn ten aanzien van het Coronavirus.
Uitgaven en verplichtingen
– De uitgaven van beleidsartikel 1 Arbeidsmarkt worden voor de verlenging van de tijdelijke
regeling NOW voor 2020 verhoogd met € 2,2 miljard.
– Verder wordt op artikel 1 voor de verlenging van de tijdelijke subsidieregeling loonkosten
en inkomensverlies Caribisch Nederland de uitgaven verhoogd met € 6,6 miljoen.
– Op artikel 2 bijstand, participatiewet en toeslagenwet wordt voor de verlenging van
de Tozo de uitgaven met € 250,0 miljoen verhoogd.
– Verder worden op artikel 2 de uitgaven van de opdrachten verhoogd met € 3,0 miljoen
voor versnellen brede schuldenaanpak.
– Op artikel 7 Kinderopvang worden de uitgaven met € 8,5 miljoen verhoogd voor de compensatie
van de eigen bijdrage van ouders die geen recht hebben op KOT en niet onder de gemeentelijke
doelgroep vallen.
– Op artikel 11 uitvoering worden de uitgaven met € 7,0 miljoen verhoogd voor de verlenging
van de uitvoeringskosten NOW.
– Op artikel 98 algemeen zijn de uitgaven met € 0,2 miljoen verhoogd voor arbeidsbemiddeling
Caribisch Nederland.
– De uitgaven op artikel 99 Nominaal en onvoorzien worden verhoogd met € 82,5 miljoen
voor diverse uitgaven aan flankerend beleid.
Waar van toepassing lopen de uitgaven voor alle noodmaatregelen door in verdere jaren.
Ontvangsten
– Bij de ontvangsten zijn artikel 7 kinderopvang en artikel 10 tegemoekoming ouders
beiden verlaagd met € 0,5 miljoen voor de verlenging verlaging invorderingsrente bij
de KOT en de WKB.
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50
1
2
=> 50 en < 200
2
4
=> 200 < 1000
5
10
=> 1000
10
20
1.2 Beleid
1.2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven mutaties.
Tabel 1 Overzicht belangrijkste uitgaven mutaties ISB (bedragen x € 1.000)
uitgaven 2020
artikel nr
Stand begroting na 1e suppl begroting en 3e ISB
71.398.430
alle
Belangrijkste suppletoire mutaties:
Verlenging NOW
2.196.500
1
Verlenging tijdelijke subsidiereg loonkstn en inkomensverl CN
6.600
1
Verlenging TOZO
250.000
2
Versnellen brede schuldenaanpak
3.000
2
Compensatie eigen bijdrage KO
8.500
7
Verlenging NOW uitvoeringskosten
7.000
11
Arbeidsbemiddeling CN
200
98
Diverse mutaties flankerend beleid
82.500
99
Stand begroting na 4e ISB 2020
73.952.730
1.2.2 Overzicht belangrijkste ontvangsten mutaties
Tabel 2 Overzicht belangrijkste ontvangsten mutaties ISB (bedragen x € 1.000)
ontvangsten 2020
artikel nr
Stand begroting na 1e suppl begroting en 3e ISB
1.859.721
alle
Belangrijkste suppletoire mutaties:
Verlenging verlaging invorderingsrente KOT
– 500
7
Verlenging verlaging invorderingsrente WKB
– 500
10
Stand begroting na 4e ISB 2020
1.858.721
2. Beleidsartikelen
2.1 Artikel 1
Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel
1 Arbeidsmarkt (bedragen x € 1.000)
1
Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen
Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)
Mutaties 4e ISB
Stand 4e ISB
Verplichtingen:
891.882
23.246.898
2.203.100
25.449.998
Uitgaven:
891.167
23.246.409
2.203.100
25.449.509
waarvan juridisch verplicht
97,40%
97,40%
99,70%
Inkomensoverdrachten
810.000
729.673
0
729.673
Lage-inkomensvoordeel
505.275
524.611
0
524.611
Minimumjeugdloonvoordeel
82.725
62.691
0
62.691
Loonkostenvoordelen
222.000
142.371
0
142.371
Subsidies
63.245
22.496.664
2.203.100
24.514.764
Duurzame inzetbaarheid en leven lang ontwikkelen
10.000
9.198
0
9.198
Stimuleringsregeling LLO in MKB
49.400
1.414
0
1.414
Overige subsidies algemeen
3.845
3.385
0
3.385
Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud
0
22.222.667
2.196.500
24.419.167
Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN
0
25.000
6.600
31.600
NL leert door
0
50.000
0
50.000
Tofa
0
185.000
0
185.000
Opdrachten
11.912
15.063
0
15.063
Bekostiging
1.050
550
0
550
Bijdrage aan andere begrotingen
792
102
0
102
Ministerie van EZK
100
100
0
100
Ministerie van VWS
692
2
0
2
Bijdrage agentschappen
4.168
4.357
0
4.357
RIVM
4.168
4.357
0
4.357
Ontvangsten
24.000
11.554
0
11.554
X Noot
1
kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.
