Brief regering : Verslag van de formele EU Gezondheidsraad van 20 juni 2025

Nr. 797
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 27 augustus 2025

Hierbij bied ik u het verslag van de formele EU Gezondheidsraad van 20 juni 2025 aan.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport a.i., R. Tieman

Verslag EU Gezondheidsraad, 20 juni 2025

Op 20 juni 2025 vond in Luxemburg de formele EU Gezondheidsraad plaats onder Pools
voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Op de agenda stonden twee gedachtewisselingen.
De eerste over de verordening kritieke geneesmiddelen (CMA) en de tweede over EU-maatregelen
voor preventie, inclusief vermindering van tabaks- en alcoholconsumptie. Tijdens het
informele lunchdebat werd van gedachten gewisseld over de cyberveiligheid van ziekenhuizen
en zorgverleners.

Ten slotte heeft in deze Raad besluitvorming plaatsgevonden over het aannemen van
raadsconclusies over het bevorderen en beschermen van de mentale gezondheid van kinderen
en adolescenten, in het digitale tijdperk.

Hierbij informeer ik uw Kamer over het verloop van deze formele Raad.

Gedachtewisseling verordening kritieke geneesmiddelen (CMA)

Het debat over de Verordening Kritieke Geneesmiddelen (CMA), heeft een brede consensus
aangetoond over de noodzaak van een gecoördineerde EU-respons, om tekorten aan kritieke
geneesmiddelen aan te pakken en de strategische autonomie van de EU te versterken.

Een grote groep lidstaten, waaronder Nederland, roept op tot coördinatie, om verschillende
redenen: (1) het bereiken van geografisch evenwicht voor toekenning van strategische
projecten in de Europese Unie en (2) het voorkomen van duplicatie.

In het kader van geografisch evenwicht zijn er ook lidstaten die aandacht vragen voor
de rol van het midden- en kleinbedrijf (MKB). Een grote groep landen pleit voor EU-financiering,
waarbij Nederland het belang heeft benadrukt dat er in de toekomst Europese middelen
beschikbaar zijn.

Enkele lidstaten roepen op tot herziening van het staatssteunkader. Verder is er brede
steun voor het instrument van gezamenlijke inkoop. Dat inkoop op vrijwillige basis
mogelijk moet blijven wordt door een groot aantal lidstaten benoemd. Het uitbreiden
van criteria voor publieke aanbestedingen (meer dan alleen het prijs criterium), wordt
ook breed verwelkomd. Met name kleinere lidstaten willen graag dat de voorgestelde
drempel voor gezamenlijk inkoop omlaag moet naar drie landen (nu 9). Verschillende
lidstaten roepen tot slot op tot betere coördinatie als het gaat om noodvoorraden.

Het Poolse voorzitterschap heeft bij het slot van dit beleidsdebat, een update gegeven
over de voortgang van de onderhandelingen (trilogen) over de herziening van de EU
geneesmiddelenwetgeving. De Commissie benadrukte de synergie met de verordening kritieke
geneesmiddelen (CMA) en de ambitie om de afronding met het Europees Parlement tegen
eind 2025 te bereiken.

Gedachtewisseling over EU-maatregelen voor preventie, inclusief vermindering van tabaks-
en alcoholconsumptie.

Dit debat heeft laten zien dat preventie breed gedragen wordt, waarbij de Raad het
cruciale belang van preventie unaniem benadrukte. De discussie richtte zich op de
effectiviteit van preventie, vooral bij niet-overdraagbare ziekten (NCD's) die een
enorme last vormen voor de gezondheidszorg en de publieke uitgaven.

Goed opgezette volksgezondheidsinterventies hebben een potentieel rendement van 14
euro voor elke geïnvesteerde euro, zo werd door de Commissie gesteld.

De Commissie kondigde aan nog dit jaar met een EU Cardiovasculair plan te komen. Dit
plan zal zich richten op de preventie, detectie, behandeling en revalidatie van hart-
en vaatziekten, met speciale aandacht voor diabetes en obesitas.

De Commissie erkent de negatieve rol van tabak (verantwoordelijk voor 27% van alle
kankergevallen in Europa) en alcohol en evalueert momenteel de Tabaksproductenrichtlijn
(TPD). Een zeer brede coalitie van 19 lidstaten, waaronder Nederland, drong aan op
een urgente herziening van de Europese tabaksregelgeving. Deze groep benadrukt de
noodzaak om nieuwe en opkomende nicotineproducten (zoals e-sigaretten, wegwerp-e-sigaretten
en nicotinezakjes) op te nemen in de regelgeving. Belangrijke gevraagde maatregelen
waren een EU-breed verbod op smaakjes in deze producten, beperking van reclame (vooral
online en via influencers, gericht op jongeren), generieke verpakkingen, en hogere belastingen. Het doel van
het behalen van een tabaksvrije generatie in 2040 werd breed gesteund.

Ook op het gebied van alcohol was er sterke consensus. Veel lidstaten (13) pleitten
voor de herziening van belastingrichtlijnen, verplichte gezondheids-waarschuwingen
en voedingsetikettering op alcoholische dranken, en striktere regulering van reclame.
Het belang van het bestrijden van verkoop aan minderjarigen werd herhaaldelijk genoemd.

Er is brede consensus dat de bescherming van kinderen en jongeren als een topprioriteit
wordt beschouwd. Er werd gewezen op de agressieve marketingtactieken van de industrie
en de noodzaak om scholen en sociale omgevingen te betrekken bij preventieprogramma's.

Ten slotte uitten meerdere landen in dit beleidsdebat hun volle steun voor het EU4Health-programma
en hun zorg over mogelijke bezuinigingen op de financiering, met name voor onafhankelijke
non-gouvernementele organisaties (NGO's). Nederland riep de Commissie op om voldoende
middelen beschikbaar te stellen zodat alle stemmen evenwichtig aan bod komen.

Lunchdebat cyberveiligheid van ziekenhuizen en zorgverleners.

Tijdens het lunchdebat heeft Nederland het belang benadrukt van digitale weerbaarheid
van ziekenhuizen en zorgverleners. Naast bestaande consensus binnen de EU over het
waarom en het wat van cyberveiligheid van ziekenhuizen en zorgverleners, is nu aandacht
nodig voor een gezamenlijke aanpak. Daarin dient oog te zijn voor robuuste cyberveiligheid
die ook werkbaar is voor alle zorgverleners van groot tot klein.

Raadsconclusies over het bevorderen en beschermen van de mentale gezondheid van kinderen
en adolescenten in het digitale tijdperk

De Raad toont een brede steun voor dit onderwerp. Interventies van lidstaten benadrukken
de noodzaak van effectieve bescherming tegen schadelijke online inhoud en pleiten
voor strengere EU-regulering van digitale platforms, waarbij door een enkele lidstaat
is gepleit voor een verbod op sociale media voor jongeren onder de 15 jaar. Zelfredzaamheid
van jongeren, ouders, opvoeders en leerkrachten middels voorlichting en vaardigheden
werd benoemd en de noodzaak voor een gecoördineerde EU-aanpak en concrete nationale
acties zoals schermtijdaanbevelingen en beperkingen op mobiele apparaten in scholen.
Ten slotte onderschrijven enkele lidstaten het belang van op bewijs gebaseerd beleid.