Brief regering : Melding fraudezaken en extern fraudebeleid

Nr. 8
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSHULP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 25 oktober 2024

Middels deze brief wil ik u informeren over twee gegrond verklaarde fraudemeldingen.
Conform de afspraak die tijdens de Begrotingsbehandeling 2021 is gemaakt, informeer
ik uw Kamer tussentijds middels een Kamerbrief op geanonimiseerde basis over gegrond
verklaarde fraudezaken met een (Nederlandse) financiële impact van minimaal € 100.000.
Dit naast het jaarlijkse reguliere overzicht in een bijlage bij het Jaarverslag Buitenlandse
Handel en Ontwikkelingshulp.

Gegrond verklaarde fraudemeldingen

23-076 – Mali

Een internationale organisatie en tevens de contractpartner heeft in augustus 2023
formeel melding gemaakt van mogelijke fraude bij haar regiokantoor in Mali. Deze organisatie
had zelf eerder dat jaar, in mei 2023, onregelmatigheden ontdekt in de uitgaven over
2022. De organisatie heeft toen een extern forensisch accountantsonderzoek laten uitvoeren
om de omvang van de fraude vast te stellen.

Na ontvangst van het rapport in april 2024 heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken
in reactie direct het betreffende programma tijdelijk opgeschort. De organisatie heeft,
nadat het extern forensisch accountantsonderzoek voor 2022 was afgerond, na aandringen,
vervolgens de jaren 2020 en 2021 ook forensisch laten onderzoeken, aangezien de fraude
gepleegd is door een ex-medewerker van de betreffende organisatie en deze gedurende
deze periode (2020–2022) werkzaam was op het regiokantoor in Mali. Hieruit kwam in
juli 2024 naar voren dat een bedrag ter waarde van € 633.005 is aangemerkt als frauduleus.

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken is de enige donor. Verder is aangetoond dat
bij een deel van de uitgaven de interne financiële procedures niet volledig zijn gevolgd.

De internationale organisatie zal het volledige bedrag terugbetalen. De internationale
organisatie heeft naar tevredenheid maatregelen genomen en het vertrouwen in de organisatie
is hersteld; om deze reden zal het project waarbinnen de fraude werd geconstateerd
worden hervat en afgerond opdat nog zoveel mogelijk resultaten behaald kunnen worden,
het voortijdig beëindigen leidt tot kapitaal vernietiging. Het interne controlesysteem
is aangescherpt om een dergelijke herhaling in de toekomst te voorkomen. In afwachting
van een brede risicoanalyse en de daaruit volgende maatregelen worden op dit moment
geen nieuwe financiële verplichtingen aangaan met de organisatie. Tot slot onderzoekt de organisatie
momenteel de mogelijkheden tot juridische en/of strafrechtelijke vervolging van betrokken
ex-medewerker.

24-042 – Ethiopië

In maart 2024 is een melding van een contractpartner ontvangen over identiteitsfraude
bij één van hun lokale partnerorganisatie in Ethiopië. Op basis van vervalste documenten
is het rekeningnummer van de lokale organisatie aangepast en een betaling van € 152.794
naar een kwaadwillende partij overgemaakt.

De lokale organisatie lijkt slachtoffer te zijn geweest van een externe e-mail hack,
zonder directe betrokkenheid van haar eigen personeel. Het onderzoek naar de identificatie
van de fraudeurs is afgerond en heeft niets opgeleverd. Door de contractpartner is
aangifte gedaan bij het openbaar ministerie. Het gesprek met de contractpartner wordt
gevoerd over de afwikkeling van de financiële schade.

De contractpartner heeft, als onderdeel van een adequaat pakket, verschillende maatregelen
voorgesteld om de kans op vergelijkbare zaken in de toekomst te verkleinen. De implementatie
van deze maatregelen wordt aan het einde van dit jaar geëvalueerd door de contractpartner.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, R.J. Klever