Toelichting
Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)
De verwachte uitgaven van het verlengen van de open einderegeling per 1 oktober, bedragen
€ 5,3 miljard over een periode van 9 maanden (3 tranches van 3 maanden). Hiervan wordt
naar verwachting € 2,2 miljard in 2020 uitgegeven. Dit bedrag bestaat uit de subsidie-uitgaven
die door UWV worden verstrekt aan werkgevers. De regeling wordt voor 80% bevoorschot
aan werkgevers, waardoor op een later moment nog sprake is van afrekeningen. De bij
deze suppletoire begroting gereserveerde middelen betreffen middelen voor het verlengen
van de regeling, inclusief de wijzigingen aan de regeling zoals aangekondigd in Kamerbrief
Steun- en herstelpakket, bovenop de reeds beschikbaar gestelde middelen voor de eerder
tranches van de NOW.
Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN
De tijdelijke regeling loonkosten en inkomensverlies Caribisch Nederland wordt in
versoberde vorm verlengd. De versobering ziet onder andere op het verlagen van de
uitkeringsniveaus en het introduceren van een vermogenstoets voor zelfstandigen. De
regeling geldt voor 9 maanden, waarbij eind 2020 wordt bezien hoe de regeling – in
het verlengde van de NOW in Europees Nederland – verder versoberd en afgebouwd kan
worden, gedurende de resterende looptijd. De verwachte uitgaven in 2020 zijn 6,6 mln.
2.2 Artikel 2
Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel
2 Bijstand, Participatie en Toeslagenwet (bedragen x € 1.000)
1
Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen
Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)
Mutaties 4e ISB
Stand 4e ISB
Verplichtingen:
6.975.855
12.061.990
253.000
12.314.990
Uitgaven:
7.002.798
12.084.787
253.000
12.337.787
waarvan juridisch verplicht
99,70%
99,80%
99,90%
Inkomensoverdrachten
6.941.277
12.005.833
250.000
12.255.833
Macrobudget participatiewet uitkeringen
6.147.353
5.931.596
0
5.931.596
en intertemporele tegemoetkoming
Toeslagenwet
440.875
435.630
0
435.630
AIO
334.133
328.418
0
328.418
Bijstand zelfstandigen bedrijfskrediet en Tozo
10.800
5.303.373
250.000
5.553.373
Bijstand overig
1.100
1.000
0
1.000
Onderstand en re-integratie (Caribisch Nederland)
7.016
5.816
0
5.816
Subsidies
29.782
45.656
0
45.656
Sectorplannen
0
1.042
0
1.042
Armoedeschulden
985
3.040
0
3.040
Cofinanciering dienstverlening
8.000
8.000
0
8.000
Europees fonds meestbehoeftigen
100
100
0
100
Regionale kansen kinderen
455
669
0
669
Alle kinderen doen mee
11.576
12.836
0
12.836
SBCM
2.800
2.800
0
2.800
NIBUD
314
375
0
375
Overige subsidies algemeen
5.552
16.794
0
16.794
Opdrachten
19.824
21.383
3.000
24.383
Bekostiging
1.739
1.739
0
1.739
ZonMw
1.739
1.739
0
1.739
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
167
167
0
167
ZonMw
167
167
0
167
Bijdrage B&S fondsen
10.000
10.000
0
10.000
Pensioenfonds PRWI
10.000
10.000
0
10.000
Bijdrage aan internationale organisaties
9
9
0
9
Contributie CASS
9
9
0
9
Ontvangsten
26.020
26.020
0
26.020
X Noot
1
kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.
Toelichting
Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandige ondernemers (Tozo)
De Tozo wordt voor een periode van negen maanden verlengd. Zelfstandigen kunnen tot
1 juli 2021 een uitkering voor levensonderhoud ontvangen en een lening voor bedrijfskapitaal
aanvragen. De verwachting is dat komende maanden minder zelfstandigen een beroep doen
op de Tozo dan tijdens de afgelopen maanden. Dit komt onder andere door invoering
van een toets op beschikbare geldmiddelen vanaf 1 oktober 2020. Verder is het aannemelijk
dat meer zelfstandigen hun werkzaamheden weer kunnen oppakken of op een andere manier
in hun levensonderhoud voorzien.
