Brief regering : Additionele besluitvorming Nationaal Groeifonds project SolarNL, inzet van middelen ten behoeve van IPCEI-AST en aankondiging onderzoek uitvoeringsvraagstukken

Nr. 3
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 september 2025

Het Nationaal Groeifonds (NGF) investeert in 50 grootschalige projecten die bijdragen
aan het duurzaam verdienvermogen van Nederland. Het betreft onder meer projecten op
het gebied van groene waterstof, de verduurzaming van de landbouw, het bestrijden
van laaggeletterdheid en de ontwikkeling van sleuteltechnologieën als kwantum en kunstmatige
intelligentie. Hier is in totaal een bedrag van € 11,2 miljard mee gemoeid.

In deze brief wordt u, mede namens de Minister van Financiën, geïnformeerd over additionele
besluitvorming over het project SolarNL, de inzet van middelen uit het NGF ten behoeve
van IPCEI-AST, en de start van een onderzoek naar uitvoeringsvraagstukken binnen het
NGF.

SolarNL

In juli van dit jaar bent u geïnformeerd over de additionele besluitvorming omtrent
het NGF-project SolarNL.1 Het advies van de Adviescommissie Nationaal Groeifonds (hierna: adviescommissie)
en de besluitvorming van het kabinet over dit project noopten tot het nader bezien
van de gevolgen voor de bijdrage uit het NGF. Hierbij licht ik u de vervolgstappen
en het besluit van het kabinet toe. Hieronder wordt eerst de context van het project
en de advisering en het besluit van juli jl. geschetst. Daarna worden de additionele
besluitvorming van het kabinet en de vervolgstappen toegelicht.

Achtergrond

Het project SolarNL zet in op de creatie van een Nederlands ecosysteem voor de ontwikkeling
en industrialisatie van nieuwe duurzame technologieën voor energie uit zonlicht (zon-pv).
In 2023 is aan het project SolarNL € 135 miljoen toegekend voor de eerste fase en
€ 277 miljoen voorwaardelijk toegekend voor de tweede en derde fase.2 Dit voorjaar is een verzoek ingediend om voor de tweede fase € 110,7 miljoen van
het voorwaardelijke toegekende deel om te zetten naar een definitieve toekenning.

De adviescommissie heeft naar aanleiding van het omzettingsverzoek negatief geadviseerd
over het omzetten van deze voorwaardelijk toegekende NGF-middelen.3 Op basis van breed en diepgaand expertonderzoek heeft de adviescommissie geconstateerd
dat de factoren die SolarNL tot een succes zouden moeten maken en een pv-ecosysteem
met toekomstig verdienvermogen voor Nederland zouden moeten veiligstellen, helaas
niet of slechts ten dele aanwezig zijn. Daarmee lijkt het opzetten van een nieuwe
zon-pv-sector in Nederland met ook grootschalige productie niet langer realistisch.
De adviescommissie adviseerde daarom om de voorwaardelijke toegekende NGF-bijdrage
hiervoor niet meer te behouden.

Het kabinet heeft in juli4 besloten om het gevraagde omzettingsverzoek niet te honoreren, de gevolgen van het
advies van de adviescommissie voor SolarNL te bezien en uw Kamer hier op een later
moment over te informeren.

Additionele besluitvorming en vervolgstappen

De afgelopen periode heb ik samen met de Minister van Financiën als medefondsbeheerder
overleg gevoerd met de voor dit project verantwoordelijke Minister van Klimaat en
Groene Groei (KGG). Het kabinet heeft mede op basis hiervan besloten om het advies
van de adviescommissie over te nemen en de voorwaardelijk toegekende middelen voor
de tweede en derde fase ter hoogte van € 277 miljoen niet langer te behouden voor
SolarNL. Hiermee wordt dit bedrag onderdeel van de onverdeelde middelen van het NGF.

Het Ministerie van KGG zal de komende maanden in overleg met de betrokkenen bezien
wat de gevolgen zijn van het vervallen van de middelen voor de tweede en derde fase
voor SolarNL. Een deel van de reeds toegekende middelen voor de eerste fase van het
project zijn nog niet zijn besteed. Het Ministerie van KGG overweegt om voor deze
fase van het project een gewijzigd plan in te dienen. Indien er een gewijzigd plan
wordt ingediend, zal dit opnieuw ter advisering moeten worden voorgelegd aan de adviescommissie
en zult u op een later moment worden geïnformeerd over de besluitvorming van het kabinet
hierover.

IPCEI AST

Na overleg met de adviescommissie NGF heeft het kabinet besloten om € 200 miljoen
uit het NGF in te zetten ten behoeve van de deelname van Nederland aan de IPCEI Advanced
Semiconductor Technologies (IPCEI-AST). De middelen hiervoor worden overgeheveld naar
de EZ-begroting. De IPCEI-AST heeft als doel om de Nederlandse en Europese positie
in de wereldwijde halfgeleiderindustrie te versterken. Hiermee ondersteunen we onderzoek,
ontwikkeling, en eerste toepassing in een productieomgeving van nieuwe generaties
halfgeleiders, inclusief ontwerptechnieken, productietechnologieën en toepassingen.
Daarmee worden de middelen besteed aan doelen die in het verlengde liggen van het
Nationaal Groeifonds: het versterken van het duurzaam verdienvermogen door middel
van investeringen in kennisontwikkeling en onderzoek, ontwikkeling en innovatie. De
overige onverdeelde middelen blijven behouden binnen het Nationaal Groeifonds zelf.

Onderzoek uitvoeringsvraagstukken NGF

De 50 NGF-projecten met een toekenning bevinden zich in de uitvoeringsfase. Deze projecten
zijn omvangrijk en complex. Om maximale impact te behalen, vind ik het belangrijk
om de uitvoering van deze projecten te optimaliseren waar mogelijk. Om beter zicht
te krijgen op knelpunten en complexiteit in de uitvoering die deze impact kunnen vertragen,
voert ABD Topconsult in opdracht van de Minister van Financiën en mij op dit moment
een onderzoek uit naar deze knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen. Ook worden
mogelijke best practices in beeld gebracht. Dit onderzoek zal naar verwachting aan
het eind van dit jaar worden afgerond. De insteek van dit onderzoek is om hiermee
de uitvoering van het NGF te verbeteren. Uw Kamer zal te zijner tijd over de resultaten
worden geïnformeerd.

De Minister van Economische Zaken,
V.P.G. Karremans