Brief regering : Geannoteerde agenda voor de informele Raad Buitenlandse Zaken van 7 en 8 mei 2025

Nr. 3132
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 april 2025

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda aan voor de informele Raad Buitenlandse Zaken
van 7 en 8 mei 2025.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
C.C.J. Veldkamp

Geannoteerde Agenda Informele Raad Buitenlandse Zaken 7 en 8 mei

Op woensdag 7 en donderdag 8 mei zal de informele Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) plaatsvinden
in Warschau. Op het moment van schrijven is er nog geen agenda rondgestuurd. Er wordt
verwacht dat in ieder geval de Russische agressie tegen Oekraïne en de EU-VS relatie
op de agenda zullen staan. Na afloop wordt naar verwachting gesproken met kandidaat-lidstaten.
De Minister van Buitenlandse Zaken is voornemens deel te nemen aan de informele RBZ
(Gymnich). De Gymnich discussies zijn niet conclusief en er zullen geen Raadsbesluiten
of mededelingen uit voortvloeien. Het doel van de Gymnich is om ruimte te bieden voor
een strategische discussie.

Russische agressie tegen Oekraïne

Tijdens de Gymnich zal naar verwachting gesproken worden over de voortdurende Russische
agressie tegen Oekraïne en de urgentie van voortgezette militaire en niet-militaire
steun voor Oekraïne. Nederland blijft Oekraïne politiek, militaire, financieel en
moreel actief en onverminderd steunen in tijden van oorlog, herstel en wederopbouw,
voor zolang als dat nodig is. In deze fase blijft het van belang Oekraïne in staat
te stellen zich te verdedigen tegen de aanhoudende Russische aanvallen en sterk te
positioneren met het oog op mogelijke onderhandelingen. Het kabinet zal het belang
blijven onderstrepen dat alle EU-lidstaten hun bijdrage hieraan leveren.

EU-VS

Naar verwachting zal ook de EU-VS relatie besproken worden tijdens de Gymnich. Voor
Nederland belangrijk om als EU eensgezind te werken aan een positieve en pragmatische
relatie met de Verenigde Staten.

Lunch met Ministers van kandidaat-lidstaten

Na afloop zal er een gesprek plaatsvinden met de Ministers van Buitenlandse Zaken
van kandidaat-lidstaten. Georgië is niet uitgenodigd. Nederland zal de nadruk leggen
op het belang van de Kopenhagencriteria en hervormingen, met name op goed bestuur
en de rechtsstaat, en benadrukken dat EU-toetreding gebaseerd is op merites. Tevens
zal Nederland de volledige aansluiting van een aantal kandidaat-lidstaten bij het
GBVB verwelkomen en de overige oproepen dit voorbeeld te volgen.

EU-toetredingsproces Albanië: openen Cluster 3

Afhankelijk van instemming van lidstaten zal naar verwachting binnenkort een Intergouvernementele
Conferentie (IGC) met Albanië worden georganiseerd. De Commissie heeft aanbevolen
om Cluster 3 (competitiviteit en inclusieve groei) te openen.1 Er zijn geen opening benchmarks waar Albanië aan moet voldoen voorafgaand aan het openen van Cluster 3. Wel moet
de Raad overeenstemming bereiken over gepaste closing benchmarks, waar Albanië gedurende het toetredingsproces aan dient te werken en aan moet voldoen
voorafgaand aan het onder voorbehoud sluiten van de hoofdstukken die behoren tot Cluster
3. Na het vaststellen van deze closing benchmarks kan Cluster 3 geopend worden.

Ten aanzien van de bredere rechtsstaatsituatie en hervormingen in Albanië verwijst
het kabinet naar de bevindingen van het landenrapport van de Commissie uit 2024 dat
op verschillende vlakken voortgang is geboekt, zoals aangegeven in de kabinetsappreciatie.2 Eventuele tekortkomingen, zoals gebrekkige institutionele capaciteit, zal Albanië
gedurende het toetredingsproces moeten aanpakken.

Het kabinet staat zeer kritisch tegenover verdere uitbreiding van de EU, en houdt
streng vast aan de eisen voor lidmaatschap van de EU, inclusief de zogenoemde Kopenhagen-criteria.
Hervormingen op het gebied van goed bestuur, transparantie en de rechtsstaat zijn
belangrijk en waar mogelijk ondersteunt Nederland daarbij. Er worden geen concessies
gedaan aan deze criteria. Het voorstel om na Cluster 2 ook Cluster 3 te openen past
in de fase van de toetredingsonderhandelingen waarin Albanië zich bevindt. Voor het
openen van een cluster geldt dat ook de voortgang op bredere rechtsstaatthema’s en
hervormingen gewogen wordt. Het kabinet verwijst hiervoor naar de bevindingen van
het landenrapport van de Commissie uit 2024 dat door Albanië op verschillende vlakken
voortgang is geboekt, zoals aangegeven in de kabinetsappreciatie.3 Eventuele tekortkomingen, zoals gebrekkige institutionele capaciteit, zal Albanië
gedurende het toetredingsproces moeten aanpakken. Het kabinet heeft een positieve
grondhouding ten aanzien van het openen van Cluster 3, mits de aandachtspunten van
het kabinet in voldoende mate in de closing benchmarks verankerd zijn. Het krachtenveld in de Raad lijkt zich te bewegen richting brede
steun voor deze stap.