De totale budgettaire gevolgen van de verlenging worden geraamd op circa € 250 miljoen
in 2020. Naar verwachting bedragen de uitgaven voor levensonderhoud in totaal circa
€ 220 miljoen en voor kapitaalverstrekkingen circa € 30 miljoen. In deze bedragen
zijn ook uitvoeringskosten bij gemeenten meegenomen. Deze bedragen zijn met grote
onzekerheden omgeven. De uitgaven voor kapitaalverstrekkingen zijn leningen, die in
toekomstige jaren dienen te worden terugbetaald. Gemeenten dragen deze ontvangsten
met een vertraging af aan SZW. Dit wordt op een later moment in de begrotig verwerkt.
Versnellen brede schuldenaanpak
Voor het versnellen van de brede schuldenaanpak is er in 2020 3 mln. gereserveerd.
Over hoe de middelen precies worden aangewend, wordt uw Kamer nog apart geïnformeerd.
2.3 Artikel 7
Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid Incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel
7 Kinderopvang (bedragen x € 1.000)
1
Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen
Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)
Mutaties 4e ISB
Stand 4e ISB
Verplichtingen:
3.461.212
3.855.896
8.500
3.864.396
Uitgaven:
3.461.212
3.855.896
8.500
3.864.396
Waarvan juridisch verplicht
99,30%
99,80%
99,80%2
Inkomensoverdrachten
3.434.006
3.830.304
8.500
3.838.804
Kinderopvangtoeslag
3.434.006
3.497.304
0
3.497.304
Vergoeding eigen bijdrage KO
0
333.000
8.500
341.500
Subsidies
2.550
2.084
0
2.084
Kinderopvang
2.350
1.884
0
1.884
Subsidies Caribisch Nederland
200
200
0
200
Opdrachten
14.129
13.981
0
13.981
Opdrachten Caribisch Nederland
9.627
8.977
0
8.977
Overige opdrachten
4.502
5.004
0
5.004
Bijdrage aan agentschappen
10.527
9.527
0
9.527
DUO
10.520
9.527
0
9.527
Justis
7
0
0
0
Ontvangsten
1.597.613
1.535.626
– 500
1.535.126
Werkgeversbijdrage kinderopvang
1.279.935
1.279.935
0
1.279.935
Ontvangsten overig
317.678
255.691
– 500
255.191
X Noot
1
kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.
X Noot
2
Bij de berekening van dit percentage zijn de uitgaven onder «Tegemoetkoming eigen
bijdrage» volledig als juridisch verplicht aangemerkt. Formeel is de compensatie aan
ouders die geen KOT ontvangen en geen recht hebben op compensatie vanuit de gemeenten
(€ 8,5 miljoen) juridisch verplicht zodra dit in de regelgeving is vastgelegd. Dit
zal op korte termijn gebeuren.
Toelichting
Vergoeding eigen bijdrage KO
Voor compensatie van de eigen bijdrage van ouders die geen kinderopvangtoeslag ontvangen
en niet onder de gemeentelijke doelgroep vallen, wordt 8,5 mln gereserveerd. Het gaat
om de eigen bijdrage die betaald is gedurende de periode dat de kinderopvang gesloten
was.
Verlenging verlaging invorderingsrente KO
De verlaging van de invorderingsrente van 4% naar 0,01% (corona-maatregel) is verlengd.
Hierdoor zijn er minder rente-ontvangsten op de terugvorderingen Kinderopvangtoeslag
(KOT).
2.4 Artikel 10
Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel
10 Tegemoetkoming ouders (bedragen x € 1.000)
1
Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen
Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)
Mutaties 4e ISB
Stand 4e ISB
Verplichtingen:
6.550.142
6.653.213
0
6.653.213
Uitgaven:
6.550.142
6.653.213
0
6.653.213
Waarvan juridisch verplicht
100,00%
100,00%
100,00%
Inkomensoverdrachten
6.550.142
6.653.213
0
6.653.213
AKW
3.619.325
3.654.556
0
3.654.556
Kinderbijslagvoorziening BES
3.762
4.220
0
4.220
WKB
2.927.055
2.994.437
0
2.994.437
Ontvangsten
222.204
202.322
– 500
201.822
X Noot
1
kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.
Toelichting
Verlenging verlaging invorderingsrente WKB
De verlaging van de invorderingsrente van 4% naar 0,01% (corona-maatregel) is verlengd.
Hierdoor zijn er minder rente-ontvangsten op de terugvorderingen Wet Kindgebonden
Budget (WKB).
2.5 Artikel 11
Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel
11 Uitvoering (bedragen x € 1.000)
1
Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen
Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)
Mutaties 4e ISB
Stand 4e ISB
Verplichtingen:
499.637
533.539
7.000
540.539
Uitgaven:
499.637
533.539
7.000
540.539
Waarvan juridisch verplicht
100,00%
100,00%
Bijdrage aan zbo's en rwt's
498.937
532.839
7.000
539.839
Uitvoeringskosten UWV
378.730
390.203
7.000
397.203
Uitvoeringskosten SVB
113.476
132.852
0
132.852
Uitvoeringskosten IB
6.731
9.784
0
9.784
Bijdrage aan nationale organisaties
700
700
0
700
Landelijke Cliëntenraad
700
700
0
700
Ontvangsten
0
0
0
0
X Noot
1
kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.
