Brief regering : Jaarbeeld 2024 NVWA

Nr. 255
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN LANDBOUW, VISSERIJ, VOEDSELZEKERHEID EN NATUUR

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 juli 2025

Hierbij bied ik uw Kamer, mede namens de Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid
en Natuur (LVVN) en de Staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport, het Jaarbeeld 2024
van de NVWA aan. De NVWA laat in het jaarbeeld zien wat de impact was van het toezicht
bij de 7 publieke belangen waar de NVWA voor staat. Het jaarbeeld is toegankelijk
via de website van de NVWA1. Aan het jaarbeeld 2024 is de «Stand van het Toezicht 2024» verbonden. Hiermee vraagt
de NVWA aandacht voor de uitdagingen en dilemma’s waar zij zich als toezichtorganisatie
voor gesteld ziet.

Impact van het toezicht in 2024

Voedselveiligheid

Het publiek belang voedselveiligheid2 richt zich op de hele plantaardige en dierlijke voedselketen. Dat betekent een grote
diversiteit aan onderwerpen, taken en manieren om toezicht te houden. De Inlichtingen-
en Opsporingsdienst van de NVWA, waarvan het jaarverslag 2024 is bijgevoegd, deed
onderzoek naar fraude in de handel in afgekeurde kruiden. De NVWA voorkwam zo dat
kruiden met te hoge waarden aan giftige stoffen op de markt kwamen. Ook had de NVWA
volop aandacht voor PFOS (in vlees van grazers) en PFAS (in eieren). De NVWA werkte
daarnaast samen met het bedrijfsleven aan een handleiding hoe om te gaan met kruisbesmetting
bij allergenen. Hierdoor kwam er meer duidelijkheid over waarschuwingen op levensmiddelen
voor consumenten met een allergie.

Productveiligheid

Binnen het publiek belang productveiligheid3 draagt de NVWA bij aan het vergroten en borgen van de veiligheid van consumentenproducten
door bedrijven. In 2024 ging de aandacht onder meer naar de veiligheid van bakfietsen
en naar speenkoorden. Ook richtte de NVWA zich in 2024 op de groei van de verkoop
van online producten buiten de Europese Unie. Samen met andere toezichthouders voerde
de NVWA de succesvolle social media campagne #Weet wat je online koopt. Ondernemers
zelf zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van hun producten. Met de nieuwe methode
«Inspectie op afstand» draagt de NVWA bij aan het vergroten van de ondernemersverantwoordelijkheid
voor de veiligheid van attractie- en speeltoestellen.

Tabaks- en alcoholontmoediging

Met het publiek belang tabaks- en alcoholontmoediging4 draagt de NVWA bij aan het Nationaal Preventieakkoord5 op weg naar een rookvrije generatie. In 2024 zette de NVWA volop en met succes in
op het handhaven van het verkoopverbod op vapes met zoete smaakjes. De NVWA nam bij
importeurs ongeveer 3,5 miljoen vapes met een smaakje in beslag en liet bijna 800.000
producten terugroepen. De NVWA trad ook ruim 200 keer op tegen de verkoop van illegale
vapes bij winkels. Naast handhavend toezicht zijn ook preventie en voorlichting van
groot belang. De NVWA trekt hiertoe samen op, onder andere de Staatssecretaris Jeugd,
Preventie en Sport het Trimbos-instituut en het RIVM.

Diergezondheid

Het publiek belang diergezondheid6 is gericht op het voorkomen en verspreiden van dierziekten en zoönosen. In 2024 ging
veel van de aandacht van de NVWA uit naar blauwtong en vogelgriep. Ook vermoedens
van varkenspest vroeg om inzet van de NVWA. Om verspreiding van dierziekten te voorkomen
zet de NVWA bij haar toezicht in op reiniging en ontsmetting van veewagens. Een ander
speerpunt bij het toezicht is een goede administratie van het transport, zodat de
bron van een ziekte opgespoord kan worden en verspreiding tegengegaan.

