Brief regering : Gecombineerde opgave 2025, eco-regeling en GLB-tarieven

Nr. 373
BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 februari 2025

Op 1 maart 2025 start de Gecombineerde opgave waarmee boeren onder andere hun aanvraag
kunnen indienen voor basispremie, eco-regeling, brede weersverzekering en zeldzame
landbouwhuisdieren uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Ik hecht eraan
om voor deze datum boeren duidelijkheid te geven over de verwachte tarieven voor basisinkomenssteun
en eco-regeling. Met deze brief informeer ik uw Kamer ook over de wijze waarop ik
uitvoering geef aan de motie van het lid Flach (SGP) (Kamerstuk 36 600 XIV, nr. 55) over consistentie in de vergoedingen voor de eco-regeling.

GLB-tarieven 2024

In mijn brief van 18 december 2024 (Kamerstuk 28 625, nr. 371) heb ik uw Kamer geïnformeerd over de voorlopige tarieven voor de betaling van inkomenssteun
en eco-regeling. Op basis daarvan heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
in december 2024 ruim 97% van de GLB-deelnemers een eerste betaling kunnen doen. Binnenkort
publiceer ik de definitieve GLB-tarieven. De basispremie wordt vastgesteld op € 200,48
per hectare. Dit is iets hoger dan de € 197,05 die was voorzien in het Nationaal Strategisch
Plan (NSP). Ook het tarief voor de herverdelende inkomenssteun, die wordt betaald
over de eerste 40 hectares van elke aanvrager, ligt met € 53,03 iets hoger dan de
€ 51 die in het NSP was gepland.

Ook in 2024 zijn de inschrijvingen voor de eco-regeling hoger dan de beschikbare EU-middelen
reiken. Dankzij de inzet van aanvullende nationale middelen via de tijdelijke compensatieregeling,
komen de betalingen voor de eco-regeling overeen met de geplande eenheidsbedragen
in het NSP, die voor de start van de Gecombineerde opgave in 2024 zijn gecommuniceerd.
Daarbij blijf ik het belangrijk vinden om te onderstrepen dat boeren met hun deelname
aan het GLB in 2024 opnieuw een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de toekomst
van ons landbouw- en voedselsysteem. Ik ben verheugd dat zij daarvoor ook de vergoeding
kunnen ontvangen waarop zij hebben gerekend. De vergoedingen voor de eco-regeling
zijn op die manier consistent, in lijn met de motie-Flach.

GLB-tarieven 2025

Zoals in het verleden is besloten en bij uw Kamer en in de sector sinds de start van
het Nationaal Strategisch Plan (NSP) 2023–2027 bekend, wordt de basispremie stapsgewijs
afgebouwd tot € 158 per hectare in 2027. Boeren kunnen sinds 2023 via de eco-regeling
een extra vergoeding krijgen bovenop de basispremie, afhankelijk van de eco-activiteiten
die zij uitvoeren. Boeren die voldoende punten halen om aan de instapeis te voldoen,
ontvangen een betaling per hectare op niveau brons, zilver of goud.

Net als in 2023 en 2024 verwacht ik ook in de komende jaren een grote belangstelling
voor de eco-regeling, waardoor de kans aanzienlijk is dat het voorziene budget wordt
overvraagd. In 2023 en 2024 is het budget aangevuld met nationale middelen onder het
Tijdelijk Steunkader vanwege de oorlog in Oekraïne. Dat kader is eind 2024 komen te
vervallen. Ik heb daarom opnieuw alle mogelijkheden onderzocht en ben hierover opnieuw
in gesprek gegaan met de Europese Commissie. Dit heeft echter geen juridisch houdbare
mogelijkheid opgeleverd om het tekort in 2025 te compenseren. Zoals ik in mijn brief
van 27 augustus 2024 (Kamerstuk 28 625, nr. 366) en in debat met uw Kamer op 17 oktober 2024 heb laten weten, zal ik de grote belangstelling
voor de eco-regeling dus binnen de kaders van het GLB moeten oplossen.

Voor zowel eco-regeling als basispremie zijn in het NSP verwachtingen gewekt over
de hoogte van de vergoedingen. Het liefst wil ik zowel de tarieven van de basispremie
als de eco-regeling op peil houden. Tot mijn spijt heb ik moeten concluderen dat ik
dit jaar niet de mogelijkheden heb om dat waar te maken. In lijn met de motie-Flach
streef ik naar consistentie in de vergoedingen voor de eco-regeling. Samen met de
sector vind ik het van belang dat boeren kunnen rekenen op de volledige vergoeding
voor de inspanningen die zij leveren in het kader van de eco-regeling. Zij hebben
in veel gevallen hun bouwplan voor 2025 al gemaakt en in sommige gevallen ook meerjarige
investeringen gedaan en ik vind het van belang dat de eco-regeling voorspelbaar en
toegankelijk blijft.

Omdat er in 2025 geen haalbare juridische mogelijkheid is om nationale middelen toe
te voegen, zal ik tot mijn spijt waar nodig budget van de basisinkomenssteun in moeten
zetten om de doelgerichte betalingen via de eco-regeling op peil te houden. Ik houd
er rekening mee dat voor de basispremie het tarief per hectare daarom lager zal worden
dan gepland is. Ik begrijp dat dit voor boeren geen prettige boodschap is. Ik houd
wel vast aan het minimumbedrag van € 158 dat we in het NSP hebben afgesproken. Dat
is dus het tarief waarop boeren in 2025 minimaal kunnen rekenen. Afhankelijk van de
inschrijvingen kan dit tarief nog hoger uitvallen. Voor de eco-regeling streef ik
naar een betaling per hectare van € 200 voor goud, € 100 voor zilver en € 60 voor
brons. Bij vergelijkbare inschrijving als voorgaande jaren gaat dat lukken. Als de
inschrijving in 2025 nog hoger ligt dan in 2024 en 2023, kan ik lagere eco-tarieven
echter niet uitsluiten.

GLB in 2026 en 2027

De stapsgewijze afbouw van de basispremie die in het NSP is voorzien, hangt samen
met de stapsgewijs toenemende overheveling van middelen van de eerste naar de tweede
pijler van het GLB. De Europese regels bieden mij dit jaar voor het eerst de mogelijkheid
om bij de Europese Commissie een verzoek in te dienen deze overheveling aan te passen
voor 2026 en 2027, de laatste twee jaren van de huidige GLB-periode. Voor 2025 staan
de regels dat helaas niet toe. Door meer geld in de eerste pijler te houden, kan ik
de vergoedingen voor de eco-regeling consistent houden en tegelijkertijd de basispremie
weer op het niveau brengen zoals die in het NSP is gepland. Dat is echter alleen mogelijk
als ik het budget van de tweede pijler aanvul met nationale middelen zodat de afgesproken
doelen gerealiseerd worden. Ik ga onderzoeken of er middelen beschikbaar gesteld kunnen
worden om dit mogelijk te maken. Het verzoek aan de Europese Commissie ga ik voor
de zomer in overleg met alle bij het NSP betrokken partijen verder uitwerken. Boeren
mogen rekenen op mijn volledige inzet.

Als dit traject succesvol kan worden afgerond, kunnen boeren bij vergelijkbare inschrijving
rekenen op een tarief van € 170 per hectare voor de basispremie in kalenderjaar 2026
en € 158 in 2027, zoals gepland in het NSP. Uiteraard zal ik uw Kamer en de sectorpartijen
hierover nader informeren.

De Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, F.M. Wiersma