Brief regering : Reactie op AcICT advies UWV project Nexus-WOL

Nr. 1399
BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 22 september 2025

Het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) heeft op verzoek van UWV onderzoek verricht
naar het UWV-project «replatforming WWO op Linux (WOL)». Het advies van het AcICT is op 8 juli jongstleden met beide
Kamers gedeeld en is ook bijgesloten als bijlage bij deze brief. Ik wil hierbij het
AcICT graag bedanken voor hun waardevolle adviezen en informeer u dat UWV de adviezen
opvolging geeft. In deze brief zal ik nader ingaan op het project, de conclusies en
adviezen van AcICT en per aanbeveling aangeven op welke wijze UWV hier opvolging aan
zal geven.

Project WOL

Sinds vele jaren vertrouwt UWV op het kernsysteem WW-uitkeringen bij Ontslag (WWO)
voor het uitvoeren van de werkloosheidswet. Dit systeem is ontwikkeld in de programmeertaal
Cobol en draait op het besturingssysteem OpenVMS. Inmiddels voldoet de applicatie
niet meer aan de hedendaagse eisen voor flexibiliteit en technologie. Bovendien wordt
OpenVMS vanaf 2028 niet meer ondersteund door de leverancier, wat een direct continuïteitsrisico
oplevert. Het Project WWO op Linux (WOL) is verantwoordelijk voor het borgen van de
continuïteit van de dienstverlening voor alle WW-gerechtigden en WW-gebruikers.

Voor het project WOL heeft UWV meerdere scenario’s onderzocht en middels ervaring
opgedaan met mogelijke oplossingen door ze eerst in het klein te analyseren, te bouwen
en te testen. Binnen het Project WOL heeft UWV voor het scenario gekozen, waarbij
de applicatie WWO niet wordt veranderd en de functies hetzelfde blijven. De applicatie
wordt alleen overgezet op een nieuw Linux-platform. Daarmee wordt de continuïteit
van de WW-uitkeringsdienstverlening geborgd. De programmeercode van WWO wordt omgezet
naar een nieuwe, makkelijker te onderhouden versie van Cobol. Het project WOL kent
vier geplande opleveringen van software vanuit de leverancier. Na elke oplevering
is een testfase gepland, waarin wordt getest of de functionaliteiten van de nieuwe
applicatie even goed presteren aan de huidige applicatie. Wanneer alle opleveringen
hebben plaatsgevonden en succesvol zijn getest, wordt een livegang van de nieuwe applicatie
in één weekend gepland. Voor het project wordt samengewerkt met een leverancier met
uitgebreide ervaring met soortgelijke trajecten. Samen met de datacenterleverancier
wordt geborgd dat de applicatie op de nieuwe omgeving naadloos de taken voor het WW-domein
blijft uitvoeren.

Het AcICT heeft de afgelopen maanden onderzoek verricht naar het functioneren van
het project WOL. Hieronder ga ik in op de conclusies van het AcICT en de opvolging
van de adviezen door UWV.

Conclusie AcICT

Het AcICT noemt de keuze voor een replatforming om de continuïteit van WWO veilig te stellen passend, omdat dit van de onderzochte
scenario’s de minst risicovolle is. AcICT ziet wel op het punt van het testen een
aantal risico’s. Het AcICT benadrukt dat het van het grootste belang is dat veel aandacht
aan het testen wordt besteed en dat het transparant is welke testdekking daarmee wordt
bereikt. Alleen zo kan het bestuur van UWV een gefundeerd «go»-besluit nemen.

AcICT werkt deze conclusie uit in de volgende punten:

A. UWV heeft in opzet de goede aanpak gekozen

B. Onderdelen van de testaanpak zijn nog onvoldoende uitgewerkt

C. Testen staat in toenemende mate onder druk door tegenvallers

Opvolging advies van het AcICT

Naar aanleiding van de bevindingen heeft het AcICT een drietal adviezen voor UWV geformuleerd.
Onderstaand ga ik per gegeven advies (schuingedrukt) in op de wijze waarop UWV daar
opvolging aan geeft.

1. Verstevig testaanpak om noodzakelijke hoge niveau van zekerheid te bereiken

Hoewel de huidige testaanpak goede elementen kent, is een verstevigde aanpak nodig
om het noodzakelijke hoge niveau van zekerheid te bereiken. Het AcICT adviseert daartoe
de volgende verbeteringen:

• Zorg voor een actuele risicoanalyse die alle aspecten van de replatforming adresseert;

• Gebruik de risicoanalyse om de gewenste testdekkingen vast te stellen;

• Werk de plannen voor de niet-functionele- en ketentesten uit;

• Zorg snel voor een zo representatief mogelijke acceptatieomgeving.

UWV herkent het belang van de voorgestelde verbeteringen en heeft acties ondernomen
om hier invulling aan te geven. Zo wordt de risicoanalyse geactualiseerd in lijn met
de aanbevelingen van het AcICT en zijn diverse noodzakelijke testen gestart. Bovendien
wordt in aanvulling op het mastertestplan een analyse uitgevoerd op de broncode van
WWO door een onafhankelijke externe partij. Deze analyse geeft inzicht in de technische
kwaliteit en onderhoudbaarheid van WWO, nadat het is overgezet op Linux. Dit vormt
een aanvullende waarborg om het noodzakelijke hoge niveau van zekerheid te bereiken.

2. Stel een realistische datum voor livegang vast

Het AcICT vindt het goed dat het project een strakke planning hanteert. Tegelijkertijd
constateert het AcICT dat de planning dusdanig krap is geworden dat het risico ontstaat
dat er compromissen gemaakt gaan worden aan de uitvoering van testen. Om dit te voorkomen
adviseert het AcICT:

• Maak een geactualiseerde planning met voldoende ruimte voor onvoorziene omstandigheden
en tegenvallers;

• Stel op basis van de nieuwe planning een realistische datum voor livegang vast.

Medio 2025 heeft UWV, in lijn met het advies van het AcICT, de mijlpalen en planning
herijkt. De huidige livegang is nu voorzien in het eerste kwartaal van 2026. Door
dagelijkse voortgangsrapportages van de uitgevoerde testen worden knelpunten nu tijdig
geconstateerd en weggenomen. Op basis hiervan wordt continu afgewogen of de beoogde
datum voor livegang kan worden gehandhaafd of moet worden bijgesteld. Dit resulteert
in een beheersbare planning. Hierbij wordt eveneens rekening gehouden met voldoende
ruimte voor onvoorziene omstandigheden en tegenvallers.

Advies na livegang: zorg voor een beheersbaar vervolg

Afsluitend adviseert het AcICT over de situatie na project WOL en eventuele herbouw
van WWO, die past bij de strategische wens van UWV om COBOL op termijn uit te faseren.
Het AcICT heeft twijfels of het uitfaseren van COBOL op zichzelf voldoende zakelijke
rechtvaardiging biedt voor een kostbaar en risicovol herbouwtraject, waarin bovendien
weinig of geen ruimte is voor functionele verbeteringen.

Bovenstaand signaal en het advies van het AcICT om te kiezen voor een vervolgaanpak
waarbij in kleine, beheersbare stappen verbeteringen worden gerealiseerd, neemt UWV
nadrukkelijk mee in de toekomstige overwegingen voor de doorontwikkeling van het applicatielandschap
ten behoeve van het WW-domein.

Tot slot wil ik mijn waardering uitspreken richting het onderzoeksteam van het AcICT
voor hun inzet en constructieve samenwerking. Het resultaat hiervan is een waardevol
adviesrapport voor UWV en in het bijzonder het Project WOL.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
M.L.J. Paul