Dierenwelzijn

Het publiek belang dierenwelzijn7 richt zich op het welzijn van landbouwhuisdieren en gezelschapsdieren. De NVWA voerde
in 2024 een pilot uit met het verruimen van de slacht- en toezichtstijden op warme
dagen, om zo het dierenwelzijn te bevorderen. Ook was (en is) de NVWA in 2024 actief
betrokken bij de handhaafbaarheid en uitvoerbaarheid van het beleid voor een dierwaardige
veehouderij. Ten aanzien van gezelschapsdieren voerde de NVWA in 2024 een succesvolle
campagne gericht op meer bewustwording over de gezondheidsproblemen van kortsnuitige
honden.

Plantgezondheid

Schadelijke plantenziekten en -plagen zijn een risico voor de plantgezondheid en kunnen
onze Nederlandse natuur bedreigen. Binnen het publiek belang plantgezondheid8 richt de NVWA zich op preventie en bestrijding van schadelijke plantenziekten en
-plagen. In 2024 vroegen met name (nieuwe) bacteriën in boonachtigen en bruinrot in
aardappelen de aandacht en inzet van de NVWA.

Natuur en milieu

Met het publiek belang Natuur en milieu9 ziet de NVWA toe op naleving van wet- en regelgeving op het gebied van natuur en
milieu. In 2024 zette de NVWA onder meer in op Europese samenwerking bij de naleving
van visvangstbeperkingen (via de European Fisheries Control Agency (EFCA)). De naleving
van regels voor gewasbeschermingsmiddelen vroeg ook in 2024 de aandacht van de NVWA,
om zo de risico’s voor het milieu en de biodiversiteit zoveel mogelijk te kunnen beperken.
Door toezicht op de productie, het transport, de handel en het gebruik van meststoffen
droeg de NVWA in 2024 bij aan een betere bodem- en waterkwaliteit.

Stand van het toezicht 2024

Toezicht met impact op de 7 publieke belangen, daar gaat het om. Van mijn kant draag
ik daar met de Minister van LVVN en samen met mijn collega-minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (VWS) mijn steentje aan bij met heldere, handhaafbare wetgeving,
door te verkennen hoe tot een grondslag voor gegevensuitwisseling te komen en door
innovatieve toezichtstechnieken te ondersteunen. Kortom: door te werken aan de herkenbare
punten die de NVWA agendeert in haar Stand van het Toezicht.

Tot slot

Het is van belang dat het toezicht van de NVWA staat, en blijft staan. Zodat consumenten
en bedrijven kunnen vertrouwen op voedsel en producten die voldoen aan de getoetste
nationale en internationale kaders ten aanzien van de 7 publieke belangen.

Ik ben mij ervan bewust dat het toezicht van de NVWA in de grote logistieke processen
van het bedrijfsleven een belangrijke plek inneemt en haar oordelen en daarbij horende
doorlooptijden van grote invloed zijn op het bedrijfsleven. Ik onderstreep dan ook
het belang van doelmatig toezicht door de NVWA met behoud van de effectiviteit van
het toezicht.

De NVWA ontwikkelde zich ook in 2024 steeds verder tot de moderne, toekomstbestendige
toezichthouder die daarvoor zo nodig is. Waarbij flexibiliteit en vernieuwing een
vanzelfsprekend onderdeel zijn van het werk. Of het nu gaat om slimmer gebruik te
maken van data, de inzet van sensortechnologie, toepassing van kunstmatige intelligentie
in slachthuizen of het voeren van een campagne op sociale media: het zijn noodzakelijke
ontwikkelingen voor een moderne toezichthouder om blijvend impact te kunnen maken.

Het is dan ook goed dat de NVWA in 2024 is versterkt met de komst van nieuwe medewerkers.
Niet in de laatste plaats met de ruim 300 medewerkers afkomstig van de Kwaliteitskeuring
Dierlijke Sector (KDS). Daarmee zijn de publieke toezichtstaken voor de vleesketen
nu samengebracht onder één dak, wat de wendbaarheid van het toezicht ten goede komt.

Vernieuwing en flexibiliteit zijn fundamentele pijlers voor het bestendigen en verstevigen
van het toezicht op de 7 publieke belangen waar de NVWA voor staat. Alleen dan kan
de NVWA dáár zijn waar ze het meest nodig is.

De Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, J.F. Rummenie