Brief regering : Samenhangende preventiestrategie

Nr. 846
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 13 juni 2025

De gezonde keuze, de makkelijke keuze maken. Dat is wat de samenhangende preventiestrategie
(hierna: preventiestrategie) beoogt. Met deze brief bied ik u de preventiestrategie
aan, die in zijn volledigheid te vinden is in bijlage 2.

De strategie geeft de kabinetsinzet weer op de thema’s roken, bewegen, overgewicht,
voeding, alcoholgebruik, drugsgebruik, schermgebruik en sociale media, seksuele gezondheid,
vaccinaties, gehoorschade en zonbescherming. In de preventiestrategie zijn in zeven
omgeving waar de jeugd vaak komt en wordt beïnvloedt concrete en meetbare doelen geformuleerd,
die worden ondersteund door concrete acties. In sommige gevallen vragen maatregelen
verdere uitwerking en commitment van partners. De preventiestrategie is dan ook geen
statisch document, ik zal maatregelen aanscherpen en nieuwe afspraken maken op basis
van de voortgang en stuur bij als de huidige inzet niet het gewenste resultaat oplevert.

Ik verwacht door samen met betrokken partners de jeugd en jongvolwassenen in hun omgeving
centraal te zetten en daar de gezonde keuze de makkelijke keuze te maken, meer effect
te kunnen bereiken met ons preventiebeleid en daarmee een gezonde generatie in 2040
te bereiken. Over de voortgang zal ik u begin 2026 nader informeren. Met de preventiestrategie
doe ik ook een motie en een aantal toezeggingen af, daarvoor verwijs ik u naar bijlage
1.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
V.P.G. Karremans

Bijlage 1: Overzicht motie en toezeggingen

Met de preventiestrategie wordt ook één motie en een aantal toezeggingen afgedaan.
Een nadere toelichting volgt hieronder.

Aan uw Kamer is in de Kamerbrief «Eerste contouren samenhangende preventiestrategie»
van 8 april jl. toegezegd de samenhangende preventiestrategie voor de zomer van 2025
aan uw Kamer te doen toekomen. Hierbij is deze toezegging afgedaan.

Aan uw Kamer is toegezegd in de samenhangende preventiestrategie ook te reageren op
het advies Gezond in de Bonus van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS)
(Tweede Kamer, vergaderjaar 2024–2025, 31 532, nr. 294). De RVS stelt voor om een bonus-malussysteem uit te werken die supermarkten beloont
die veel gezond voedsel verkopen en supermarkten beboet die (te) veel ongezond voedsel
verkopen. Verder stelt de RVS voor om een maat te definiëren voor de gezondheid van
voedselproducten die een winkel verkoopt.

Het kabinet ondersteunt het standpunt van de RVS dat supermarkten een spilfunctie
hebben om de gezonde keuze door consumenten te stimuleren en omarmt het advies om
een maat voor gezondheid te definiëren. Aan deze maat, die zal worden gebaseerd op
de Schijf van Vijf, wordt al gewerkt in het kader van de uniforme monitoring van supermarkten
van het verkoopaandeel van gezonde producten waarmee het kabinet in 2025 wil starten.

Om de gezonde keuze door consumenten te stimuleren zet het kabinet in om concrete
doelstellingen af te spreken met supermarkten over het vergroten van het verkoopaandeel
van gezonde producten. Het kabinet kiest daarmee (vooralsnog) niet voor een bonus-malussysteem
voor supermarkten. Een bonus-malus regeling zou nog flink wat aanvullende uitwerking
vragen om in kaart te brengen of en hoe een dergelijke regeling zou kunnen binnen
de regels die gelden op het vlak van onder meer mededinging, staatssteun, de Europese
dienstenrichtlijn en fiscale regelgeving. Het kabinet verwacht met de afspraken met
supermarkten sneller resultaten te kunnen bereiken.

Aan uw Kamer is in de brief met rapportages naleving Alcoholwet en Tabaks- en Rookwarenwet
(Tweede Kamer, vergaderjaar 2024–2025, 27 565, nr. 194) naar aanleiding van de slechte nalevingscijfers toegezegd opnieuw in gesprek te
gaan met de verstrekkers van alcohol over welke maatregelen zij kunnen nemen om te
zorgen voor een betere naleving en dit mee te nemen in de uitwerking van de brede
preventiestrategie. Ik heb de eerste gesprekken hierover gevoerd en in de preventiestrategie
opgenomen dat er (verdere) afspraken met verstrekkers gemaakt gaan worden.

Tijdens het commissiedebat over leefstijlpreventie van 24 april jl. is aan uw kamer
toegezegd dat we in de preventiestrategie expliciet oog hebben voor de sociaal economische
positie. Ik heb hier in de preventiestrategie en de verdere uitwerking ervan expliciet
aandacht voor.

Tot slot doe ik met de preventiestrategie de motie Tielen c.s. «een beleidsdoorlichting
doen op Jongeren Op Gezond Gewicht en andere preventieprogramma's» (Kamerstuk 32 793, nr. 767) af. Bij de totstandkoming van de preventiestrategie en subsidietaakstelling heb
ik al mijn instrumenten kritisch tegen het licht gehouden en dit heeft geresulteerd
tot de preventiestrategie zoals die nu voorligt. Met de maatregelen in de preventiestrategie
en de invulling van de subsidietaakstelling, heb ik inzichtelijk gemaakt hoe ik de
beschikbare middelen voor preventie de komende jaren wil inzetten. Voor JOGG en andere
instellingen die te maken krijgen met een subsidietaakstelling, maak ik dit jaar nadere
afspraken hoe de voor hen beschikbare middelen zo goed mogelijk in te zetten.