Brief regering : Beoordeling van het door de regio Utrecht gepresenteerde alternatief voor het Tracébesluit A27/A12 Ring Utrecht

Nr. 15
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 oktober 2024

Hierbij wordt u geïnformeerd over de beoordeling van het door de regio Utrecht gepresenteerde
alternatief voor het Tracébesluit A27/A12 Ring Utrecht (verder: het regio-alternatief).

De Ring Utrecht is de draaischijf van het Nederlandse hoofdwegennet en is van groot
belang voor het landelijke en regionale verkeer. Zonder aanpassingen nemen de files
sterk toe en verslechtert de verkeersveiligheid. In 2016 is een Tracébesluit vastgesteld
om de doorstroming en de verkeersveiligheid te verbeteren. Na vernietiging door de
Raad van State in 2019 in verband met de Programmatische Aanpak Stikstof is in 2020
een nieuw Tracébesluit vastgesteld.

In het Coalitieakkoord Rutte IV (bijlage bij Kamerstuk 35 788, nr. 77) is aangegeven dat wordt bezien of een door de regio voorgestelde alternatieve invulling
van de A27/Amelisweerd de bereikbaarheids-problematiek op gelijkwaardige wijze oplost.
Eind vorig jaar heeft de regio een alternatief gepresenteerd. De regio heeft dit alternatief
op 27 maart ook in de Kamer toegelicht. Met de regio hebben ambtelijk gesprekken plaatsgevonden
om het alternatief beter te doorgronden. IenW heeft daarop het alternatief beoordeeld.
De belangrijkste bevindingen van IenW zijn hieronder gepresenteerd (zie ook de tabel
in bijlage 1 en een technische beoordeling in bijlage 2).

Het regio-alternatief komt voor een belangrijk deel overeen met het Tracébesluit.
In beide plannen wordt de capaciteit op de A12 uitgebreid. Uitgangspunt van het regio-alternatief
is de geplande verbreding van de bak in de A27 bij Amelisweerd te voorkomen. Voor
dat deel van de A27 en onderdelen van de aansluitende knooppunten Lunetten en Rijnsweerd
is een alternatief voorstel voor het toekomstig wegontwerp gedaan. Daarnaast zijn
alternatieve maatregelen voorgesteld.

Bereikbaarheid

Het voorstel van de regio gaat uit van niet vastgesteld beleid waaronder Betalen naar
Gebruik en past niet binnen de actuele beleidsuitgangspunten. Er is echter ook een
variant gepresenteerd zonder Betalen naar Gebruik. Deze is nader beoordeeld. Met het
Tracébesluit kan in de spits meer verkeer worden afgewikkeld dan met het alternatief
zonder Betalen naar Gebruik. Het alternatief scoort ook minder goed op reistijden,
voertuigverlies-uren en doorstroming. Het alternatief lost de bereikbaarheids-problematiek
op de weg niet op een gelijkwaardige wijze op. Met het Tracébesluit wordt beter ingespeeld
op de groei van de regio.

Verkeersveiligheid en eisen wegontwerp

Het alternatief lost de verkeersveiligheidsproblematiek op de Ring niet op. Het alternatief
ontwerp is voor verkeersveiligheid niet gelijkwaardig ten opzichte van het Tracébesluit.
Het ontwerp voldoet op belangrijke onderdelen niet aan de richtlijnen voor een verkeersveilig
ontwerp en de Europese Overeenkomst inzake internationale hoofdverkeerswegen1. Ontweven van het verkeer wordt losgelaten (belangrijk voor verkeersveiligheid en
doorstroming). In het alternatief rijdt meer verkeer op het stedelijk wegennet dan
bij het Tracébesluit.

Nieuwe langdurige procedure: impact op bestaande plannen

Een nadere uitwerking van een alternatief zou vragen om een naar verwachting langdurige
nieuwe ruimtelijke procedure. Potentieel kan dit gevolgen hebben voor de woningbouw.
Het ontwerp wijkt teveel af om binnen de lopende procedure van het Tracébesluit te
kunnen worden opgenomen als wijziging. Reeds vastgestelde en nieuwe (woningbouw)plannen
in en rond Utrecht gaan uit van realisatie van het Tracébesluit. Bij het starten van
een nieuwe procedure voor een alternatief ontbreekt de verkeerskundige onderbouwing
voor deze plannen en projecten. De bereikbaarheidsopgave voor de plannen wordt groter.
Nieuwe uitgangspunten onder de Omgevingswet leiden naar verwachting tot minder of
lagere geluidschermen dan in het Tracébesluit2.

Leefbaarheid/ruimtelijke kwaliteit

Het is de wens van de regio en belangengroepen om verwijdering van een strook bomen
bij Amelisweerd te voorkomen. Het alternatief heeft een minder grote impact op het
Landgoed Amelisweerd dan het Tracébesluit. In het Tracébesluit wordt de landschappelijke
kwaliteit verbeterd door een lange overkapping van de snelweg met een groene verbinding
tussen het landgoed en de stad. In het alternatief is de overkapping/groene verbinding
opgedeeld in meerdere korte delen. In zowel het Tracébesluit als het alternatief wordt
de natuur- en het bosoppervlak netto uitgebreid. Er komt uiteindelijk meer natuur
bij dan er verdwijnt. Dit kost echter wel tijd.

Kosten

Het alternatief bevat een divers pakket aan maatregelen. Het ontwerp voor de weg is
op dit moment logischerwijs nog niet ver uitgewerkt. De kosten van het alternatief
(wegontwerp en aanvullende maatregelen) zijn daardoor nog niet goed te beoordelen.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
B. Madlener