Brief regering : Meta-evaluatie van het durfkapitaalinstrumentarium van het ministerie van Economische Zaken

Nr. 100 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 september 2024

Hierbij informeer ik uw Kamer over de afgeronde meta-evaluatie van het durfkapitaalinstrumentarium
van het Ministerie van Economische Zaken (EZ). De meta-evaluatie is een overkoepelende
evaluatie van de doelmatigheid en doeltreffendheid van de diverse publieke risicokapitaalinstrumenten,
zoals verzocht door de motie van het lid Van Strien c.s.1, en de motie van het lid De Jong c.s.2 die de regering verzoekt om bij de geplande evaluaties van de verschillende instrumenten
specifieke aandacht te hebben voor de samenhang tussen de instrumenten rond criteria
en termijnen. Recentelijk zijn de individuele regelingen uit de meta-evaluatie, te
weten de SEED regeling (SEED), het Dutch Venture Initiative (DVI), de Vroegefasefinanciering
(VFF), de Groeifaciliteit (GF) en het Innovatiekrediet (IK), geëvalueerd en aangeboden
aan uw Kamer.3 Al deze evaluaties hebben plaatsgevonden onder begeleiding van een onafhankelijke
commissie.

De meta-evaluatie, uitgevoerd door KplusV en Decisio, richtte zich op drie hoofdvragen:

• Is de samenhang van het publieke durfkapitaalinstrumentarium met haar verschillende
uitvoerders en mate van subsidiëring effectief in het wegnemen van knelpunten op de
risicokapitaalmarkt en slagen de samenhangende instrumenten erin om de toegang tot
risicokapitaal te vergroten?

• Hoe heeft de markt voor durfkapitaal zich ontwikkeld de afgelopen jaren en in hoeverre
is het overheidsingrijpen via het huidige publieke instrumentarium gerechtvaardigd?

• Zijn de instrumenten en de samenhang daartussen doelmatig en doeltreffend?

Samengevat stelt de meta-analyse dat de samenhang van het durfkapitaalinstrumentarium
van de overheid als goed en effectief wordt beschouwd, en effectief de knelpunten
aanpakt in de markt waarmee de toegang tot kapitaal voor ondernemers wordt vergroot.
Het instrumentarium tezamen heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de groei en
maturatie van de durfkapitaalmarkt. Volgens de meta-evaluatie functioneert de durfkapitaalmarkt
in Nederland goed en is deze in de afgelopen tien jaar sterk gegroeid. Er is een volwassen
en succesvolle sector van private fondsen en fondsmanagers ontstaan. Het aantal transacties,
het geïnvesteerde bedrag per financiering en het totaal beschikbare kapitaal zijn
toegenomen, wat heeft geleid tot een meer dekkend aanbod voor start- en scale-ups.
Volgens de meta-analyse zijn in de vroege fases van start-ups zijn overheidsmiddelen
belangrijk, omdat door informatie-asymmetrie en coördinatiefalen private investeerders
terughoudend zijn. Daarnaast signaleert de meta-evaluatie knelpunten bij grote financieringen
voor «first time plants» en scale-ups.

De belangrijkste aanbeveling van de meta-analyse is om het instrumentarium voort te
zetten, met verbeteringen zoals het formuleren van duidelijkere doelstellingen op
systeemniveau om de doelmatigheid van het durfkapitaalinstrumentarium in de toekomst
beter te kunnen beoordelen.

Ik vind het belangrijk om de uitkomsten van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek
(IBO) Bedrijfsfinanciering te betrekken bij mijn beleidsreactie op de meta-analyse
en de individuele evaluaties van de instrumenten. Mijn gecombineerde beleidsreactie
op de evaluaties en de meta-analyse en de specifieke aanbevelingen die daar worden
genoemd zal ik naar verwachting in het vierde kwartaal van 2024 aan uw Kamer aanbieden.

De Minister van Economische Zaken, D.S. Beljaarts