Brief regering : Reactie op motie van het lid Thijssen c.s. over het overnemen van de adviezen van de Expertgroep Gezondheid IJmond een harde voorwaarde laten zijn in de onderhandelingen (Kamerstuk 28089-307)

Nr. 318
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT EN VAN ECONOMISCHE ZAKEN
EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 juni 2024

Op 2 juni 2024 heeft de Kamer verschillende moties aangenomen naar aanleiding van
het plenaire debat over de toekomst van Tata Steel Nederland van 28 mei 2024, waaronder
de motie Thijssen c.s.1 De motie verzoekt de regering om het overnemen van de adviezen van de Expertgroep
Gezondheid IJmond (hierna: Expertgroep) als harde voorwaarde in de onderhandelingen
op te nemen. Het lid Thijssen (PvdA) heeft ons gevraagd aan te geven hoe wij hiermee
om willen gaan. In deze brief gaan wij hierop in. Daarnaast informeren we de Kamer
over de voortgang van het opstellen van een gezondheidseffectrapportage (GER), conform
het informatieverzoek in de procedurevergadering voor Economische Zaken en Klimaat
van 4 juni jl.2

Opvolging motie

Wij zien de motie als steun in de rug en bevestiging van de inzet om gezondheid volop
te prioriteren in de maatwerkafspraak. Zo gaan we, in lijn met adviezen van de Expertgroep:

– gezondheid van omwonenden, werknemers en oud-werknemers systematisch meenemen in de
zo snel mogelijk te maken maatwerkafspraken.

– een paragraaf over gezondheid opnemen in de Joint Letter of Intent, waarin duidelijke
afspraken over gezondheidsverbeteringen worden vastgelegd, onder andere op basis van
het advies van de Expertgroep;

– inzetten op significante versnellingsopties zodat ook ruim vóór 2030 verbeteringen
optreden in luchtkwaliteit en gezondheidseffecten ten gevolge van gerealiseerde maatregelen
door Tata Steel;

– stevig inzetten op zo snel mogelijke sluiting van Kooksfabriek 2 en de realisatie
van overkappingen;

Daarnaast heeft de Expertgroep ook een aantal andere adviezen gegeven in het kader
van de maatwerkafspraak met Tata Steel Nederland. Die vragen echter nog om verdere
uitwerking. Daar zijn we nu mee aan de slag. Zo zullen we:

– parallel aan het Milieu Effect Rapport (MER), ook een integrale gezondheidseffectrapportage
(GER) opstellen. Hier zijn we al mee gestart. Op verzoek van de Kamer wordt hier zoveel
mogelijk tempo mee gemaakt.3 Op dit moment wordt gewerkt aan het verder concretiseren van de GER en het opstellen
van een methodisch kader. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de expertise van de Commissie
voor de milieueffectrapportage, de Expertgroep, de GGD Kennemerland, het RIVM, de
provincie Noord-Holland en de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Daarnaast wordt
hierover overleg gevoerd met omwonenden en het bedrijf. Zodra het methodisch kader
voor de GER vaststaat, kan de GER zelf worden opgesteld. Naar verwachting zullen voor
het opstellen van de GER vergelijkbare gegevens nodig zijn als voor het MER, wat betekent
dat de GER in ieder geval niet eerder gereed kan zijn dan het MER;

– met betrekking tot de WHO 2021-advieswaarden (die gaan over de luchtkwaliteit in de
omgeving), bezien we op welke manier die waarden meegenomen kunnen worden op weg naar
concrete maatregelen door Tata Steel Nederland in de maatwerkafspraken (die moeten
leiden tot een verlaging van die concentraties van vervuilende stoffen, richting de
advieswaarden). Alhoewel het op dit moment niet haalbaar lijkt om deze omgevingswaarden
al in 2030 en 20354 te bereiken wordt met de voorziene maatregelen wel een flinke stap in de goede richting
gezet;

– inzichtelijk maken welke andere proactieve en ambitieuze verbeteringen verder nog
mogelijk zijn nadat de eerste batch maatregelen is uitgevoerd.

Zodra deze zaken verder zijn uitgewerkt, kan bepaald worden welke vervolgstappen noodzakelijk
zijn en of aanvullende afspraken met TSN hierover noodzakelijk zijn. Besluitvorming
daarover is aan een nieuw Kabinet.

Er is ook een aantal adviezen van de Expertgroep die niet direct zien op de maatwerkafspraak,
maar bijvoorbeeld op de vergunningverlening. Wij kunnen in de maatwerkafspraken geen
afspraken met Tata Steel Nederland maken over de wijze waarop het bevoegd gezag –
voor het grootste deel is dat de provincie Noord-Holland – vergunningen verleent.
Daarbij tekenen we aan dat de provincie Noord-Holland gezondheid zoveel mogelijk meeneemt
in de lopende trajecten op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving,
voor zover mogelijk binnen de wettelijke kaders. Waar mogelijk en zinvol ondersteunen
we de provincie hierbij. Dat blijven we, in lijn met de aangenomen motie Zeedijk5, ook de komende tijd doen.

Verder heeft de Expertgroep aangegeven op dit moment te werken aan een tweede advies,
dat rond de zomer wordt verwacht. Daarop kunnen we uiteraard nu nog niet vooruitlopen.
We blijven in goed contact met de Expertgroep om signalen vroegtijdig en indien mogelijk
tussentijds op te vangen, zodat ze zo nodig in het onderhandelingstraject meegenomen
kunnen worden. De appreciatie hiervan is aan het nieuwe kabinet.

Vervolgstappen

Op basis van het debat en de aangenomen moties6 voelen we brede steun om zo snel mogelijk door te pakken met de maatwerkafspraak
met Tata Steel Nederland. Hiermee blijft een maatwerkafspraak op korte termijn in
zicht. Alleen dat maakt het mogelijk om versneld tot verbetering te komen, wat aansluit
op de wensen van de Kamer en de Expertgroep. Daarom zetten we de gesprekken met Tata
Steel voort op basis van de onderhandelingsinzet, zoals gedeeld met de Kamer op 28 maart7 en 26 april jl.8, met gezondheidsverbetering naast verduurzaming als hoofddoel. Conform de wens van
de Kamer is het uitgangspunt dat alleen overheidssteun wordt gegeven aan Tata Steel
Nederland, als er harde afdwingbare prestatieafspraken zijn gemaakt over het minimaliseren
van gezondheidsschade en emissies.9

De Minister van Financiën, Minister voor Klimaat en Energie, Minister van Infrastructuur
en Waterstaat en Minister van Economische Zaken en Klimaat zullen regulier overleg
voeren over de voortgang van de onderhandelingen. Op verzoek van de Kamer zal de Minister
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hierbij aansluiten wanneer de bespreekpunten
gezondheid gerelateerd zijn. We informeren de Kamer graag periodiek over de voortgang,
middels vertrouwelijke technische briefings. Daarnaast zijn de budgettaire gevolgen
van het uiteindelijke onderhandelingsresultaat onder voorbehoud van parlementaire
autorisatie van de begroting.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
M.G.J. Harbers

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens