Brief regering : Planning en voortgang Algoritmeregister impactvolle algoritmen
26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT)
Nr. 1359 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 1 juli 2025
In de motie van Kamerlid Six Dijkstra1 van 20 februari 2025 heeft uw Kamer verzocht om een voortgangsbrief per departement
inzake de registratie van hoog risico AI (categorie A in de Handreiking Algoritmeregister)
en impactvolle algoritmen (categorie B).
In deze brief geef ik aan wat voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en
Sport (hierna: VWS) de stand van zaken en vervolgplanning is.
In de brief «Planning en voortgang Algoritmeregister 20242 is uw Kamer eerder geïnformeerd over de vulling van het algoritmeregister vanuit
VWS. Daarin is terug te lezen dat er reeds algoritmen van categorie B, impactvolle
algoritmen, vanuit VWS worden vermeld. Ook vindt er rapportage over het aantal gepubliceerde
algoritmen plaats via de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk (JBR) vanuit het Ministerie
van BZK.
Binnen VWS en haar uitvoeringsorganisaties wordt zorgvuldig afgewogen in hoeverre
algoritmen ingezet worden. Daarbij is het belangrijk dat de uitvoering doelmatig,
transparant en efficiënt plaatsvindt.
Vulling van het Algoritmeregister door VWS
Op dit moment maakt VWS geen gebruik van hoog risico algoritmen (categorie A).
Wel maakt VWS gebruik van een aantal impactvolle algoritmen (categorie B) en een aantal
algoritmen die vanwege andere overwegingen relevant geacht zijn om te in het register
op te nemen (categorie C), bijvoorbeeld algoritmen die onderwerp zijn geweest van
het maatschappelijk debat.
Een overzicht van alle door VWS gepubliceerde algoritmen vindt u hieronder.
Reeds gepubliceerde algoritmen
Kerndepartement
Excel standardiser1
(C) Demystificatie2
Kerndepartement
Relevantiemodel documenten t.b.v. WOO-verzoeken3
(C) Demystificatie2
Kerndepartement
Risicoverevening4
(C) Demystificatie2
Kerndepartement
WhatsApp ontdubbelaar5
(C) Demystificatie2
CIBG
Selectiemodel BIG herregistratie6
(B) Impact op betrokkenen
CIZ
Zorgprofiel algoritme7
(B) Impact op betrokkenen
DUS-i
Controleren van subsidieaanvragers8
(C) Demystificatie2
RIVM
Corona algoritmen9
(C) Maatschappelijk debat
RIVM
Stikstof algoritmen10
(C) Maatschappelijk debat
X Noot
1
Excel Standardiser - Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
X Noot
2
Met «Demystificatie» wordt bedoeld: algoritmen die complex zijn of intensief data
gebruiken en waarbij publicatie bijdraagt aan opheldering over hoe algoritmen worden
gebruikt binnen de overheid.
X Noot
3
Relevantiemodel documenten t.b.v. Woo-verzoeken - Ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport
X Noot
4
Risicoverevening - Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
X Noot
5
WhatsApp Ontdubbelaar - Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
X Noot
6
Selectiemodel BIG herregistratie - CIBG
X Noot
7
Zorgprofiel algoritme - CIZ Centrum Indicatiestelling Zorg
X Noot
8
Controleren van subsidieaanvragers - Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen
(DUS-I)
X Noot
9
Covid-19 model - Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
X Noot
10
AERIUS - Rekeninstrument voor de leefomgeving - Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieu
Aanpak
Om tot een gevuld Algoritmeregister te komen moeten organisaties verschillende stappen
doorlopen. Alle algoritmen binnen een organisatie moeten geïnventariseerd en beoordeeld
worden op de categorisering conform de handreiking algoritmeregister. Daarbij is bij
de inventarisatie vorig jaar voorrang gegeven aan hoog risico algoritmen. De inventarisatie
voor deze categorie A algoritmen is VWS-breed afgerond. Vervolgens ligt de aandacht
op inventarisatie en publicatie van impactvolle algoritmen (categorie B). Nieuwe algoritmen
die in de toekomst in gebruik worden genomen zullen eveneens worden getoetst en wanneer
nodig aan het register worden toegevoegd.
