Brief regering : Rapport Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd over Nidos regio Apeldoorn

Nr. 142 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ASIEL EN MIGRATIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 juli 2025

Op 1 juli 2025 heeft Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (hierna: IGJ) haar rapport
naar aanleiding van het onderzoek dat zij heeft uitgevoerd bij Stichting Nidos gepubliceerd.1 In deze brief informeer ik uw Kamer over de bevindingen van de IGJ, de reactie van
Nidos op het rapport en de wijze waarop hier opvolging aan wordt gegeven. Daarmee
doe ik tevens de toezegging2 gestand om de uitkomsten van dit onderzoek en de beleidsreactie hierop naar de Eerste
Kamer te versturen.

Aanleiding onderzoek IGJ

De IGJ en de Inspectie Justitie en Veiligheid voeren in 2025 thematisch toezicht uit
bij de gecertificeerde instellingen. De inspecties constateren dat het jeugdbeschermingsstelsel
onder druk staat door hoge werkdruk, verloop van personeel, complexe casuïstiek en
hoge caseloads. De IGJ ontving afgelopen tijd meerdere signalen en meldingen over
de kwaliteit en veiligheid van de geboden opvang en begeleiding door Nidos, onder
meer van Nidos zelf. Deze factoren leidden ertoe dat de IGJ toezicht heeft uitgevoerd
bij Nidos. Het betreft een reguliere vorm van toezicht die de IGJ regelmatig uitvoert
bij organisaties. De IGJ heeft zich in dit toezicht specifiek gericht op de regio
Apeldoorn binnen de verdeling van Nidos, aangezien een aantal van de meldingen en
signalen over deze regio ging.

Context

Nidos heeft als wettelijke taak om de (gezins)voogdij, opvang en begeleiding te organiseren
voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (hierna: amv) in Nederland. Dit zijn
kinderen en jongeren die zonder ouders of andere wettelijke vertegenwoordigers naar
Nederland zijn gekomen.

De IGJ benadrukt dat het belangrijk is de context te begrijpen waarin Nidos de afgelopen
jaren heeft gewerkt. Hoewel deze context geen invloed heeft op de beoordeling van
de normen, weegt het wel mee in de verwachtingen over Nidos» verbetercapaciteit.

De IGJ geeft onder meer aan dat Nidos onder grote druk staat door een verdrievoudiging
van het aantal alleenstaande minderjarige vreemdelingen aan waaraan Nidos tussen 2021
en 2024 begeleiding heeft gegeven, personeelstekorten en een tekort aan opvangplekken.
De IGJ geeft aan dat het werkterrein van Nidos uitdagend is binnen deze context. Dit
vraagt veel van Nidos, de medewerkers en het bestuur.

Ondanks deze uitdagende omstandigheden blijft Nidos verantwoordelijk voor een kwalitatief
verantwoorde uitvoering van de voogdijmaatregel. De IGJ vindt het essentieel dat Nidos
de begeleiding van amv blijft waarborgen en verbeteren, juist in deze complexe situatie.

Bevindingen en oordeel van de IGJ

De IGJ constateert dat medewerkers van Nidos in de regio Apeldoorn zich met veel bevlogenheid
inzetten voor de begeleiding van jongeren. Jongeren geven bij de IGJ aan dat ze zich
gesteund en gehoord voelen. Er is sprake van respectvol contact en ze hebben vertrouwen
in de jeugdbeschermers. De IGJ geeft aan dat matching en plaatsing in opvanggezinnen
met zorg wordt vormgegeven. Tegelijkertijd constateert de IGJ in deze regio tekortkomingen
op meerdere normen. Deze tekortkomingen brengen risico’s met zich mee voor de kwaliteit,
veiligheid en continuïteit van zorg.

