Brief regering : Uitspraak natuurvergunning Schiphol

Nr. 565 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN LANDBOUW, VISSERIJ, VOEDSELZEKERHEID EN NATUUR

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 juni 2025

Vandaag heeft de Rechtbank Den Haag uitspraak gedaan in de beroepen van Coöperatie
Mobilisation for the Environment (MOB) en anderen tegen de natuurvergunning voor de
exploitatie van Luchthaven Schiphol. Die natuurvergunning is op 26 september 2023
door mijn ambtsvoorganger, de (toenmalige) Minister voor Natuur & Stikstof, aan Royal
Schiphol Group N.V. verleend.

Voorts heeft de rechtbank vandaag uitspraak gedaan over het handhavingsverzoek dat
MOB heeft ingediend toen er nog geen natuurvergunning was, en dat mijn ambtsvoorganger
op 2 oktober 2023 (in bezwaar) heeft afgewezen.

Met deze brief informeer ik u over beide uitspraken.

Samenvatting uitspraken

De rechtbank oordeelt dat mijn ambtsvoorganger de bestaande rechten en de bijbehorende
aantallen vliegtuigbewegingen van Schiphol correct in kaart heeft gebracht. Ook de
stikstofneerslag die al plaatsvond op grond van deze bestaande rechten – op een klein
onderdeel na – en in de situatie waarvoor de natuurvergunning is aangevraagd, is op
de juiste wijze berekend.

De rechtbank heeft de natuurvergunning niettemin vernietigd. Reden hiervoor is dat
de beroepsgronden die zien op het intern en extern salderen gegrond zijn verklaard.
De rechtbank oordeelt – kort gezegd – dat in het bestreden besluit onvoldoende is
gemotiveerd dat aan het additionaliteitsvereiste wordt voldaan. Dat houdt in dat moet
worden aangetoond dat de stikstofruimte waarmee is gesaldeerd niet reeds nodig is
voor natuurherstel. De rechtbank acht dit verklaarbaar omdat dit vereiste geldt sinds
de uitspraken van de Raad van State van 18 december 2024. Het had echter wel (alsnog)
gedaan moeten worden. Dat het niet is gedaan, is een gebrek in het besluit.

Daarnaast is volgens de rechtbank ten aanzien van drie van de in totaal 25 natuurgebieden
die in de passende beoordeling zijn betrokken, onvoldoende onderzoek gedaan naar de
toename van geluidbelasting door vliegtuigen en de gevolgen daarvan voor diersoorten
in die gebieden.

Deze uitspraak betekent dat ik een nieuw besluit op de aanvraag moet nemen en daarbij
de overwegingen van de rechtbank in acht zal moeten nemen.

In de zaak van het handhavingsverzoek heeft de rechtbank het beroep tegen het besluit
om af te zien van handhaving ongegrond verklaard. Ten tijde van de weigering om handhavend
op te treden, gold er een natuurvergunning. Dat die nu is vernietigd, doet daar niet
aan af.

De natuurvergunning voor Schiphol is met grote zorgvuldigheid voorbereid. We moeten
de uitspraak eerst nog nader bestuderen en op basis daarvan besluit het kabinet over
het al dan niet aantekenen van hoger beroep. Hoger beroep heeft echter geen schorsende
werking. Een eventueel hoger beroep laat dus onverlet dat er vooralsnog een nieuw
besluit moet komen met inachtneming van de overwegingen van de rechtbank. Hierover
zal ik uiteraard ook in overleg treden met de Royal Schiphol Group N.V. als aanvrager
van de natuurvergunning.

Totdat er een nieuw besluit op de vergunningaanvraag ligt, wordt Luchthaven Schiphol
strikt genomen geëxploiteerd in strijd met de natuurvergunningplicht uit de Omgevingswet
(voorheen Wet natuurbescherming). Bij een afweging om Schiphol naar aanleiding van
de uitspraak mogelijk (gedeeltelijk) stil te leggen moeten alle belangen worden betrokken.
Dat wil zeggen het natuurbelang versus het brede maatschappelijke en economische belang
bij de luchthaven. Schiphol is een luchthaven van (inter)nationale betekenis. Het
(gedeeltelijk) stilleggen zou daarom in proportionaliteit afgewogen moeten worden
in verhouding met de daarmee te dienen belangen.

Ik zal uw Kamer zo spoedig mogelijk informeren over de verdere procedure naar aanleiding
van deze uitspraken.

De Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, J.F. Rummenie