Departement brede tijdlijn
De inventarisatie en publicatie van categorie A algoritmen is voor alle VWS-organisaties
afgerond. Ik stuur er aanvullend op aan dat de inventarisatie voor categorie B (impactvolle
algoritmen) voor alle VWS-organisaties eind 2025 is afgerond. Indien uit de inventarisatie
van de organisaties blijkt dat zij impactvolle algoritmen in gebruik hebben stuur
ik erop dat zij eind 2025 minimaal één impactvol algoritme gepubliceerd hebben op
het algoritmeregister en dat de overige impactvolle algoritmen in 2026 gepubliceerd
worden.
Inventarisatie algoritmen
Onderdeel
cat. A
cat. B
Kerndepartement
Afgerond
Afgerond
aCBG
Afgerond
Afgerond
CAK
Afgerond
Loopt, planning eind 2025
CIZ
Afgerond
Afgerond
CIBG
Afgerond
Afgerond
DUS-I
Afgerond
Afgerond
IGJ
Afgerond
Loopt, planning eind 2025
NZa
Afgerond
Afgerond, aangetroffen algoritmen worden nog gepubliceerd op het algoritmeregister
RIVM
Afgerond
Afgerond
SCP
Afgerond
Afgerond
ZiNL
Afgerond
Loopt, planning eind 2025
Onderstaand wordt een toelichting per organisatieonderdeel gegeven.
Kerndepartement, inclusief Gezondheidsraad (GR), Raad voor Volksgezondheid en Samenleving
(RVS) en Nederlandse Sportraad (NLSR)
In 2024 is de inventarisatie voor algoritmen binnen het kerndepartement VWS afgerond.
Bij deze inventarisatie is ook het algoritmegebruik van de GR, RVS en NLSR meegenomen.
Daarin zijn geen algoritmen in categorie A en B aangetroffen, en binnen het kerndepartement
twee algoritmen in categorie C. Sinds die inventarisatie is een derde algoritme binnen
het kerndepartement in categorie C in gebruik genomen. Al deze algoritmen zijn opgenomen
in het Algoritmeregister. Daarmee is de inventarisatie met betrekking tot deze categorieën
afgerond.
Vanaf 2025 is het controleren van de informatie in het algoritmeregister onderdeel
van de reguliere processen bij de vernieuwing van informatievoorziening (IV). Hierbij
wordt meerdere keren per jaar met directies afgestemd over ontwikkelingen op het vlak
van IV/ICT waarbij ook het algoritmeregister wordt meegenomen. In 2025 is een vierde
algoritme van categorie C toegevoegd.
Agentschap College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (aCBG)
De inventarisatie van algoritmen, zowel voor categorie A als categorie B, is reeds
afgerond. Het aCBG gebruikt geen algoritmen die vallen onder de reikwijdte van deze
categorieën van het Rijksbrede Algoritmeregister.
Centraal Administratiekantoor (CAK)
Binnen het CAK wordt gewerkt aan een brede inventarisatie van algoritmen om daarbij
vast te stellen of dit algoritmen betreffen onder categorie B. De planning is om deze
inventarisatie eind 2025 af te ronden. Als hierbij algoritmen worden aangetroffen
die vallen onder categorie B, worden deze op het Algoritmeregister gepubliceerd.
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)
Binnen CIZ is de inventarisatie van algoritmen, zowel voor categorie A als categorie
B, reeds afgerond. Het CIZ heeft hierbij geen aanvullende algoritmen aangetroffen,
anders dan het algoritme «Zorgprofiel algoritme»3 (categorie B) dat al op het Algoritmeregister is gepubliceerd.
CIBG
Binnen CIBG is de inventarisatie van algoritmen, zowel voor categorie A als categorie
B, afgerond. Hieruit is naar voren gekomen dat CIBG alleen gebruik maakt van het algoritme
«Selectiemodel BIG herregistratie»4 (categorie B) dat reeds op het Algoritmeregister is opgenomen.
DUS-I
Binnen DUS-I is de inventarisatie van algoritmen, zowel voor categorie A als categorie
B, afgerond. DUS-I heeft hierbij geen algoritmen in deze categorieën aangetroffen.
Binnen categorie C is het algoritme «Controleren van subsidieaanvragers» in het Algoritmeregister
opgenomen.
Inspectie Gezondheid en Jeugd (IGJ)
Vorig jaar heeft IGJ de inventarisatie voor categorie A algoritmen afgerond. Daaruit
is gebleken dat binnen de IGJ geen algoritmen in die categorie in gebruik zijn. Als
vervolg hierop is de inventarisatie opgestart naar het gebruik van algoritmen die
onder categorie B vallen. De planning is om deze inventarisatie eind 2025 af te ronden.
