Brief regering : Beleidsreactie op brief van de Inspectie Justitie en Veiligheid inzake inrichting meldkamer governance

Nr. 116
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 april 2025

Met deze brief reageer ik op bijgevoegde brief van de Inspectie van Justitie en Veiligheid
(Inspectie JenV) van 3 maart 2025 waarin op mij een dringend beroep wordt gedaan om
met de betrokken partners de governance van het meldkamerdomein helder in te richten
met een eenduidige verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden.

De Inspectie JenV constateert dat de governance van het meldkamerdomein in een samenwerkingsverband
van 54 partijen complex is. Ik deel met de Inspectie JenV dat de governance complex
is, waarin vanuit ieders verantwoordelijkheid in samenspraak en invulling wordt gegeven
aan de meldkamersamenwerking en gezamenlijk wordt bepaald welke meldkamervoorzieningen
nodig zijn voor de uitvoering van de eigen meldkamerfunctie.

Laat ik voorop stellen dat mensen in nood ervan uit kunnen gaan 24 uur per dag, 7 dagen
in de week snel en adequaat geholpen worden als zij 112 bellen. Daar werken alle hulpdiensten
in het meldkamerdomein iedere dag keihard aan en dit werkt goed. Hier kan geen enkel
misverstand over bestaan. De brief gaat dan ook niet over het daadwerkelijk functioneren
van de hulpdiensten, maar over de governance van de meldkamer. Dat neemt niet weg
dat ook de governance optimaal moet zijn op zo’n belangrijke plek als de meldkamer.
Ik neem uw kKamer graag mee in de ontwikkelingen van de afgelopen 10 jaar met betrekking
tot de verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Uw Kamer is over
die ontwikkelingen in het meldkamerdomein ook periodiek geïnformeerd door middel van
voortgangsbrieven. Ook ga ik in deze brief in op hoe ik omga met de verbeterpunten
die de Inspectie JenV aankaart.

Ontwikkelingen meldkamerdomein

Sinds 2020 zijn de Wijzigingswet meldkamers1 en de Regeling hoofdlijnen beleid en beheer meldkamers2 van kracht waar de governance van het meldkamerdomein beschreven staat. De politie
is destijds verantwoordelijk gesteld voor de meldkamers en het beheer van de meldkamervoorzieningen
en heeft daarvoor de Landelijke Meldkamer Samenwerking (LMS) ingericht. Er zijn vanaf
dit jaar 10 robuuste meldkamers die elkaar in noodgevallen kunnen vervangen en er
wordt continue geïnvesteerd in mensen, systemen en processen waardoor hulpverleners
in staat zijn om burgers te helpen in noodsituaties.

Onder andere op basis van rapporten van de Inspectie JenV in 2019 en 2021 is de governance
van het meldkamerdomein geëvalueerd door het WODC in 2021, begin 2022. Het Strategisch
Meldkamer Beraad (SMB) en het Bestuur Meldkamer Beraad (BMB) hebben in 2022 en 2023
in gezamenlijk verband gesprekken gevoerd over de governance en toekomst van het meldkamerdomein.
Deze gesprekken hebben geleid tot afspraken over de over de scope van de multi-governance
en de samenwerking op de meldkamers en er is tegelijkertijd vastgesteld dat er ruimte
moet zijn voor nieuwe ontwikkelingen en er zijn gezamenlijke beleidsthema’s benoemd
die breder en strategischer zijn dan alleen beheerthema’s. De sturingsrelatie richting
de LMS is verbeterd waarbij het Strategisch Meldkamer Beraad (SMB) stuurt op de planvorming
en de voortgang bewaakt van het beleids- en beheersplan. Daarnaast is de sturingsinformatie
en financiële verantwoording door de LMS sterk verbeterd. Ook is de LMS in 2023, als
onderdeel van de politie organisatie, volledig ingericht en opgenomen in het Besluit
beheer Politie, waarmee het formeel is ingebed in het politiebestel.

Verder hebben de gesprekken ertoe geleid dat door het SMB en BMB in 2024 afspraken
zijn vastgesteld over een meer strategische en beleidsmatige sturing van het SMB en
nieuwe vertegenwoordigers van de hulpdiensten in het SMB vanaf 2025, waardoor ook
ruimte voor een nieuw gesprek ontstaat. In opdracht van het Bestuurlijk Meldkamer
Beraad is een verkenning naar de toekomst van het meldkamerdomein uitgevoerd. Deze
verkenning heeft herbevestigd dat de partijen elkaar vinden in hun maatschappelijke
opgave en er is een agenda voor de toekomst vastgesteld, waarin de gezamenlijke kansen
van de meldkamerpartijen beschreven staan.

Bovengenoemde inspanningen hebben de huidige governance verbeterd. Zo heeft het BMB
en SMB laten zien dat zij gezamenlijk kaders en randvoorwaarden kunnen stellen om
pilots ter bevordering van bijvoorbeeld zorgcoördinatie i.r.t. de meldkamers op verantwoorde
wijze te bevorderen. Ook wanneer de samenwerking bij het vormgeven van een pilot niet
van de grond kwam, heeft het BMB gezamenlijk de betrokken partijen aangeschreven en
hen gewezen op de visie, kaders en randvoorwaarden van het BMB. Vervolgens hebben
de partijen binnen de meldkamer elkaar weer gevonden in de samenwerking en is de pilot
van start gegaan.

Daarnaast is mijn visie op de samenwerking in het veiligheidsdomein opgenomen in de
Kaderstelling voor de vernieuwing missiekritische communicatie (VMX). De focus ligt
hierbij op de versterking van de multidisciplinaire samenwerking, met een coördinerende-
en regie voerende rol van het Ministerie van JenV als stelselverantwoordelijke en
met de sturingsmechanismen die hiervoor nodig zijn. Gezien het belang van een missiekritisch
communicatiesysteem is het noodzakelijk om, in uiterste gevallen waarin consensus
niet mogelijk blijkt, doorzettingsmacht te hebben bijvoorbeeld in de vorm van een
aanwijzing. In november 2024 is dit kader met alle partijen vastgesteld in het programma
VMX en dit zal, inclusief eventuele wijziging van wet- en regelgeving, de komende
maanden verder besproken worden met de partijen in het veiligheidsdomein en de Inspectie
JenV.

Ik zie dan ook dat het meldkamerdomein in de afgelopen jaren diverse professionaliseringsslagen
in gezamenlijkheid heeft gemaakt en wil benadrukken dat toezicht onderdeel uitmaakt
van het continu leren en verbeteren, waarbij een integrale samenwerking met andere
inspecties die ook toezicht houden op partijen in het meldkamerdomein van grote meerwaarde
kan zijn in het gezamenlijk adresseren van verbeterpunten.

Tot slot

Ondanks de verbeteringen die de afgelopen jaren al met succes zijn ingezet, is er
nog steeds, ook volgens de Inspectie JenV, ruimte voor verbetering. Het signaal van
de Inspectie JenV is voor mij aanleiding om met de partijen in het meldkamerdomein
het gesprek hierover aan te gaan en gezamenlijk te bepalen welke extra inspanningen
mogelijk en nodig zijn om de governance van het meldkamerdomein te verbeteren en tegemoet
komen aan de zorgen van de Inspectie JenV. Deze verbetervoorstellen worden vervolgens
ook opgenomen in de agenda van de toekomst. Ik zal uw Kamer blijven informeren over
de voortgang.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
D.M. van Weel