Brief regering : Verslag van de NAVO Foreign Ministers Meeting op 3 en 4 april 2025

Nr. 496 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 april 2025

Hierbij bied ik u het verslag aan van de NAVO Foreign Ministers Meeting op 3 en 4 april
2025.

Tevens informeer ik u in deze brief over de wijze waarop ik namens het kabinet gestand
heb gedaan aan de motie van de leden Piri en Paternotte (Kamerstuk 28 676, nr. 493 van 26 maart 2025) en de motie van de leden Eerdmans en Wilders (Kamerstuk 21 501-20, nr. 2206 van 5 maart 2025).

De Minister van Buitenlandse Zaken, C.C.J. Veldkamp

Verslag van de bijeenkomst van de NAVO Ministers van Buitenlandse Zaken van 3 en 4 april
2025

Op donderdag 3 en vrijdag 4 april jl. vond de NAVO Foreign Ministers Meeting (FMM) plaats in Brussel. De Ministers van Buitenlandse Zaken van de bondgenoten kwamen
bijeen in vier werksessies, waarvan hieronder verslag wordt gedaan. Tevens wordt in
dit verslag ingegaan over de wijze waarop de Minister van Buitenlandse Zaken gestand
heeft gedaan aan de motie van de leden Piri en Paternotte1, alsmede motie van de leden Eermands en Wilders.2

Werksessie over de strategische uitdagingen

In de eerste werksessie spraken de 32 Ministers van Buitenlandse Zaken vooral over
de aanhoudende Russische agressie, de noodzaak om Oekraïne te blijven steunen en de
gevolgen van de oorlog voor de Euro-Atlantische veiligheid. De Amerikaanse Secretary of State, Marco Rubio, herbevestigde blijvende Amerikaanse betrokkenheid bij de NAVO. Europese
NAVO-bondgenoten bevestigden een grotere bijdrage te zullen gaan leveren aan de afschrikking
en verdediging van het Europese continent. Ook in zijn bijdrage heeft de Minister
van Buitenlandse Zaken benadrukt dat het voor de collectieve afschrikking van belang
is om de defensie-uitgaven te verhogen en de hechte trans-Atlantische band en eenheid
te blijven uitstralen. Beide zijn voor Nederland prioriteiten tijdens de NAVO-top
in Den Haag. Dat geldt ook voor meer militaire steun voor Oekraïne en verhoogde druk
op Rusland, teneinde de onderhandelingen over een vredesakkoord in een duurzaam resultaat
te kunnen laten uitmonden.

Tevens spraken de Ministers van Buitenlandse Zaken over andere uitdagingen in de Euro-Atlantische
regio, waaronder op de Balkan en in de Zuidelijke nabuurregio.

Werksessie met partners uit de Indo-Pacific regio

In de tweede werksessie spraken de bondgenoten met de vier NAVO-partners uit de Indo-Pacific
regio: Australië, Japan, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea. Hier werd onder meer gesproken
over de uitdagingen vanuit China voor het bondgenootschap. De NAVO-Ministers onderkennen
dat de Euro-Atlantische en Indo-Pacific regio’s met elkaar verbonden zijn op gebied
van veiligheid. Dit wordt zichtbaar door onder meer de steun van Chinese bedrijven
aan de Russische agressieoorlog in Oekraïne, en de aanwezigheid van Noord-Koreaanse
soldaten, alsook door de wereldwijde reikwijdte van Chinese hybride activiteiten,
de militaire opbouw van China en het gebrek aan transparantie en hoe China zich manifesteert
in onder meer het Arctisch gebied. Gesproken is over het versterken van de samenwerking
tussen NAVO en de vier partners uit de uit de Indo-Pacific regio onder andere op het
gebied van de defensie-industrie.

NATO-Ukraine Council

Tijdens het NATO-Ukraine Council (NUC) werkdiner, in het bijzijn van de Oekraïense Minister van Buitenlandse Zaken
Sybiha evenals de Hoge Vertegenwoordiger (HV) voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid
van de EU, Kallas, stonden de noodzaak Oekraïne te blijven steunen en het belang van
een duurzaam vredesakkoord centraal. Minister Sybiha schetste de precaire situatie
aan het front die, ondanks voortdurende Russische aanvallen en incrementele terreinwinsten,
gestabiliseerd lijkt voor nu, en verzocht hij om blijvende steun van de bondgenoten.
Bondgenoten uitten hun waardering voor de Amerikaanse inzet om tot vrede te komen
en de constructieve medewerking die Oekraïne heeft laten zien. Veel bondgenoten gaven
aan geen vertrouwen te hebben in de intenties van Rusland om tot een duurzame vrede
te komen en verklaarden dat de druk op Rusland moet worden gehandhaafd en liefst opgevoerd.
Verschillende Europese bondgenoten schetsten minimumvoorwaarden voor een rechtvaardig
en duurzaam vredesakkoord, op basis van eerdere verklaringen tijdens de NAVO-top in
Washington. Tevens kondigden veel Europese bondgenoten verdere financiële en militaire
bijdragen aan om Oekraïne te blijven steunen om Oekraïne ook in de context van onderhandelingen
in een zo sterk mogelijke positie te brengenen om Russische agressie in de toekomst
geloofwaardig af te kunnen schrikken. Nederland heeft herhaald Oekraïne onverminderd
te blijven steunen zo lang als dat nodig is.

Werksessie NAVO-EU

Deze extra werksessie vormde een goed voorbeeld van de versterkte samenwerking tussen
de NAVO en de EU. De werksessie kreeg vorm en inhoud met de uitgebreide toelichting
die de HV gaf op de plannen en ambities van de EU om de Lidstaten in staat te stellen
hun defensie-uitgaven te verhogen en de Europese defensie-industrie te versterken.
Dit komt direct ten goede aan het realiseren van de NAVO capaciteitsdoelstellingen.
Veel EU-bondgenoten onderstreepten daarbij het belang van samenwerking met derde landen
en hun toegang tot de Europese defensiemarkt, met als doel om gezamenlijk meer verantwoordelijkheid
te kunnen nemen voor de veiligheid in de Euro-Atlantische regio. Secretaris-Generaal
(SG) van de NAVO, Mark Rutte, benadrukte dat verdere informatie-uitwisseling en diepere
samenwerking tussen de NAVO en de EU nu meer nodig is dan ooit, en dat de geopolitieke
context noopt om voorbij te gaan aan gevoeligheden tussen beide organisaties.

Motie van de leden Piri en Paternotte

Conform de motie Piri en Paternotte heeft de Minister van Buitenlandse Zaken en marge
van de Foreign Ministers Meeting aan zijn Turkse collega Hakan Fidan nogmaals de grote zorgen van het kabinet over
de arrestatie van burgemeester İmamoğlu overgebracht en daarbij gepleit voor zijn
onmiddellijke vrijlating.3 Daarnaast heeft het kabinet het belang van de vrijheid van meningsuiting en het waarborgen
van persvrijheid onderstreept. De rechtsstaat blijft een cruciaal onderdeel van de
relatie tussen Turkije en Europese partners.

Motie van de leden Eerdmans en Wilders

Conform de motie Eerdmans en Wilders wordt – als integraal onderdeel van de inzet
van het kabinet – ingezet op de voorzetting van de goede betrekkingen met de VS op
onder meer het gebied van defensie en veiligheid.4 Het kabinet blijft zich inspannen voor een constructieve samenwerking en dialoog
met de VS om onze standpunten voor het voetlicht te brengen.