Als hierbij algoritmen worden aangetroffen die vallen onder categorie B, worden deze
op het Algoritmeregister gepubliceerd.
Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
Eind vorig jaar heeft NZa de inventarisatie voor algoritmen in categorie A afgerond.
Daaruit is gebleken dat binnen de NZa geen algoritmen in deze categorie in gebruik
zijn.
Als vervolg heeft NZa een inventarisatie voor categorie B algoritmen afgerond. Daaruit
zijn zes algoritmen geïdentificeerd. Eén van deze zes algoritmen betreft de zorgvraagtypering,
waar terugkerende media-aandacht voor is geweest, onder meer in het kader van de rechtszaak
die daarover heeft gediend.
Deze zes algoritmen zullen allen worden gepubliceerd, met de planning dit voor eind
2025 af te ronden.
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
In 2023 heeft RIVM een eerste inventarisatie voor algoritmen, met specifieke aandacht
voor potentiële algoritmen in categorie A en categorie B, afgerond. Daaruit is gebleken
dat binnen RIVM geen algoritmen in deze categorieën in gebruik zijn. Aanvullend is,
vanwege relevantie vanuit het maatschappelijk debat, ervoor gekozen om de algoritmen
rondom domeinen Corona en Stikstof openbaar te maken (categorie C). Deze zijn terug
te vinden in het algoritmeregister.
Binnen het RIVM loopt momenteel een aanvullend onderzoek om – naast de verplichte
categorieën – alle rekenmodellen in beeld te brengen met als doel de kwaliteit, uitlegbaarheid
en transparantie te verbeteren. Modellen, dus ook algoritmen, worden hierbij geclassificeerd
op (maatschappelijke) impact en complexiteit. In het najaar van 2024 is de eerste
inventarisatie afgerond van rekenmodellen binnen het RIVM. Daarbij zijn geen algoritmen
aangetroffen in categorie A of B.
Onderdeel van het traject om de kwaliteit en transparantie van rekenmodellen te borgen
is om bij elk domein binnen RIVM structureel de algoritmeontwikkelingen te bespreken.
Voor 2025 is de planning om dit voor de eerste drie domeinen in te richten.
Sociaal Cultureel Planbureau (SCP)
Binnen het SCP wordt voor wetenschappelijk onderzoek gewerkt met rekenregels en modellen.
Uit de inventarisatie voor algoritmen is eind 2024 gebleken dat er voor het werk van
het SCP geen algoritmen in gebruik zijn binnen categorie A of categorie B.
SCP valt qua algoritmeregister onder de werkwijze van het kerndepartement. Het controleren
van de informatie in het algoritmeregister is hierbij onderdeel van de reguliere processen
bij vernieuwing van de informatievoorziening. Meerdere keren per jaar wordt met het
SCP afgestemd over ontwikkelingen op het vlak van informatievoorziening en ICT waarbij
ook het algoritmeregister wordt meegenomen.
Zorginstituut Nederland (ZiNL)
Eind 2024 is de inventarisatie voor categorie A algoritmen binnen het Zorginstituut
afgerond. Daaruit is gebleken dat er geen algoritmen in deze categorie in gebruik
zijn binnen de organisatie.
Voor de inventarisatie van categorie B algoritmen wordt een nieuwe, grondige inventarisatie
gestart. Het uitvoeren van een dergelijke inventarisatie vereist een aanzienlijke
inspanning. Vooralsnog is de voorlopige inschatting dat binnen het Zorginstituut nog
steeds geen gebruik wordt gemaakt van B algoritmen. Het is belangrijk deze aanname
zorgvuldig te toetsen. De planning is om de inventarisatie van categorie B algoritmen
eind 2025 af te ronden. Als hierbij algoritmen worden aangetroffen die vallen onder
categorie B, worden deze op het Algoritmeregister gepubliceerd.
Vervolgproces
In het Informatiestatuut Rijksoverheid 2024 is opgenomen dat de jaarlijkse rapportage
over de vulling van het Algoritmeregister in bestaande cycli wordt opgenomen. Dit
betekent dat in de JBR (Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk) 2025 gerapporteerd gaat
worden over voortgang op dit onderwerp.
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, D.E.M.C. Jansen
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
D.E.M.C. Jansen, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport