Brief regering : Stand van zaken over Lelystad Airport
31 936 Luchtvaartbeleid
Nr. 1245
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 5 september 2025
Hierbij ontvangt u voorafgaand aan het Commissiedebat luchtvaart op 10 september 2025
de stand van zaken met betrekking tot Lelystad Airport. Hiermee wordt invulling gegeven
aan het verzoek van de Kamer om voorafgaand aan het debat te worden geïnformeerd over
de stand van zaken rondom de motie Teunissen1. Tevens wordt met deze brief invulling gegeven aan de toezegging aan het lid De Hoop2 met betrekking tot de werkwijzer luchtvaartspecifieke MKBA’s.
De provincie Flevoland, gemeente Lelystad, omgeving en luchthaven vragen om duidelijkheid
over de toekomst van Lelystad Airport. Daarbij komt dat Lelystad Airport in het Nationaal
Programma Ruimte voor Defensie (NPRD) is aangewezen als voorkeurslocatie voor militair
medegebruik door jachtvliegtuigen. In de brief3 van 23 mei jl. is aangegeven dat er later dit jaar een definitief besluit over de
toekomst van Lelystad Airport genomen zal worden. Op dit moment is het nog te vroeg
om dat besluit te nemen. Mijn inzet is er de komende periode op gericht om alle voorbereidingen
te treffen om besluitvorming later dit jaar mogelijk te maken.
Gewijzigde omstandigheden
Ik ben mij bewust van de zorgen die leven rondom de opening van Lelystad Airport voor
handelsverkeer. Deze zorgen lagen ook ten grondslag aan de motie Teunissen in februari
20244. Tegelijkertijd is er sinds begin 2024 ook veel veranderd. Het voorkeursbesluit van
dit kabinet over militair medegebruik van Lelystad Airport door jachtvliegtuigen plaatst
de besluitvorming over Lelystad Airport in een nieuw daglicht. Daarbij zijn er ook
andere ontwikkelingen.
Ten eerste zet het kabinet rondom Schiphol in op een stevige geluidsreductie. De vraag
naar betaalbare luchtvaart onder miljoenen Nederlanders blijft onverminderd groot.
Een mogelijke verplaatsing van vakantie- en point-to-pointvluchten van Schiphol naar
Lelystad creëert ruimte op Schiphol voor netwerk- en hubvluchten. Dit is ook relevant
geworden vanwege de reductie van het aantal vliegtuigbewegingen op Schiphol en de
wens uit het regeerprogramma om de netwerkkwaliteit op Schiphol te behouden. Lelystad
Airport biedt hiervoor perspectief en versterkt de internationale bereikbaarheid van
Nederland.
Ten tweede draagt Lelystad Airport bij aan werkgelegenheid en bedrijvigheid en zorgt
het voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat in Flevoland en de omliggende regio’s.
Flevoland heeft een opgave om de komende decennia 120.000 woningen te bouwen. Waar
mensen wonen, moeten mensen ook kunnen werken. De werkgelegenheid die deze luchthaven
met zich meebrengt is daarom voor Flevoland van grote waarde.
Daar komt bij dat de internationale veiligheidssituatie de afgelopen jaren ingrijpend
is veranderd. Op 23 mei van dit jaar is, in het kader van het NPRD, duidelijk geworden
dat Lelystad Airport de voorkeurslocatie van het kabinet is voor militair medegebruik
door jachtvliegtuigen. Hierover heeft nauw overleg plaatsgevonden met de provincie
Flevoland en de gemeente Lelystad. Bij deze partijen bestaat alleen draagvlak onder
de voorwaarde dat de luchthaven ook opengaat voor handelsverkeer.
Voorwaarden
Het vorige kabinet stelde twee voorwaarden om Lelystad Airport in gebruik te nemen
voor handelsverkeer: het oplossen van het horizontaal vliegen op ongeveer twee kilometer
hoogte op het routedeel Lemelerveld-Zwolle en het verlenen van een natuurvergunning.
Op de ligging en het gebruik van de vliegroutes5 heeft uitvoerige participatie plaatsgevonden. Bij de totstandkoming van deze vliegroutes
in 2018 zijn er bezwaren gekomen vanuit bestuurders en bewoners uit met name de provincies
Gelderland en Overijssel. Met het opheffen of aanpassen van de horizontale vliegroutes
is aan bezwaren tegemoet gekomen en is de eerste voorwaarde ingevuld6.
Zonder natuurvergunning is het niet mogelijk om de luchthaven in gebruik te nemen
voor handelsverkeer. Voor de natuurvergunning is door de luchthaven een aanvraag gedaan.
Onder meer vanwege de schaarse stikstofruimte heeft de luchthaven voor deze aanvraag
eerder stikstofrechten verworven. Deze aanvraag ligt nu ter beoordeling bij het Ministerie
van LVVN. Lelystad Airport heeft aangeboden om de stikstofrechten die niet nodig zijn
voor het verkrijgen van een natuurvergunning beschikbaar te stellen voor andere toepassingen
(zoals legalisatie van PAS-melders), om hiermee een positieve bijdrage te leveren
aan de stikstofproblematiek.
Besluitvorming
Het is op dit moment nog te vroeg om een besluit te nemen. Om besluitvorming over
Lelystad Airport op een later moment niet te vertragen gaat het ministerie door met
de lopende voorbereidingen voor besluitvorming en eventuele ingebruikname van de luchthaven
voor 10.000 vliegtuigbewegingen handelsverkeer. Dit betreft onder andere het voorbereiden
van een wijziging van het Luchthavenbesluit op verzoek van Lelystad Airport. Hierbij
wordt aangesloten bij de aanvraag voor een natuurvergunning die ook uitgaat van maximaal
10.000 vliegtuigbewegingen.
De benodigde onderliggende onderzoeken naar milieueffecten en economische gevolgen
vergen tijd en zorgvuldigheid. Verder worden de financiële consequenties van de verschillende
toekomstscenario’s rondom Lelystad Airport in kaart gebracht ten behoeve van de besluitvorming.
Uiteraard moet voorkomen worden dat de besluitvorming rondom het NPRD later dit jaar
vertraging oploopt. Daarvoor blijf ik in gesprek met de Staatssecretaris van Defensie
over wat nodig is om militair-medegebruik van Lelystad Airport te kunnen realiseren.
Werkwijzer luchtvaartspecifieke MKBA’s
Tijdens het laatste commissiedebat over Lelystad Airport op 4 februari van dit jaar
heeft het lid De Hoop gevraagd of de eerder voor Lelystad Airport opgestelde MKBA’s
(maatschappelijke kosten-batenanalyses) voldoen aan de Werkwijzer luchtvaartspecifieke
MKBA’s. De toenmalige Minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft toegezegd de
Kamer hierover per brief te informeren. Hierbij wordt de gevraagde toelichting gestuurd.
In de afgelopen jaren zijn meerdere MKBA-gerelateerde analyses opgesteld:
• een quickscan MKBA uit 2014 (door Decisio);
• een verkennende MKBA uit 2018 (eveneens Decisio); en
• een recente businesscase voor Lelystad Airport.
De MKBA-analyses uit 2014 en 2018 zijn niet opgesteld volgens de huidige werkwijzer
luchtvaartspecifieke MKBA (2021), omdat deze werkwijzer toen nog niet bestond. De
gebruikte methodes, bronnen en aannames zijn dus niet altijd vergelijkbaar met de
vereisten van de huidige werkwijzer. De analyses zijn destijds opgesteld als beleidsverkenning
of interne informatievoorziening, met als doel het genereren van inzicht voor beleidsvorming.
Ze zijn dus niet bedoeld als publieke, volledige MKBA volgens de huidige eisen. De
businesscase voor Lelystad Airport, die op 12 december 2024 met de Kamer is gedeeld7, is geen MKBA. Het bevat uitsluitend een inschatting van kosten en opbrengsten op
luchthavenlocatie, zonder bredere maatschappelijke kosten- en batenafweging of toepassing
van de MKBA-methodologie.
In het kader van de voorbereidingen voor een wijziging van het Luchthavenbesluit bereidt
Lelystad Airport een economische analyse voor. Er zal worden bezien hoe deze analyse
zich verhoudt tot de Werkwijzer luchtvaartspecifieke MKBA’s waarnu u zal worden geïnformeerd.
De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
R. Tieman
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
R. Tieman, minister van Infrastructuur en Waterstaat