Toelichting
Uitvoeringskosten NOW
Voor de uitvoeringskosten van NOW 3.0 door UWV wordt € 7 miljoen gereserveerd in 2020.
2.6 Artikel 98
Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid incidendele suppletoire begroting (ISB) artikel
98 Algemeen (bedragen x € 1.000)
1
Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen
Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)
Mutaties 4e ISB
Stand 4e ISB
Verplichtingen:
30.185
28.227
200
28.427
Uitgaven:
32.758
30.074
200
30.274
Subsidies
2.500
2.000
0
2.000
Artikel 98
2.500
2.000
0
2.000
Opdrachten
21.481
19.321
0
19.321
Handhaving
4.402
4.895
0
4.895
Opdrachten overig
17.079
14.426
0
14.426
Bekostiging
5.991
7.731
200
7.931
Uitvoeringskosten Caribisch Nederland
5.991
7.731
200
7.931
Bijdrage aan agentschappen
586
322
0
322
RVO
422
322
0
322
CJIB
164
0
0
0
Bijdrage aan andere begrotingen
2.200
700
0
700
Ministerie van Financiën
2.200
700
0
700
Ontvangsten
854
0
0
0
X Noot
1
kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.
Toelichting
Arbeidsbemiddeling Caribisch Nederland
Dit betreft een tijdelijke intensivering van de dienstverlening op het gebied van
arbeidsbemiddeling in Caribisch Nederland. Doel is het sneller (weer) aan het werk
krijgen van mensen.
2.7 Artikel 99
Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid Incidentele suppletoire begroting (ISB) artikel
99 Nominaal en onvoorzien (bedragen x € 1.000)
1
Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen
Stand na suppletoire begroting (inclusief ISB's)
Mutaties 4e ISB
Stand 4e ISB
Verplichtingen:
185.573
679.551
82.500
762.051
Uitgaven:
185.573
679.551
82.500
762.051
Overige beleidsuitgaven
185.573
679.551
82.500
762.051
Loonbijstelling
0
0
0
0
Prijsbijstelling
0
0
0
0
Onvoorzien
185.573
679.551
82.500
762.051
Ontvangsten
0
0
0
0
X Noot
1
kst-35415-1, kst-35415-2, kst-35430-1, kst-35430-2, kst-35450-XV-1, kst-35450-XV-2 en kst-35473-6.
Toelichting
Op artikel 99 worden voor 2020 diverse reserveringen getroffen om het flankerend beleid
zoals aangekondigd in Kamerbrief Steun- en herstelpakket te starten dan wel in gang
te kunnen zetten. Het vervolg van de inzet in 2021 e.v. zal worden opgenomen in de
ontwerpbegrotingen 2021. In 2020 worden middelen gereserveerd voor: regionale mobiliteitsteams,
een ontschot budget voor gemeenten en UWV, dienstverlening aan bijstandsgerechtigden,
een impuls om mensen uit de doelgroep banenafspraak betrokken te houden bij de arbeidsmarkt,
middelen voor ondersteuningstrajecten zelfstandigen en een plan om jeugdwerkloosheid
te bestrijden door begeleiding naar werk of vervolgopleiding. Daarnaast worden middelen
gereserveerd op het gebied van armoede & schulden, te weten: het gemeentelijk schuldenbeleid
en voor de bijzondere bijstand.
In totaal gaat het om een reservering van € 82,5 mln. in 2020. Deze middelen worden
op een later moment dit jaar overgeboekt naar de betreffende beleidsartikelen dan
wel het Gemeentefonds (afhankelijk van de precieze uitwerking).
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
W. Koolmees, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Stemmingsuitslagen
Aangenomen met handopsteken
| Fracties | Zetels | Voor/Tegen | Niet deelgenomen |
|---|---|---|---|
| VVD | 32 | Voor | |
| PVV | 20 | Voor | |
| CDA | 19 | Voor | |
| D66 | 19 | Voor | |
| GroenLinks | 14 | Voor | |
| SP | 14 | Voor | |
| PvdA | 9 | Voor | |
| ChristenUnie | 5 | Voor | |
| PvdD | 4 | Tegen | |
| 50PLUS | 3 | Voor | |
| DENK | 3 | Voor | |
| SGP | 3 | Voor | |
| FVD | 2 | Voor | |
| Krol | 1 | Voor | |
| Van Haga | 1 | Voor | |
| Van Kooten-Arissen | 1 | Niet deelgenomen |
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.