Brief regering : Ontwikkelingen toekomst Nederlandse Loterij en Holland Casino

Nr. 449
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 13 mei 2025

In het verslag van het schriftelijke overleg over het Jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen
2023 van 14 november 20241 en in het commissiedebat Staatsdeelnemingen van 28 november 2024 heb ik toegezegd
uw Kamer voor de zomer van 2025 te informeren over de ontwikkelingen bij de twee staatsdeelnemingen
in de kansspelsector Nederlandse Loterij en Holland Casino.

Meer specifiek heb ik inzake Nederlandse Loterij toegezegd in te gaan op mogelijke
vervolgstappen voor een eventuele privatisering, volgend op de eerder uitgevoerde
evaluatie van het aandeelhouderschap2 en de daaropvolgende verkenning naar toekomstvarianten die ik samen met de Minister
voor Rechtsbescherming op 15 december 2023 aan uw Kamer heb gestuurd.3 Wat betreft Holland Casino ga ik in op de stand van zaken van de impact van de verhoging
van de kansspelbelasting op de bedrijfsvoering van Holland Casino. Tot slot heb ik
aangegeven om bij voornoemde trajecten de visie op kansspelen te betrekken, die de
Staatssecretaris Rechtsbescherming op 14 februari 2025 aan uw Kamer heeft gestuurd.4

Deze brief stuur ik mede namens de Staatssecretaris Rechtsbescherming als verantwoordelijk
bewindspersoon voor het kansspelbeleid.

I. Toekomst Nederlandse Loterij

i. Evaluatie aandeelhouderschap

In 2023 is het aandeelhouderschap van de staat in Nederlandse Loterij geëvalueerd
en zijn de conclusies hiervan op 24 mei 2023 naar de Kamer gestuurd. In deze evaluatie
werd geconcludeerd dat i) wet- en regelgeving mogelijkheden bieden om de publieke
belangen te kunnen borgen, ii) het aandeelhouderschap voor de borging van de publieke
belangen een bepaalde toegevoegde waarde heeft en iii) een verdere verkenning noodzakelijk
is om (meer) inzicht te krijgen in de proportionaliteit en uitvoerbaarheid van eventueel
alternatief eigenaarschap.

De verkenning naar alternatieve varianten van het aandeelhouderschap in Nederlandse
Loterij is op 15 december 2023 met de Kamer gedeeld. In de verkenning worden drie
haalbare varianten geschetst, met voor- en nadelen bij iedere variant:

1. Integraal privatiseren;

2. Online-activiteiten afsplitsen, de loterijen blijven in staatshanden; of

3. Behoud van de status quo: Nederlandse Loterij blijft in zijn geheel een staatsdeelneming.

Na deze verkenning is een integrale afweging gemaakt over de wenselijkheid van een
eventuele privatisering of het behouden van de status quo. Hierbij is de visie op
kansspelen van de Staatssecretaris Rechtsbescherming betrokken, omdat hier ook nut
en noodzaak van aanbodrestricties uit volgen en richting wordt gegeven aan noodzakelijke
wet- en regelgeving op het gebied van kansspelen, conform de aanbevelingen uit de
verkenning.5 Een besluit over de toekomst van Nederlandse Loterij moet daarom passen bij de visie
van het beleidsverantwoordelijk departement.

ii. Visie op kansspelen

In de Kamerbrief van 14 februari 2025 stelt de Staatssecretaris Rechtsbescherming
dat de bescherming van burgers voorop staat en dat hij daarbij uitgaat van een restrictiever
kansspelbeleid dan het eerdere beleid. Dit restrictievere beleid leidt tot aanvullende
maatregelen en aangescherpte wet- en regelgeving voor zowel het legale aanbod als
voor de aanpak van het illegale aanbod. De doelstellingen van het nieuwe beleid zijn:

• Bescherming van burgers tegen kansspel gerelateerde schade;

• Tegengaan van kansspel gerelateerde criminaliteit;

• Verhinderen van deelname aan illegaal spel en bestrijding van illegaal aanbod.