In totaal heeft de IGJ twaalf normen getoetst. Op acht van de twaalf normen scoort
de regio voldoende tot goed. Het gaat om: screening van opvanggezinnen, matching van
jongeren aan opvanggezinnen, respectvolle behandeling van jongeren, ondersteuning
van jongeren bij het bouwen aan én in stand houden van een sociaal netwerk, multidisciplinaire
samenwerking, de manier waarop de bestuurder het belang van jongeren centraal stelt
en de mate van transparantie hierover, of de bestuurder zorgt dat er voldoende deskundige
professionals beschikbaar zijn en de mate waarin de bestuurder de mogelijkheid biedt
aan jongeren om intern voor hun belangen op te komen.

Bij vier normen scoort de regio onvoldoende tot zwaar onvoldoende. De regio scoort
onvoldoende op de volgende norm: de manier waarop jeugdbeschermers bijdragen aan een
gezonde ontwikkeling in een fysiek veilige en zo thuis mogelijke omgeving. Hierbij
constateert de IGJ dat de begeleiding van amv door Nidos sterk is gericht op het voorzien
in praktische randvoorwaarden, maar dat er onvoldoende aandacht is voor de bredere
psychosociale ontwikkeling van amv. De tweede norm waarop de regio onvoldoende scoort
is manier waarop de bestuurder constant bezig is met het verbeteren van de prestaties
en resultaten van de jeugdbescherming. Hierbij stelt de IGJ dat de bestuurlijke verantwoordelijkheid
voor het borgen van samenwerking met ketenpartners op dit moment niet voldoende is
ingevuld.

De regio scoort zwaar onvoldoende op de volgende norm: de manier waarop jeugdbeschermers
planmatig en doelgericht werken. Hierbij constateert de IGJ dat veel dossiers summier
zijn gevuld en het planmatig en doelgericht handelen in de praktijk beperkt zichtbaar
is. De tweede norm waarop de regio onvoldoende scoort is de manier waarop jeugdbeschermers
professionele afwegingen maken over de veiligheid van amv en handelen op (signalen
van) onveiligheid bij de uitvoering van de voogdij. Volgends de IGJ blijkt in de praktijk
dat jeugdbeschermers niet systematisch werken met risicotaxaties, waardoor signalen
onvoldoende worden gewogen en opgevolgd. De inspectie verwacht dat Nidos op korte
termijn werk maakt van het structureel invoeren van risicotaxaties en het verbeteren
van de dossiervoering.

Nidos is verzocht om een plan op te stellen met concrete maatregelen om de geconstateerde
tekortkomingen het hoofd te bieden. Dit verbeterplan moet binnen tien weken na publicatiedatum
van het rapport door Nidos aan de IGJ worden verzonden. Daarnaast verwacht de IGJ
dat Nidos analyseert of de geconstateerde tekortkomingen ook in andere regio’s voorkomen.
Indien uit de analyse blijkt dat ook in andere regio’s tekortkomingen zijn, verwacht
de IGJ dat Nidos overgaat tot het nemen van verbetermaatregelen en de IGJ over de
voortgang hierop informeert.

Deze bevindingen van de IGJ geven geen aanleiding om Nidos onder verscherpt toezicht
te stellen.

Reactie en opvolging door Nidos

Nidos heeft aangegeven dat het de zorgen over kwaliteit van de begeleiding aan jongeren
uitermate serieus neemt3. De organisatie ziet de uitkomsten van het toezicht van de inspectie als kans om
zich verder te ontwikkelen. Inmiddels is Nidos begonnen met het opstellen van een
verbeterplan en de analyse van de situatie in andere regio’s. Daarbij zullen ook administratieve
gebreken worden aangepakt, wat naar verwachting zal bijdragen aan verbetering van
de begeleiding van amv in de praktijk De IGJ geeft aan vertrouwen te hebben dat Nidos
deze verbetering kan realiseren.

Vervolg

Het is van groot belang dat de kwaliteit van de opvang en begeleiding van amv gewaarborgd
is. Ik blijf daarover het gesprek voeren met Nidos en de ketenpartners. Ik zal nauwgezet
volgen hoe Nidos opvolging geeft aan de aanbevelingen uit het rapport. Indien nodig
zullen aanvullende afspraken worden gemaakt om de naleving van de aanbevelingen te
waarborgen.

De Minister voor Asiel en Migratie, M.C.G. Keijzer