Brief regering : Uitkomsten Overhedenoverleg 16 april 2025

Nr. 136
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 25 april 2025

De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken van de Tweede Kamer heeft mij in haar procedurevergadering
van 10 april 2025 verzocht de Kamer zo spoedig mogelijk te informeren over de uitkomsten
van het overhedenoverleg van 14 april jl. Dit overhedenoverleg heeft uiteindelijk
plaatsgevonden op 16 april.

In de motie Chakor c.s.1 heeft de Tweede Kamer de regering verzocht zich maximaal in te spannen zodat er tijdens
het volgende overhedenoverleg overeenstemming kan worden bereikt met de decentrale
overheden ten aanzien van zowel de tekorten op de jeugdzorg als de algemene korting
op het Gemeentefonds.

Deze Kamerbrief bevat een weergave van de belangrijkste uitkomsten en resultaten van
dit overleg. Hiermee geef ik mede namens de Staatssecretaris Fiscaliteit, Belastingdienst
en Douane invulling aan bovenstaande verzoeken.

Beide Kamers worden separaat geïnformeerd over de uitkomsten van het overleg met de
VNG. Hierbij zal worden ingegaan op de afspraken voortvloeiend uit de aanbevelingen
van de commissie van Ark en de daarmee samenhangende balans tussen ambities, taken,
middelen en verantwoordelijkheden.

Overhedenoverleg 16 april 2025

Op 16 april jl. heeft het vierde overhedenoverleg van deze kabinetsperiode plaatsgevonden.
Het Overhedenoverleg heeft als functie om op basis van het totaalbeeld van de verschillende
domeinen als overheden gezamenlijk het gesprek te voeren over kansen, dilemma’s en
noodzakelijke randvoorwaarden bij de uitvoering van beleid. De meerwaarde ten opzichte
van de bestaande sectorale tafels is om de gezamenlijke ambities en opgaven en wat
daarvoor nodig is in samenhang te bezien. Zowel Rijk als medeoverheden hebben de mogelijkheid
om vraagstukken te agenderen.

Gemeentefinanciën en jeugd

De afgelopen weken is intensief overleg gevoerd over de financiële positie van gemeenten,
waaronder de problematiek van de jeugdzorg en het advies van de commissie Van Ark.
Steeds was daarbij het uitgangspunt dat in ons landsbestuur de inspanningen van Rijk
en medeoverheden gezamenlijk nodig zijn om problemen het hoofd te bieden.

Uit de Voorjaarsnota blijkt dat er voor de jaren 2025–2027 cumulatief circa 3 miljard
euro beschikbaar komt voor gemeenten voor zowel jeugdzorg als voor de terugval in
2026 in het Gemeentefonds. Voor 2028 en verder worden de beheers- en inhoudelijke
maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd versterkt en worden aanvullende maatregelen uitgewerkt.

Dit cumulatieve bedrag is een substantiële bijdrage aan het Gemeentefonds en de problematiek
van gemeenten omtrent jeugdzorg. Tegelijkertijd is het kabinet zich ervan bewust dat
hiermee niet aan de wens voor compensatie van door gemeenten gedane uitgaven voor
de jeugdzorg in de jaren 2023/2024 tegemoet is gekomen. In het Overhedenoverleg is
aangegeven dat het kabinet bereid is om ook over deze compensatie te willen doorpraten
en daarover uiterlijk in augustus van dit jaar conclusies te trekken. In afwachting
daarvan heeft de VNG de aangekondigde ingebrekestelling opgeschort.

Interbestuurlijke samenwerkingsagenda

Naast de onderwerpen jeugd en omvang van het Gemeentefonds zijn we ook intensief in
gesprek met de medeoverheden over andere thema’s. Ons land staat voor grote maatschappelijke
opgaven. Deze opgaven kunnen alleen worden ingevuld als de vier overheden daar gezamenlijk
hun schouders onder zetten. In aanloop naar de afgelopen Overhedenoverleggen hebben
verschillende departementen en medeoverheden intensief samengewerkt op vijf cruciale
thema’s, te weten: zorg en welzijn, weerbaarheid, robuuste ruimtelijke keuzes, landelijk
gebied en bestaanszekerheid. Zienswijzen zijn gedeeld, dilemma’s zijn uitgesproken
en nieuwe inzichten zijn ontstaan. Dit heeft geleid tot een interbestuurlijke samenwerkingsagenda
waarover vervolggesprekken worden gevoerd. In volgende Overhedenoverleggen zullen
kabinet en de medeoverheden het gesprek blijven voeren over een goede balans tussen
ambities, taken middelen en uitvoeringskracht. Op deze manier kunnen we blijven werken
aan de realisatie van de maatschappelijke opgaven binnen de mogelijkheden die er zijn.

Omdat het de afgelopen maanden veel over thema’s in het sociaal domein is gegaan,
is afgesproken om na het meireces 2025 een volgend Overhedenoverleg te organiseren,
waarbij er met name aandacht zal zijn voor de fysieke thema’s.

Ik ben blij dat we er gezamenlijk in zijn geslaagd om in deze lastige periode een
weg naar voren te vinden. Met de gemaakte afspraken hebben we wat mij betreft een
stap gezet op een aantal lastige dossiers en bieden we perspectief voor een positieve
en constructieve samenwerking.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
J.J.M. Uitermark