Brief regering : Uitvoering motie van het lid Flach c.s. over in overleg met de ministeries van Financiën en VWS opties uitwerken om onnodige zorgconsumptie te verminderen (Kamerstuk 36600-IX-19) en motie van het lid Paulusma over spoedig stappen zetten in de actualisatie van Zorgkeuzes in Kaart (Kamerstuk 36625-XVI-6)

Nr. 201
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 juli 2025

De Tweede Kamer heeft in het debat over de Algemene Financiële Beschouwingen op 3 oktober
2024 de motie Flach1 aangenomen. Deze motie verzoekt de regering opties uit te werken om onnodige zorgconsumptie
te verminderen en de Kamer daarover bij Voorjaarsnota 2025 te informeren. De Tweede
Kamer heeft op 21 januari 2025 tevens de motie Paulusma2 aangenomen, over een actualisatie van Zorgkeuzes in Kaart (ZiK) door het Centraal
Planbureau (CPB). In deze brief informeer ik u over de uitvoering van deze moties.

Motie Paulusma

De motie Paulusma vraagt om spoedig stappen te zetten in de actualisatie van Zorgkeuzes
in kaart. De verkenningen en doorrekeningen van beleidsopties door het CPB leveren
een belangrijke bijdrage aan het inzicht in de budgettaire effecten en andere effecten
van beleidsopties voor de zorg. Ik deel dan ook de wens van mevrouw Paulusma dat het
CPB deze bijdrage aan het politieke en maatschappelijke debat zo veel mogelijk kan
voortzetten, binnen de mogelijkheden die zij hiervoor hebben. Daarbij is van belang
dat het CPB een onafhankelijk instituut is en over zijn eigen werkagenda gaat.

In december 2024 heeft het CPB haar meerjarenonderzoeks-programma 2025–2027 gepubliceerd.
Hierin heeft het CPB aangegeven de Kansrijk Beleid en Zorgkeuzes in Kaart trajecten
te vervangen door twee nieuwe series. Ten eerste een reeks van «Perspectief op...»
publicaties. Ten tweede handreikingen voor beleidsopties. De zorg volgt hierin dezelfde
CPB lijn als de andere beleidsterreinen. Beide onderdelen worden door het CPB zelfstandig
uitgevoerd. Waar nodig zal het Ministerie van VWS, op aangeven van het CPB, deze trajecten
ondersteunen.

De «Perspectief op...»-publicaties gaan een overzicht bieden van de voornaamste beleidsuitdagingen
en mogelijke beleidsrichtingen, met inzicht in de achterliggende afruilen en de wetenschappelijke
kennis hierover. De serie biedt een economisch denkkader rond een maatschappelijk
vraagstuk om het denken te structureren en de beleidsopgave te verhelderen. Dit denkkader
is breder dan financieel-economische aspecten. De oorspronkelijke planning was dat
in 2025 de eerste delen uit deze serie zouden verschijnen, en in de jaren erop verdere
delen volgen. Echter door de val van het kabinet Schoof gaat het CPB zich nu eerst
richten op Keuzes in Kaart. De «Perspectief op...»-publicaties pakt het CPB daarna
weer op.

Motie Flach

Ik ben het met de heer Flach eens dat er voldoende goed onderbouwde beleidsopties
beschikbaar moeten zijn voor toekomstige besluitvorming. In de geest van de motie
investeert het Ministerie van VWS doorlopend in de ontwikkeling van kennis en beleidsopties
en werkt daarbij nauw samen met het Ministerie van Financiën. Regelmatig wordt een
groot interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO) uitgevoerd, of een technische werkgroep
ingesteld, zoals recent de Technische werkgroep macrobeheersing zorguitgaven. Met
alles wat er al gebeurt wordt er reeds in voldoende mate tegemoet gekomen aan de motie
Flach.

In het rapport van de Technische werkgroep macrobeheersing zorguitgaven dat op 12 december
2023 naar uw Kamer is verzonden zijn verschillende beleidsopties verkend om de beheersing
van de zorguitgaven op macroniveau te verbeteren.3 In vervolg op het rapport van de technische werkgroep macrobeheersing zorguitgaven
wordt een analyse uitgevoerd naar de collectieve kosten voor een Wlz-geïndiceerde
client van de verschillende leveringsvormen in de Wlz, waaronder het persoonsgebonden
budget. Dit onderzoek wordt in het voorjaar 2026 afgerond.

In het debat waarin de motie werd aangekondigd heeft de indiener aangegeven ook het
gesprek te willen voeren over de grenzen van collectief gefinancierde zorg. Het rapport
van de technische werkgroep macrobeheersing zorguitgaven bevat verschillende beleidsopties
die leiden tot scherpere keuzes over welke zorg wel en niet collectief wordt vergoed
en/of welke kosten mensen zelf zouden moeten dragen. Ook het rapport Zorgkeuzes in
kaart 2020,4 waarin door de fracties van destijds aangeleverde beleidsopties technisch zijn uitgewerkt,
biedt hiervoor een aantal beleidsopties. Deze beleidsopties geven aanknopingspunten
voor partijen om vanuit hun eigen overtuigingen invulling te geven aan wat zij nodige
en onnodige zorg vinden.

Het ambtelijke Interdepartementale Beleidsonderzoek mentale gezondheid en ggz5 werkt beleidsopties uit ter voorkoming en verbetering van de mentale gezondheid en
voor het oplossen van de structurele problemen in de ondersteuning en zorg voor mensen
met mentale problematiek op basis van een brede probleemanalyse. Het interdepartementale
beleidsonderzoek wordt naar verwachting in het najaar afgerond.

In 2022 is gestart met een gezamenlijk onderzoekstraject van VWS en VNG onder begeleiding
van een onafhankelijk begeleider naar de houdbaarheid van de Wmo 2015 als stelselwet.6 Dit houdbaarheidsonderzoek Wmo 2015 wordt eind 2025 afgerond.

Tot slot wordt in het kader van de Strategische Evaluatie Agenda 2024–2030 in 2025
een tweetal periodieke rapportages uitgevoerd, te weten de periodieke rapportage Arbeidsmarkt7 en de periodieke rapportage Geneesmiddelen en Medische Technologie.8

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
D.E.M.C. Jansen