Brief regering : Stand van zaken implementatietrajecten Douane Wetboek van de Unie

Nr. 84
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 september 2024

Met deze brief informeer ik uw Kamer over de stand van zaken van de implementatietrajecten
bij de Douane volgend uit het Douane Wetboek van de Unie (DWU). Uit het DWU volgen
meerdere trajecten die leiden tot omvangrijke aanpassingen in de douaneprocessen en
ICT. Deze aanpassingen moeten eind 2025 geïmplementeerd zijn. In eerdere stand-van-zakenbrieven
Douane heeft mijn ambtsvoorganger reeds aangegeven dat het DWU veel en complex IT-ontwikkelwerk
met zich meebrengt. De Douane werkt op dit moment aan de implementatie van de laatste
onderdelen uit het DWU. Voor de trajecten CERTEX en Centralised Clearance geldt dat
het op dit moment nog niet zeker is of de Douane beide trajecten tijdig kan implementeren.
Hieronder ga ik in op de stand van zaken van de verschillende trajecten die nog geïmplementeerd
moeten worden.

Douaneaangiften Management Systeem (DMS)

Over de implementatie van het nieuwe DMS bent u in eerdere stand-van-zakenbrieven
van de Douane geïnformeerd. In juli 2022 is gestart met de gefaseerde invoering van
het DWU in het DMS, het systeem voor de behandeling van douaneaangiften voor de invoer-
en uitvoerprocessen. Het is niet voor alle aangevers gelukt om vóór 1 januari 2024
aan te sluiten op DMS. Eerst is DMS in productie gebracht voor de normale procedure,
daarna voor IIAA1 (aanvullende aangifte). Voor de vergunninghouders met een IIAA-vergunning heeft de
Douane een maatwerkaanpak ontwikkeld om hen te begeleiden bij de aansluiting op DMS.
Inmiddels is de implementatie van het DMS voor in- en uitvoer in de afrondende fase.
Met deze laatste groep is afgesproken dat zij voor 1 december 2024 aangesloten zullen
zijn op DMS. Zoals het er nu uitziet, lukt dat voor alle bedrijven, op een enkel bedrijf
na. De Douane voert gesprekken met deze bedrijven.

DMS is een systeem dat doorontwikkeld blijft worden. Ook voor toekomstige wetswijzigingen
zullen nog aanpassingen noodzakelijk zijn.

Douane Vervoersaangifte (DVA)

De Douane werkt daarnaast aan de modernisering van het systeem voor de behandeling
van vervoersaangiften voor goederen die binnen de EU worden vervoerd onder douanetoezicht.
De modernisering is nodig om te voldoen aan de Europese wetgeving. De ontwikkeling
van het nieuwe systeem is na een moeizame start goed op gang gekomen. Inmiddels wordt
er getest door het bedrijfsleven. De implementatie van het vernieuwde proces en systeem
is voorzien op 29 oktober 2024.

CERTEX2

Certificate Exchange (CERTEX) is een Europees systeem dat informatie-uitwisseling
tussen nationale douanesystemen en systemen van niet-douaneautoriteiten binnen de
Europese Unie (EU) mogelijk maakt. Douane- en niet-douaneautoriteiten kunnen met behulp
van dit systeem eenvoudiger en geautomatiseerd controles uitvoeren.

De aansluiting op dit systeem vindt plaats voor verschillende regelingen en formaliteiten.
Daarom is er EU-breed een gefaseerde implementatie afgesproken. Voor 3 maart 2025
dient de Douane een aansluiting te realiseren voor zeven formaliteiten3. Andere formaliteiten volgen in latere fases.

Bij deze zeven eerste formaliteiten werkt de Douane samen met de handhavings-partners
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), de Stichting Keur Alternatief voortgebrachte
Landbouwproducten Biocontrole (Skal) en de Inspectie Leefomgeving en Transport. Ook
zij moeten hun systemen en werkprocessen aanpassen om aansluiting op CERTEX mogelijk
te maken. De implementatie van CERTEX raakt meerdere processen en systemen binnen
en buiten de Douane. Het is daarmee een uitdagend en complex traject.

Centralised Clearance

In het DWU is een vereenvoudigde procedure opgenomen om goederen onder een douaneregeling
te plaatsen: Centralised Clearance. Bedrijven met een Centralised Clearance vergunning
mogen een aangifte indienen in de lidstaat van vestiging, terwijl de goederen zich
in een andere lidstaat bevinden. Dit traject vraagt een omvangrijke aanpassing van
aangifteprocessen, systemen en afstemming tussen lidstaten. Daarnaast is toegang tot
CERTEX een vereiste voor Centralised Clearance bij douaneaangifte, toezicht en controle
van aangiften. Over dit traject bent u reeds geïnformeerd in de eerste stand-van-zakenbrief
20244 van de Douane.

Deze laatste twee trajecten, CERTEX en Centralised Clearance, zijn gecompliceerde
trajecten die veel afhankelijkheden kennen. Ook andere lidstaten ervaren deze trajecten
als complex. De overeengekomen implementatietermijnen zijn strak en op dit moment
kan de Douane niet inschatten of deze haalbaar zijn. Samen met het bedrijfsleven en
andere diensten brengt de Douane in kaart wat er nodig is en wat haalbaar is bij de
implementatie. Daarbij zet de Douane er sterk op in om de trajecten tijdig of zo dicht
mogelijk bij de gestelde implementatietermijnen te realiseren. Ook is er overleg met
de Europese Commissie en andere lidstaten over de gestelde implementatietermijnen.

Ik hecht er groot belang aan dat alle implementatietrajecten binnen de gestelde termijn
worden gerealiseerd. De trajecten zijn echter complex en vragen veel IT- en verandercapaciteit
van de Douane. Zoals eerder aan uw Kamer is gemeld, staat het IV-portfolio bij de
Douane onder grote druk. De vraag naar IT-capaciteit is groter dan het aanbod in het
IV-portfolio. Het portfolio wordt ieder kwartaal geprioriteerd om zoveel mogelijk
IT-aanpassingen tijdig te realiseren.

Ik verwacht u in de eerstvolgende stand-van-zakenbrief Douane, die gepland staat voor
december van dit jaar, te kunnen informeren over de voortgang van genoemde trajecten
en de implementatietermijnen.

De Staatssecretaris van Financiën,
N. Achahbar