Om de bescherming te realiseren en illegaliteit beter tegen te gaan, zijn wijzigingen
van wet- en regelgeving nodig. Daarbij wordt naar aanleiding van de zorgwekkende resultaten
van de evaluatie van de Wet Kansspelen op afstand prioriteit gegeven aan vergaande
wijzigingen in wet- en regelgeving voor kansspelen op afstand.6 Maar ook voor andere kansspelproducten betekent de visie een gewijzigde koers.

De vorige visie op kansspelen ging uit van zoveel mogelijk open kansspelmarkten, waarin
concurrentie zorgt voor een attractief legaal aanbod. De nieuwe visie gaat uit van
het aanbieden van het slechts noodzakelijke aanbod aan kansspelen om aan de vraag
te voldoen en het waarborgen van de bescherming van burgers. In lijn met die visie
is het logisch om de status quo te hanteren als het gaat om de marktordening van de
verschillende kansspelproducten.

De nieuwe uitgangspunten, missie en doelstellingen van de visie kansspelen gelden
voor het hele kansspelbeleid en zullen in de komende jaren voor de verschillende kansspelproducten
en markten verder geoperationaliseerd worden. Er is, in verband met de nodige urgentie,
voor gekozen om de komende jaren eerst maatregelen voor de online-kansspelmarkt te
treffen.

Bij een staatsdeelneming staat het maatschappelijke belang voorop. Een staatsdeelneming
is hiermee een aanvullend middel dat de overheid kan inzetten om publieke belangen
te borgen. Private bedrijven hebben vanwege commerciële belangen in theorie een sterkere
prikkel om de grenzen van wet- en regelgeving op te zoeken dan een staatsdeelneming.

De benodigde aanpassing aan wet- en regelgeving bij een privatisering is een aanzienlijke
operatie die restrisico’s met zich meebrengt (bijvoorbeeld ten aanzien van gokschadepreventie
en consumentbescherming). De implementatie van de Wet kansspelen op afstand heeft
aangetoond dat deze risico’s niet op voorhand volledig uit te sluiten zijn door middel
van wet- en regelgeving.

Naast deze meer beleidsmatige afwegingen, zou een privatiseringsbeslissing ook op
praktische bezwaren stuiten. Er is een ingrijpend wetstraject aangekondigd om de huidige
knelpunten in de wet voor kansspelen op afstand weg te nemen. Hiervoor worden de wettelijke
kaders voor kansspelen op afstand aangepast. Daar wordt prioriteit aan gegeven. Mede
daardoor concludeer ik dat een privatisering op dit moment niet haalbaar en proportioneel
is.

iii. Vervolgstappen toekomst Nederlandse Loterij

In lijn met het voorgaande besluit ik om het aandeelhouderschap van Nederlandse Loterij
te behouden (status quo) en niet over te gaan tot (een vorm van) privatisering. De
visie op kansspelen beschrijft daarnaast dat er voor het kansspelbeleid een evenwichtig
en transparant stelsel gecreëerd moet worden waarin de maatschappelijke opgave om
mensen te beschermen tegen schadelijke effecten van kansspelen vooropstaat. Wat mij
betreft speelt Nederlandse Loterij, juist als staatsdeelneming en uitvoerder van het
kansspelbeleid, daarbij een belangrijke (voortrekkers)rol. Nederlandse Loterij vervult
die rol op dit moment naar tevredenheid en ik reken er dan ook op dat zij haar maatschappelijke
opdracht, in lijn met haar nieuwe strategie, om bij te dragen aan de borging van de
drie beleidsdoelstellingen blijft vervullen.

II. Ontwikkelingen Holland Casino

In de evaluatie van het aandeelhouderschap in Holland Casino is geconcludeerd dat
de effectiviteit van bijsturing vanuit het aandeelhouderschap in de vorm van de verwachte
voorbeeldrol bij Holland Casino duidelijk zichtbaar is. Maar ook dat de toegevoegde
waarde van het aandeelhouderschap niet zwaarwegend genoeg is om een verkenning naar
andere toekomstvarianten bij voorbaat uit te sluiten.

Na die evaluatie in 2023 is besloten om geen nadere verkenning naar toekomstvarianten
van Holland Casino uit te voeren vanwege de financiële en operationele uitdagingen
van de organisatie als gevolg van Covid-19. De impact van de verhoging van de kansspelbelasting
is hier het afgelopen jaar bijgekomen. Het vraagstuk over een mogelijke privatisering
van Holland Casino is hiermee momenteel niet opportuun. Bovendien is op basis van
de hierboven beschreven visie op kansspelen van de Staatssecretaris Rechtsbescherming
de status quo het uitgangspunt.

De focus voor Holland Casino moet op dit moment liggen op het waarborgen van de continuïteit
van de organisatie. In het commissiedebat Staatsdeelnemingen van 28 november 2024
heb ik aangegeven dat ik met Holland Casino in gesprek ben over de impact van de verhoging
van de kansspelbelasting. Deze verhoging zet de continuïteit van de onderneming namelijk
onder druk. In deze gesprekken gaat het over maatregelen die het herstel kunnen bevorderen
en opties om de uitdagingen het hoofd te bieden. Hierbij benadruk ik dat het publieke
belang van passend aanbod aan veilige en verantwoorde kansspelen voor mij een randvoorwaarde
is voor alle maatregelen die Holland Casino neemt.

Het bestuur van Holland Casino heeft de afgelopen periode verschillende maatregelen
getroffen om de eerste verhoging van de kansspelbelasting van 30,5% naar 34,2% op
te vangen. Het maatregelenpakket bestaat onder andere uit een reorganisatie op het
hoofdkantoor, het verlagen van de marketingkosten, het aanpassen van de openingstijden
en spelpropositie en -aanbod, het sluiten van de vestiging in Zandvoort en diverse
andere kostenbesparingen. Ook is een betaalpauze voor de belastingschuld die Holland
Casino tijdens de Covid-19 crisis heeft opgebouwd bij de Belastingdienst overeengekomen,
naast een akkoord over een langere aflossingstermijn van deze belastingschuld om de
liquiditeitspositie te verbeteren.

De uitdaging voor Holland Casino ligt de komende periode bij het opvangen van de verhoging
van de kansspelbelasting naar 37,8% per 1 januari 2026. Holland Casino geeft daarbij
aan dat zij de komende periode alles in het werk zet om tot een pakket aan maatregelen
te komen waarmee zij op de lange termijn levensvatbaar kan blijven. Holland Casino
verwacht na de zomer meer zicht te hebben op de uitwerking van dit maatregelenpakket.
Ik blijf hierover doorlopend in overleg met het bestuur van Holland Casino.

III. Conclusie

In deze brief ben ik ingegaan op de toekomst van het aandeelhouderschap in Nederlandse
Loterij en de ontwikkelingen bij Holland Casino. Wat betreft Nederlandse Loterij kies
ik ervoor om de status quo te behouden en niet over te gaan tot privatisering, in
lijn met de visie op kansspelen van de Staatssecretaris Rechtsbescherming. Holland
Casino zal de komende periode nieuwe maatregelen moeten uitwerken om op de lange termijn
levensvatbaar te blijven. Indien zich relevante ontwikkelingen bij Holland Casino
voordoen, zal ik uw Kamer hierover informeren. Tot slot wordt, op basis van de Nota
Deelnemingenbeleid Rijksoverheid 2022, bij beide deelnemingen op termijn opnieuw geëvalueerd
of staatsaandeelhouderschap nog passend is.

Mede namens de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid

De Staatssecretaris van Financiën,
T. van Oostenbruggen